Kunst / Expo binnenland

Sculpturaal volumespel en sensualiteit

recensie: Azzedine Alaïa - Azzedine Alaïa in de 21e eeuw

De aanblik van het Groninger Museum doet veel mensen een zonnebril opzetten om de pastiche aan bizarre kleuren en vormen te verzachten. Binnen moet deze af, want de schitterende modeontwerpen van Azzedine Alaïa verdienen een heldere blik.

De in Parijs werkende Tunesiër Azzedine Alaïa is gevierd als couturier over de hele wereld. Dat de ontwerper nooit is opgeleid in de mode, maar als beeldhouwer, is te zien aan zijn enorme inzicht in de menselijke vorm. Zijn ontwerpen tonen een waar sculpturaal volumespel: lijfjes die met haast korsetachtige strengheid nauw op het bovenlichaam aansluiten waaronder volumineuze rokken dramatisch uitwaaieren. Opvallend is dat de rokken vaak onder de heupen beginnen waardoor het heupbot zich duidelijk door het nauwsluitende lijfje aftekent.

Rust en eenvoud

Couture winter 2011, Azzedine Alaïa. Foto: Robert Kot

Couture winter 2011, Azzedine Alaïa. Foto: Robert Kot

In 1998 wijdde het Groninger Museum al een tentoonstelling aan Alaïa. Hoewel deze expositie een vervolg zou zijn, is er van de vorige tentoonstelling helemaal niets te zien. Dit is nadelig voor de minder ingelezen bezoeker die niet kan zien hoe Alaïa zich in de loop der jaren heeft ontwikkeld. Waar zijn ontwerpen uit de jaren tachtig en negentig ontzettend spectaculair waren, zijn de huidige tentoongestelde werken soberder. Dit heeft ook met het tijdsbeeld te maken. Kenmerkend voor de shows van de jaren negentig zijn dan ook de romantische dramatiek van Alexander McQueen, het alienesque spektakel van Thierry Mugler en de vervreemdende shows van Hussein Chalayan. De laatste jaren vindt echter een versobering in de mode plaats, zichtbaar in shows, maar ook in het straatbeeld. Het is logisch dat de mode van Alaïa is meegegaan met die verandering.

Tijdens de vorige tentoonstelling werden de ontwerpen van Alaïa in combinatie met kunstwerken van het Groninger Museum getoond. Hierdoor ontstond een interessante wisselwerking tussen de tentoongestelde kunst en de creaties van Alaïa. De muren van de zalen bij de huidige tentoonstelling zijn echter leeg en hierdoor komt er een speciale focus te liggen op de kledingstukken. Grote modetentoonstellingen uit het afgelopen jaar, Savage Beauty over Alexander McQueen in het Metropolitain Museum in New York, Kunst houdt van Mode; een affaire in het Gemeentemuseum Den Haag, gingen veelal om het grote gebaar en dramatiek. De zalen stonden vol en door de tentoonstelling lopen had iets weg van een ritje in de achtbaan. Alaïa’s tentoonstelling is sterk door de eenvoud en de rust. Alle aandacht gaat naar de werken en de bezoeker hoeft zich niet bezig te houden met lange inleidende teksten of begeleidende filmpjes of denderende symfonieën als achtergrondmuziek.

Conventie en alligatorhuid

Couture winter 2010, Azzedine Alaïa. Foto: Robert Kot

Couture winter 2010, Azzedine Alaïa. Foto: Robert Kot

De tentoonstelling is opgebouwd per materiaal dat Alaïa in zijn collecties gebruikte. Zo is er een zaal met elegante witte katoenen en kanten jurkjes, maar ook een ruimte gedomineerd door dramatische ontwerpen uit diverse soorten leer. Illustratief is een colbertje dat van de voorkant op ieder normaal damescolbert lijkt, maar waarvan de achterkant bestaat uit een zwart gepatineerde alligatorhuid met een staart die haast tot aan de grond hangt. Dit is tekenend voor bijna alle tentoongestelde ontwerpen van Alaïa: conventionele vormentaal gecombineerd met gewaagde details uit heftige materialen.

Dat iedere vrouw Alaïa’s ontwerpen wil dragen is niet verbazend. Zijn werk is vooruitstrevend zonder op draagbaarheid in te boeten, maar ook sensueel en chic. Conservator Mark Wilson weet de bijzondere eigenschappen van Alaïa uitstekend te vertalen naar het museum. Voor een fashionable publiek hoeven we overigens niet naar Groninger Museum. Enkele naaiclubjes en hier en daar een verdwaalde echtgenoot duimdraaiend op een bankje vormen de gemiddelde bezoeker. Het devies luidt dan ook: ga om te zien, en niet om gezien te worden, naar deze prachtige tentoonstelling.