The Frighteners: Peter Jackson's Director's Cut

Maar de toekomstige regisseur van de Lord of the Rings-trilogie zag zijn kans schoon en produceerde eigenhandig een allesomvattende documentaire over de totstandkoming van zijn meest recente film, de horrorkomedie The Frighteners. De documentaire werd samen met de verlengde versie van de film en Jacksons audiocommentaar uitgebracht op Laserdisc, een goudkleurige schijf ter grootte van een lp die als voorloper van de dvd moet worden gezien. Tegenwoordig zijn uitgebreide Special Editions geen uitzondering meer, maar in die tijd was zo’n koninklijke behandeling eigenlijk alleen weggelegd voor klassiekers als Gone with the Wind, Lawrence of Arabia of Star Wars.

Spookdeal

Nu is The Frighteners een leuke film, maar zeker geen klassieker, en het is dan ook maar de vraag of al die extra content wel nodig is. De film heeft in ieder geval een origineel uitgangspunt: Frank Bannister (gespeeld door Michael J. Fox) kan geesten zien en geeft zich uit als psychic detective. Hij heeft een dealtje gesloten met een paar bevriende geesten: zij gaan spoken bij nietsvermoedende mensen zodat hij zijn klanten – uiteraard tegen flinke betaling – van het probleem kan afhelpen. Maar de komische toon van de film wordt al gauw grimmiger wanneer Bannister ontdekt dat er wel heel veel mensen op mysterieuze wijze de dood vinden in zijn stadje.

Creepy muurbloempje

Michael J. Fox is perfect gecast als de aan lager wal geraakte nep-detective. Hij geeft de manische energie van Marty McFly een ondertoon van melancholie, wat bijzonder goed werkt. Genre-icoon Jeffrey Combs is heel amusant als de gestoorde FBI-agent Dammers en veterane Dee Wallace-Stone (The Howling, E.T., Cujo) heeft een creepy bijrol als het muurbloempje-met-een-geheim. Toch werkt The Frighteners niet op alle fronten. Dit komt niet door de combinatie van humor en horror, zoals veel critici in 1996 schreven. Jackson en zijn (schrijf-)partner Fran Walsh laten de twee genres juist heel goed samenwerken door gaandeweg steeds meer duistere elementen in het komische verhaal te weven.

Filmkeuring

De fout moet eerder worden gezocht in een andere combinatie, namelijk die van de Nieuw-Zeelandse makers en de veelal Amerikaanse acteurs. Jacksons droge humor paste perfect in zijn eerdere (100% Nieuw-Zeelandse) films, maar uit Amerikaanse monden klinken de grappen en andere dialogen toch wat vreemd. Tenslotte is daar het probleem van de filmkeuring. De makers waren er tijdens de productie zeker van dat ze een PG-13 (geschikt voor 13 jaar en ouder) zouden krijgen, en pasten de toon van de film dan ook op die leeftijd aan, maar de Amerikaanse filmkeuring gaf de film een R (17 jaar). Jackson voegde op het laatste moment nog een paar bloederige shots toe, maar hij geeft zelf toe dat de film beter was geweest als ze vanaf het begin rekening hadden gehouden met een R-rating.

Lange zit

Zoals gezegd was de Laserdisc-box van The Frighteners indertijd een bijzonderheid. Voor deze dvd-uitgave heeft Universal de volledige inhoud van die set overgezet, wat de fans ongetwijfeld heel gelukkig zal stemmen, maar wat voor de gewone kijker te veel van het goede zal zijn. Jacksons audiocommentaar is boeiend van begin tot eind, maar een documentaire van vier en een half uur, hoe goed gemaakt ook, is gewoon een lange zit. Daar komt bij dat Jackson buitensporig veel aandacht besteedt aan zijn acteurs en de special effects, en vooral dat laatste onderwerp zal weinig mensen lang kunnen boeien. Filmmakers zullen meer hebben aan de uitgebreide effect-ontledingen, maar veel van de problemen die de makers tegenkwamen zijn tegenwoordig relatief simpel op te lossen zijn met behulp van (betere) computers, zodat dit gedeelte niet meer zo relevant is.

The Frighteners,

zowel de film als deze speciale dvd-uitgave, hinkt in veel opzichten op twee gedachten: humor en horror, Amerika en Nieuw-Zeeland, vorm en inhoud… Zulke verschillende karakters hoeven geen slechte film op te leveren, en The Frighteners is dat ook zeker niet, maar toch lijdt de film onder die veelheid aan invloeden en ideeën.

Nog één kanttekening: in ons land wordt alleen de Director’s Cut van de film uitgebracht, die veertien minuten extra materiaal bevat ten opzichte van de originele bioscoopversie. Vreemd genoeg moeten we het in Nederland zonder die eerdere versie van de film stellen, terwijl bijvoorbeeld de Duitse dvd-uitgave deze wèl bevat.