Film / Films

Italiaanse chaos

recensie: Sud

Onder de noemer ‘Il Meglio Cinema’ vertoont de Melkweg in Amsterdam van 16 tot en met 23 november een selectie van de meest toonaangevende, in Nederland zo goed als nooit vertoonde Italiaanse films van de afgelopen jaren. Een ervan is Sud (1993), een aanklacht tegen de macht van politiek en televisie, van Gabriele Salvatores, die later Io Non Ho Paura zou maken.

In Sud bezetten vier werkloze mannen op verkiezingsdag het stembureau. Ze zijn het zat om zonder werk en huis te leven en hopen dat ‘passieve weerstand’ de corrupte politicus Canavacciuolo (Renato Carpentieri) doet opstappen. Wanneer ze het gebouw ontruimd hebben en beginnen met het barricaderen van de deur, ontdekken ze een man en een vrouw die zich in een lokaal hebben opgehouden. Vanaf dat moment verandert hun geplande vreedzame actie in een complete, niet te overziene chaos.

Berlusconi

Gabriele Salvatores
Gabriele Salvatores

Nog voor de eerste filmbeelden op het doek verschijnen, rijst bij de oplettende kijker reeds de eerste vraag: wat doet de naam van Silvio Berlusconi’s productiemaatschappij op de titelrol? Het is algemeen bekend dat de tentakels van de president de halve Italiaanse mediawereld omklemmen, maar wat is zijn belang in het produceren van een politiek-kritische film? Het antwoord is simpel: Sud stamt uit 1993. Het jaar waarin Italië in een politiek dieptepunt verkeerde en Berlusconi als antwoord op de algehele onvrede zijn partij Forza Italia oprichtte. Met andere woorden: hij was toen nog lang geen president.

Vermakelijk

Films met een politiek karakter worden snel bestempeld als ingewikkeld en zwaarwichtig. Bij Sud is daarvan echter absoluut geen sprake. Omdat de eisen van de vier mannen (een huis en een baan) zo klaar als een klontje zijn en ze hun kritiek uiten tegen één persoon uit de gemeentepolitiek, is het verhaal heel overzichtelijk. De humor die voor een groot deel bestaat uit typisch Italiaanse chaos, maakt het geheel luchtig en vermakelijk om naar te kijken. Vooral de transformatie van de zwijgzame sul Ciro (Silvio Orlando) in een schreeuwende, eerzuchtige tiran is geestig. Dat geldt ook voor de manier waarop de mooie en slimme Lucia (Francesca Neri) de ietwat simpele mannen compleet naar haar hand weet te zetten. En dat tot jankens toe.

Abrupt einde

Ondanks het feit dat Sud een prettige film is, behoort hij niet tot de betere films. Dat laatste zit hem vooral in het abrupte en onbevredigende einde. O.k., de afloop mag dan bij het thema ‘eeuwige verliezers’ passen, maar voor mijn gevoel was de film nog lang niet klaar. Aangezien in het programmaboekje en de persmap te lezen is dat de film 127 minuten duurt en ik na anderhalf uur al buiten stond, vraag ik mij af of er misschien een groot stuk uitgeknipt is. Daarnaast is het jammer dat de personages erg aan de oppervlakte blijven. We weten dat ze werkloos zijn, maar verder leren we ze niet kennen. Ook onderling had er veel meer strijd en frustratie kunnen zijn. De omstandigheden lenen zich er immers perfect voor. Al met al een aardige film, maar hij had aardiger gekund.

Belangrijk: de film wordt alleen vertoond met Engelse ondertiteling!