Film / Films

Acteur en regisseur in identiteitscrisis

recensie: Somewhere

‘Wie is Johnny Marco?’, luidt een vraag tijdens een persconferentie. Zoals op de meeste vragen moet Johnny Marco de journalisten het antwoord schuldig blijven. Niet al te subtiel maakt regisseur Sofia Coppola zo duidelijk dat de aan lager wal geraakte filmster zich in een identiteitscrisis bevindt.

De enige keer tijdens de persconferentie dat Johnny (Stephen Dorff) opveert, is als hem wordt gevraagd naar de naam ‘Cleo’ op het gips om zijn pols. ‘Dat is mijn dochter’, antwoordt hij trots. Als Cleo (Elle Fanning) door haar moeder  voor onbepaalde tijd zijn kant op wordt gestuurd, leeft hij zichtbaar op. In de plaats van met stripacts en drugs vult hij de dag met potjes tafeltennis en onhandig gemaakte ontbijtjes. Zijn levensstijl helemaal aanpassen doet hij niet, maar de bestraffende blikken van de elfjarige Cleo wanneer er weer een vreemde mevrouw bij hen aan de ontbijttafel zit missen hun uitwerking niet. Het lijkt erop alsof Johnny het wel prettig vindt dat hij zich eindelijk niet meer stuurloos kan overgeven aan alle verleidingen die een knappe, rijke filmster op zijn weg vindt. Het zal ook niemand verbazen dat de identiteitscrisis waar Coppola de hele film op aanstuurt, pas echt doorbreekt als hij Cleo bij haar zomerkamp heeft afgezet.

Persoonlijk verhaal

~

Voor Sofia Coppola, die een deel van haar jeugd in buitenlandse hotels bij haar vader Francis Ford Coppola doorbracht, moet Somewhere een heel persoonlijk verhaal zijn. De film ademt dezelfde sfeer van verveling en vervreemding uit als Lost in Translation. Ook die werd door critici omschreven als een afrekening met haar jeugd. Regelmatig kopieert Coppola bijna letterlijk scènes uit haar veelgeprezen ’tussendoortje’, dat ze maakte toen het veel duurdere en slechter ontvangen Marie Antoinette vertraging opliep. Zo doet Johnny’s optreden in een Italiaanse awardshow onmiskenbaar denken aan de opnamen van een Japanse reclamecommercial met Bill Murray in Lost in Translation. De afscheidsscène, waarin Johnny’s laatste woorden aan Cloe verloren gaan door het lawaai van zijn helikopter, hint opzichtig naar die andere scène, waarin het afscheid tussen Bill Murray en Scarlett Johansson voor de kijker onverstaanbaar wordt gemaakt.

Helikopters en sirenes

~

Herrie speelt een belangrijke rol in Somewhere; hoe groot en luxe de hotelkamers ook zijn waar Johnny verblijft, nergens kan hij ontsnappen aan het lawaai van buitenaf. In Hollywood zijn het de helikopters, in Milaan de sirenes. Ook zonder soundtrack is het nooit stil. Dergelijke details maken Somewhere bij vlagen een plezier om naar te kijken, net als de cameravoering van Harris Savides (Elephant) en het spel van de acteurs. Stephen Dorff, die nooit echt de A-ster is geworden die hij beloofde te zijn, is prima op zijn plek in de film. Elle Fanning (het zusje van Dakota) is de perfecte verwende maar nog niet bedorven elfjarige.

Wie kwaad wil, kan zeggen dat Coppola de succesvolle elementen uit Lost in Translation heeft gekopieerd en in een nieuw jasje gestoken, omdat het haar nooit is gelukt om het succes van haar arthouse-tussendoortje te evenaren. Zeker is dat ze niet veel heeft toe te voegen aan het thema. Daardoor bekruipt je regelmatig een déjà vu-gevoel, ook binnen de film zelf. Johnny die in slaap valt tijdens het bekijken van een privé stripact, hadden we die scène niet al gezien? Onwillekeurig dringt de vraag zich op of Coppola zelf als regisseur soms worstelt met een identiteitscrisis. Wie is eigenlijk Sofia Coppola?