Film / Films

Jazz, vrouwen en gebroken botten

recensie: Michel Petrucciani

Deze documentaire is een explosie aan muziek, talent, energie en leven. Michael Radford voert de kijker mee van de geboorte naar de dood van een jazz-fenomeen, maar zijn eigen inbreng is beperkt.

Alles in het leven van de Frans-Italiaanse muzikant Michel Petrucciani (1962-1999) gaat snel en is dramatisch, groots en meeslepend. Zijn hele leven lijdt hij aan de erfelijke aandoening osteogenesis imperfecta, die broze botten veroorzaakt — en in zijn geval ook een korte lichaamslengte. Hij wordt niet langer dan een meter, maar ondanks zijn handicap groeit Petrucciani uit tot een van de grootste jazzpianisten ooit.

Te veel talent in een te klein lichaam

~

Michel Petrucciani is een documentaire over een uitzonderlijk levensverhaal vol snelheid, roem en menselijkheid. Er woedt een enorm muzikaal talent in het kleine lichaam van Petrucciani en dat moet eruit. In sneltreinvaart ontwikkelt hij zich tot een meesterlijke pianist en treedt hij op met de grootste jazzmuzikanten van zijn tijd. De film is vervuld met zijn muziek, die wordt gebruikt om de beelden sfeer te geven. De kijker volgt het tempo van het leven van Petrucciani op het ritme van zijn muziek.

Naast de muziek krijgt Petrucciani’s buitengewone liefdesleven speciale aandacht. Ondanks zijn handicap en lengte heeft Petrucciani een onweerstaanbaar effect op mooie, langbenige vrouwen. Ze vallen als bosjes voor zijn charme, intelligentie en humor en hij verslijt ze even snel als hij botten breekt. In zijn korte leven haalt Petrucciani op alle vlakken alles wat mogelijk is uit zijn bestaan. Wel leeft hij constant met lichamelijke pijn en verdriet — het resultaat een destructieve levensstijl met alcohol, drugs, eindeloze optredens en geen slaap versnellen de aftakeling van zijn broze lijf. De film eindigt met de dood en totale stilte.

Uitzonderlijk levensverhaal
Michael Radford (1984, Il postino, The Merchant of Venice) had nooit eerder van Michel Petrucciani gehoord toen hij door producenten Bruce Marks en Serge Lalou werd benaderd om mee te werken aan het maken van een documentaire over de beroemde jazzpianist. Radford verdiepte zich in het leven van Petrucciani en vond in hem een opmerkelijk persoon. De regisseur blijft echter een buitenstaander en dat ademt de documentaire ook. Hij blijft op afstand, net als de kijker. Die observeert de jazzpianist vanuit de ogen van anderen.

~

Radford maakt van een uitzonderlijk verhaal geen uitzonderlijke documentaire, want filmisch is Michel Petrucciani weinig origineel. Aan de hand van interviews, gefilmd zonder specifieke aandacht voor compositie of esthetiek, en archiefmateriaal van vrienden en kennissen van Petrucciani lijmt de regisseur het levensverhaal aan elkaar. Met een poging tot narratieve symboliek — een beeldvullende klok met tikkende zwarte wijzers, die staat voor de verschillende levensfasen van Petrucciani — slaat Radford zelfs compleet de plank mis: de bedoelde metafoor van een klok als levenslijn heeft een onbeholpen effect op de kijker.

Als regisseur heeft Radford veel te danken aan het bijzondere leven van Petrucciani. Het zijn immers zijn talent, verhaal, kennissen en muziek die de documentaire tot een succes maken. Radfords verdienste als regisseur is in die zin beperkt. Michel Petrucciani vertelt desondanks het adembenemende levensverhaal van een grootse jazzpianist en zal de kijker niet snel loslaten.