Film / Films

Ware liefde overwint veel, maar houdt niet eeuwig stand

recensie: The White Masai

De blanke Masai is een van de bestsellers van Uitgeverij Arena en maakt deel uit van de serie Bewogen Vrouwenlevens. Dat zijn boeken als Gestolen dochters of Een slavin in Parijs: de titels spreken voor zich. Verhalen van vrouwen voor vrouwen, het ene relaas nog heftiger dan het andere. Alles draait om de toegankelijkheid van de persoonlijke ervaring; literaire interpretatie is bij dit soort boeken geen thema. De verfilming van zo’n waargebeurd verhaal is daardoor niet veel meer dan een makkelijk tot je te nemen, waarheidsgetrouwe visualisering met weinig ruimte voor cinematografische vrijheden. Dat kan natuurlijk evengoed een prima film opleveren, mits het genre je aanspreekt.

~

In The White Masai (2005), de film naar het autobiografische boek van de Zwitserse Corinne Hofmann, valt Carola op vakantie in Kenia als een blok voor Masai Lamalian. Ze dumpt haar vriend op het vliegveld en volgt haar hart naar het afgelegen dorp waar ze zich bij haar grote liefde voegt. Natuurlijk moet ze allerlei ontberingen doorstaan en valt het niet mee, de vrouw van een trotse Masai-krijger te zijn. Nog afgezien van de soms onoverkoombare kloof tussen de leefwijze van de Masai en de westerse Carola. Wat moet je in hemelsnaam doen als van een vrouw in afschuwelijke barensnood wordt gezegd dat ze behekst is, en ze aan haar lot wordt overgelaten? In de bush sta je machteloos.

Naïeve westerling?

Het is aanlokkelijk om Carola af te doen als een naïeveling, die denkt dat liefde alle moeilijkheden overwint. En als het niet waargebeurd was, zou dat wellicht ook de enige manier zijn waarop je je haar keuzes kunt voorstellen. Toch is dat te gemakkelijk. Het doet geen recht aan de integere en onopgesmukte manier waarop de film de moeilijkheden, over en weer, in beeld brengt. Natuurlijk is het verhaal geromantiseerd – de lichamelijke liefde bijvoorbeeld, aanvankelijk nogal karig, trekt al snel in positieve (westers-romantische) zin bij, naar het schijnt verre van Hofmanns ervaring. Maar The White Masai is geen antropologische studie en Carola geen Africofiel in blinde adoratie voor alles wat inheems is, bovenal haar echtgenoot. Haar verzet tegen de mores van de Masai-cultuur, waarin een vrouw niets waard is, wekt misschien irritatie en onbegrip op. Anderzijds kun je het haar ook niet echt kwalijk nemen dat ze zich niet volledig aan de traditie onderwerpt. Ze is nu eenmaal geen Masai.

~

In ‘Gesprek met Corinne Hofmann’, de enige extra op de dvd, licht Hofmann haar keuze toentertijd toe. Ze is zich ervan bewust hoe onvoorstelbaar die lijkt, maar, zegt ze, die allesomvattende liefde maakte het zware leven dragelijk. Bovendien was Hofmanns beslissing niet zo impulsief als Carola’s vliegveldactie in de film. In de film is de liefde tussen Carola en Lamalian meer een gegeven, dat onvoldoende wordt uitgediept. Helaas kom je in het gesprek niet zoveel meer te weten over haar relatie en haar gevoelens in de loop van de vier jaar dat ze in Kenia leefde, noch over hoe ze daar nu tegen aan kijkt. Maar in de film zie je dat de liefdevolle toegeeflijkheid aan beide kanten op den duur slijt en andere emoties de overhand nemen. En dan is liefde niet meer genoeg.