Film / Films

Mannen met baarden

recensie: Kon-Tiki

.

De onverschrokken Noor Thor Heyerdahl (Pål Sverre Hagen) is naast antropoloog ook avonturier. Al van jongs af aan moet hij zijn adrenaline voelen gieren, getuige een totaal doelloze poging als kind om een verroeste zaag uit een ijskoud meer te halen door van ijsschots naar ijsschots te springen. Het mag duidelijk zijn: Thor is zoekende naar avontuur. Wanneer hij – na onderzoek gedaan te hebben op de Polynesische Eilanden – ervan overtuigd raakt dat de gangbare wetenschappelijke opvatting uit zijn tijd fout is, bouwt hij een vlot en gaat met vijf anderen een gevaarlijke reis ondernemen van meer dan 7000 kilometer.  

Onderbelichte bemanning

~

Nu klinkt een vlot wat basaal, want het zit beter in elkaar dan een paar aan elkaar geknoopte boomstammen. Het heeft meer weg van een boot dan een vlot, met als voornaamste verschil dat het vlot onbestuurbaar is. Thor is volledig afhankelijk van de windrichting en de stromingen, die hij uitvoerig bestudeerd heeft voordat hij begon. Thor loopt over van vertrouwen, maar de film slaagt er maar gedeeltelijk in dit vertrouwen overtuigend over te brengen. Waarom vijf andere mannen, waarvan sommigen net terug zijn uit de oorlog, hun leven riskeren voor een antropologische theorie blijft een raadsel.

De bemanningsleden en hun achtergrond blijven überhaupt wat onderbelicht. Naast Thor zien we Herman Watzinger (Anders Baasmo Christiansen), een ingenieur die koelkasten verkoopt en de Zweed Bengt (Gustaf Skarsgard), cameraman en boekenwurm, die met zijn opgedane kennis regelmatig de bemanning uit de penarie helpt. De anderen, Erik, Knut en Torstein, lijken voornamelijk aanwezig te zijn omdat ze van origine ook aanwezig waren op de boottocht. 

Reddeloos verloren

~

Maar wanneer de mannen gaan varen, de baardgroei hun gezichten bedekt en het land langzaam uit zicht verdwijnt, wordt Kon-Tiki een stuk boeiender. De reis per vlot, met aan boord slechts primitieve middelen en een sextet om te navigeren, is spannend en sterk gefilmd. Veelzeggend is een prachtig shot waar de camera om haar as draait en niets anders dan zee toont aan de horizon. Een mooi beeld, maar je realiseert je ook dat ze reddeloos verloren zijn als er iets gebeurt. Verder zien we haaien, de onstuimige zee, lichtgevende kwallen en een heus ecosysteem dat zich onder de drijvers van het vlot vormt. Zowel de beelden op en onder het vlot zijn indrukwekkend – het budget van 12 miljoen is goed besteed – en maken het ietwat slappe begin helemaal goed.

Kon-Tiki is een waargebeurd verhaal waarover in 1950 een documentaire verscheen. Gefilmd door de bemanning en begeleid door een voiceover, wist deze documentaire een Oscar in de wacht te slepen. Nu, 63 jaar later, is er een nieuwe film die recht doet aan de levensgevaarlijke tocht,  maar ook wat tekort schiet op het gebied van de bemanning. Die had beter uitgewerkt moeten worden. Het mag echter de pret niet drukken, want de Earth-achtige plaatjes, de overtuigende historische setting en de spannende reis zijn het kijken waard.