Kunst / Expo binnenland

Kunst met een grote bek

recensie: diverse kunstenaars - Exile on Main St.: Humor, overdrijving en dwarsigheid in de Amerikaanse kunst

.

William Copley, Variation on someone else's theme, 1980, Acryl op doek. Particuliere collectie

William Copley, Variation on someone else’s theme, 1980, Acryl op doek. Particuliere collectie

Kunstenaars staan altijd wel een beetje buiten de samenleving. Moderne kunst moet origineel zijn en vernieuwend, zo vernieuwend dat de gewone sterveling vaak niet eens snapt waar het over gaat. Vaak wordt pas twintig jaar later het buitengewone belang erkend van een bepaald oeuvre. Dan zijn er ook nog kunstenaars die zelfs in de kunstwereld buitenbeentjes zijn, vrijbuiters die tegen de mainstream ingaan. Over hen gaat Exile on Main St.

Vernoemd naar een album van de Rolling Stones laat deze expositie werk zien van negen Amerikaanse kunstenaars, geboren rond de jaren dertig van de vorige eeuw en actief van de jaren zeventig tot nu. De titel verwijst niet alleen naar het hoge ‘rock ’n roll-gehalte’ van het getoonde werk maar ook naar de geïsoleerde positie van de makers ervan; ze gingen tegen de beweging in en maakten geen deel uit van een groepering.

Peter Saul, Mona Lisa Throws Up Pizza, 1995 Acryl en olieverf op doek. Particuliere collectie, Montreuil, Frankrijk

Peter Saul, Mona Lisa Throws Up Pizza, 1995 Acryl en olieverf op doek. Particuliere collectie, Montreuil, Frankrijk

Terwijl de Pop-Art in zwang was en grote commerciële successen boekte kozen ze hun eigen weg en bleven daarbij nagenoeg onopgemerkt. Wie heeft er nu gehoord van Richard Artschwager, William Copley, Steve Gianakos, Alfred Jensen, Peter Saul, John Tweddle, John Wesley, HC Westermann en Joe Zucker? Precies. Maar anno 2009 leven we misschien in een tijd waarin kritiek op de maatschappij en op Uncle Sam meer aanspreken dan kaskrakers die de consumptiemaatschappij. En is het wellicht nog niet te laat voor het herontdekken van deze enfants terribles van de Amerikaanse kunstgeschiedenis.

Brutale kunst

Het is kunst met een grote bek die nergens omheen draait. Hij vloekt en maakt harde grappen, is vaak ook boos. Op de kunstgeschiedenis, op Amerika. De talloze plastisch in beeld gebrachte geslachtsdelen lijken een grote middelvinger naar de gevestigde kunst op te steken. In Your Face, kunst. Exile on Main St. Is een overdonderende explosie aan iconen uit de moderne beeldcultuur en de kunstgeschiedenis. De Mona Lisa, Coca Cola, Jackson Pollock, Rock ’n Roll, stripfiguren; allemaal bekende beelden die op verwarrende en originele wijze worden gecombineerd en bekritiseerd.

John Tweddle, Poem, 1971, Acryl op doek. Particuliere collectie, Foto: Peter Cox

John Tweddle, Poem, 1971, Acryl op doek. Particuliere collectie, Foto: Peter Cox

Er straalt geweldig veel energie van de werken uit. Het zijn krachtige beelden, met krachtige kleuren uitgedrukt en niet zelden met een krachtige boodschap. Je verlaat opgewekt en zinderend van energie de tweede verdieping van het museum. De eigengereide manier van de kunstenaars om lak aan alles te hebben en een eigen plan te trekken stemt tot vrolijkheid, evenals de grenzeloze originaliteit die hun werk als gevolg daarvan bezit. Op de trap hoor je nog net achter je een bezoeker vertwijfeld aan de suppoost vragen: ‘Is dit nou kunst?’

Tja. Misschien snapt hij het over twintig jaar wel.