Film / Films

Een leven van vervolging

recensie: Latcho Drom

Latcho Drom, oorspronkelijk uitgebracht in 1993, is eindelijk in de Nederlandse bioscoop te zien. Regisseur Tony Gatlif, van origine een Roma uit Algerije, brengt met deze film het moeizame bestaan van de zigeuners uit verschillende delen van de wereld in beeld.

Latcho Drom, wat zoiets betekent als ‘goede reis’, is een aaneenschakeling van muzikale scènes zonder dialoog of centraal gestelde personages. De film is in thematiek en vorm een voorloper op de latere werken van Gatlif zoals Gadjo Dilo, Vengo, Swing,

~

De muzikale reis in Latcho Drom voert langs India, Egypte, Turkije, Roemenië, Hongarije, Slowakije, Frankrijk, en Spanje. In zijn registratie van de liederen en dansen van de verschillende volken toont Gatlif zich een meester in ritmische beeldopbouw, soms opzwepend, vaak intiem en ontroerend. Gatlif maakt van de wereld een groot muziektheater. Elke straathoek is een podium en elk voorwerp is een instrument waarmee de zigeuners zich met hart en ziel uiten. Een klein jongetje kijkt gefascineerd naar een tandeloze oude man met een kapotte viool. Een zigeunerfamilie in het Oostblok vrolijkt een huilende vrouw bij een station op met haar aanstekelijke, opbeurende muziek.

Door de scènewisselingen, die gekenmerkt worden door verschillende transportmiddelen, worden we fysiek meegenomen op reis naar de verschillende zigeunerculturen. Hierdoor krijgt de film het karakter van een roadmovie waarin niemand de hoofdrol speelt. De oprechtheid van de bezongen emoties spat van het scherm. Hierbij wisselt de stemming van warme vreugde en saamhorigheid naar diep verdriet. Het draait in de film om kleinschalig, persoonlijk leed, maar ook om de vervolging, Auschwitz en het bewind van Ceausescu. Het decor van de muzikanten wisselt van kale winterse landschappen naar de eindeloze woestijn en prachtige groene velden. Tussen de tranen om de tragiek van het vervolgde zigeunerleven door wordt duidelijk dat de vreugde van de muziek en dans een belangrijk aspect in het bestaan is. Het vormt de lijm, de uitlaatklep en het erfgoed dat de eeuwige nomaden op de been lijkt te houden.

Kijkplezier


~

De echte verdienste van Gatlif is dat de film nergens gaat vervelen. Iets dat bij een dergelijke registratie van anderhalf uur geen ondenkbaar risico is. Door de afwisseling in muziekstijlen, de prachtige beelden en diversiteit in culturen blijf Latcho Drom een plezier om naar te kijken. Hoewel het lijkt of Gatlif gebruik maakt van een herhalend kunstje, is het een herhaling die nog lang niet gaat vervelen.