Het zijn geen terroristen, het zijn meisjes

Op de ‘Dag van de Meisjes’ ontdekken vijftienjarige meisjes overal ter wereld dat ze een zogenaamde ‘wrong’ bezitten. Met deze klier op hun sleutelbeen kunnen ze elektrische schokken uit hun hand opwekken. Als ze oudere vrouwen een schok geven, kunnen ze de kracht ook bij hen activeren.

In eerste instantie pakt dit heel goed uit voor vrouwen. Als ze op straat door een man worden aangevallen, dan slaan ze meteen terug. Vrouwen hoeven niet meer bang te zijn voor mannen – ze doen nu fysiek niet langer voor hen onder. Overal ter wereld worden mensen bang voor de meisjes. Ouders willen niet dat hun zoon ’s avonds alleen over straat loopt. Jongens verkleden zich als meisje om stoerder over te komen. Kortom: er vindt een omkering plaats in de hiërarchie tussen man en vrouw.

Niet iedereen is een vriendelijke machthebber

In De macht volgen we vijf mensen in deze nieuwe wereld. Het Amerikaanse meisje Allie – slachtoffer van sadistische pleegouders – vermoordt haar pleegvader en komt in een klooster terecht. Hier ontpopt ze zich tot geestelijk leider Moeder Eva, die een vrouwelijke lezing van de Bijbel propageert. In deze religieuze beweging is de Britse Roxy, die een extreem sterke vorm heeft van de kracht, haar rechterhand. Tunde (de enige mannelijke protagonist) is in Afrika een van de eersten die de kracht als journalist vastlegt. In Amerika volgen we ook Margot en haar dochter Jocelyn. Margot is burgemeester maar weet zich dankzij de kracht op te werken tot senator.

In het begin lijkt de kracht een leuke gimmick. Als (vrouwelijke) lezer denk je dan ook: ‘Ha, eindelijk gerechtigheid.’ In het begin worden de meisjes enorm onderschat. ‘Het zijn geen terroristen, het zijn meisjes’, is de teneur. Maar naarmate het boek vordert, wordt de wereld steeds grimmiger. Het boek druist hiermee in tegen het idee dat vrouwen aan de macht gelijkstaat aan meer vriendelijkheid, meer mededogen en empathie. Niet iedereen gaat goed om met macht, ongeacht of je man of vrouw bent. In de roman ontwikkelen sommige vrouwen een voorkeur voor het misbruiken van mannen, en de bewegingsvrijheid van mannen wordt steeds meer beperkt. Conclusie: ook een vrouw in een machtspositie kan een psychopaat zijn.

Een alternatieve werkelijkheid

Op de titelpagina staat een anagram van de auteur: Neil Adam Armon. Het boek begint en eindigt met een briefwisseling tussen Naomi en haar alter ego Neil, waarin ze discussiëren over dit boek. Het verhaal wordt op diezelfde titelpagina getypeerd als een historische roman – hiermee samenhangend staan er archeologische vondsten over het ontstaan van de mysterieuze kracht verspreid door de roman. Door te kiezen voor een pseudoniem en door het boek als non-fictie te presenteren, creëert Alderman een alternatieve werkelijkheid. Dit geeft het verhaal een heel krachtige en stellige vibe, wat extra wordt ondersteund door het actieve taalgebruik in de roman.

Dit boek dwingt je om kritisch naar onze maatschappij te kijken. Precies dit is wat het boek zo opwindend maakt. Als er bijvoorbeeld weer een discussie oplaait over een vrouwenquotum in de bedrijfstop, dan helpt dit boek ons te realiseren dat een vrouw aan de macht niet per se beter is dan een man. Het is goed om de macht te verdelen over de seksen, maar we moeten af van het idee dat de een beter is dan de ander.

Feministische traditie

De macht wordt vaak vergeleken met The handmaid’s tale van Margaret Atwood. Alderman noemt Atwood in haar dankwoord, waarmee ze zichzelf ook in die traditie plaatst. Waar The handmaid’s tale echter een extreme uitvergroting is van het patriarchaat, is De macht een omkering. Een dergelijke omkering werkt in eerste instantie bevreemdend. Vrouwen die mannen misbruiken en de macht grijpen door middel van fysieke overheersing, dat lijkt tegennatuurlijk. Maar is het omgekeerde dan wel natuurlijk? Door dit soort vragen op te roepen draagt Alderman bij aan een feministisch discussie, wat het boek uiterst relevant maakt.

De macht is een geweldig gedachte-experiment en een zeer leesbare roman. Het is geen afgerond verhaal, maar eerder een trein die doordendert en steeds sneller richting de afgrond raast. Het bevat niet de rust en de fantastische schrijfstijl van Atwood, al kan dat ook aan de vertaling liggen. Maar al met al is dit een echte must-read voor elke vrouw én man.