Op zoek naar de ziel van Lama Konchog

Als geestelijke Lama Konchog sterft, moet zijn leerling, Tenzin Zopa, op zoek naar diens reïncarnatie. Geen gemakkelijke taak, want de jonge Tenzin heeft eigenlijk nog nooit zelf iets moeten plannen. Zijn meester bepaalde altijd wat er gedaan moest worden. Daar komt natuurlijk bij dat de zoektocht naar het kind waarin de ziel van de oude lama is overgegaan, niet makkelijk is. Er komt onder andere astrologie, droomduiding en het herkennen van tekenen aan te pas. En dan moet Tenzin ook nog waken voor dorpelingen die hem iets op de mouw willen spelden, want iedereen ziet in zijn kind nu eenmaal graag een uitverkorene.

Vlieg op de muur

De Israëlische documentairemaker Nati Baratz lijkt niet vooringenomen te staan tegenover het boeddhisme. Unmistaken Child is noch lyrisch noch bij voorbaat cynisch. Irritante voice-overs of opzichtige symboliek ontbreken in de documentaire. Het is bijzonder dat het hele proces in beeld mocht worden gebracht en Barath lijkt zich daarvan bewust. Hij meet zich een fly-on-the-wall-aanpak aan, zonder een duidelijk oordeel over het getoonde te vellen. Dat komt de film zonder meer ten goede.

Wie ooit Kundun van Martin Scorsese heeft gezien, herkent de rituelen waarmee Unmistaken Child, het onmiskenbare kind, moet worden gevonden. Tenzin Zopa toont de dorpskinderen een rozenkrans van de overleden Lama en let op hun reactie. Eén grootmoeder is zo goochem om de ketting om de hals van haar kleinkind te hangen. Als Tenzin wil vertrekken, weigert het kind de ketting af te staan. Tenzin beschouwt het als een teken. Baratz onthoudt zich van commentaar.

Onscherpe beelden

Nadeel van de fly-on-the-wall-aanpak is dat de cameraman regelmatig achter de monnik aan moet lopen of rennen, met minder onopvallend camerawerk tot gevolg. Ook als er een stilstaand beeld wordt gefilmd, wil de camera nog wel eens zachtjes schudden. Misselijkheid bij de kijker is het gevolg. Ook de scherpte van de beelden is lang niet altijd optimaal.

Gelukkig is de inhoud interessant genoeg om door de wat ongelukkig gekozen vorm heen te kijken. De transformatie van de sympathieke Tenzin van ontredderde leerling naar standvastige surrogaatvader draagt daar zeker aan bij. Het jongetje dat hij uiteindelijk meeneemt naar het klooster, heeft weliswaar een bijzonder serieus gezicht, maar hij gedraagt zich ook als een gewone peuter, met grappige taferelen als gevolg. Ook de minder fraaie kanten van het ritueel komen aan bod, zoals het moment dat de kleine beseft dat zijn ouders hem in het klooster achterlaten. Die scène is hartverscheurend en zal beslist niemand onberoerd laten.