De bubbel van de buschauffeur

Paterson wordt wakker en ziet op zijn polshorloge dat het kwart over zes is. Hij geeft zijn vriendin Laura (Golshifteh Farahani) een kus, ontbijt met Honey Loops en loopt naar de garage. In de bus luistert hij naar de gesprekken die de passagiers achter hem voeren, over vrouwelijk schoon, of over de Italiaanse anarchist Gaetano Bresci. Tijdens de lunch schrijft hij gedichten. Na de door Laura bereide avondmaaltijd laat hij Marvin uit, hun Engelse buldog. Onderweg drinkt hij een glas bier in een café. Terwijl hij dit doet observeert hij zijn omgeving met een belangstelling die anderen slechts bewaren voor hun telefoon. Bovenstaande is de film in een notendop, maal 7, met variaties. Paterson: Jim Jarmusch’ filmische viering van details, dagelijkse interacties en variaties op die dingen, als tegengif voor de meer actiegeoriënteerde, hevig dramatische films van vandaag de dag.

Lief universum

Het Paterson dat Jarmusch de kijker voorschotelt is dus een lief universum: Laura staat op zaterdag vroeg op om met haar zelfgebakken cupcakes naar de boerenmarkt te gaan; ondanks het feit dat Engelse buldoggen in zwang zijn bij hondendieven kan Paterson Marvin buiten het café aan de lijn leggen zonder dat hij gestolen wordt; en hij loopt er zomaar een tienjarig meisje tegen het lijf dat prachtige gedichten schrijft en net zo veel van Emily Dickinson houdt als hij. Wanneer iemand een pistool trekt om dan uiteindelijk toch voor wat dramatiek te gaan zorgen, blijkt het vuurijzer achteraf slechts een speelgoedpistooltje te zijn. De grootste problematiek komt in de gedaante van falende elektronica, en Marvin, die zijn tanden in een voorwerp zet waar hij van af had moeten blijven.

Sereniteit

In Paterson staan lieflijkheid, sympathie, begrip voor elkaar, liefde voor kunst en aandacht, zowel voor het bijzondere als voor het alledaagse, centraal. Ondanks het feit dat een en ander soms iets té onwaarschijnlijk overkomt, is deze doelbewuste naïviteit niet per se een probleem. Niet elke film hoeft immers te gaan over het waarheidstrouwe gekrijs dat gepaard gaat met de bende die mensen van hun eigen of andermans leven maken. Het feit dat de thematiek van de Don Quichotachtige observant die volgens zijn eigen codes leeft al vaker en scherper door Jarmusch behandeld is (in Ghost Dog: The Way of the Samurai [1999] en The Limits of Control [2009]), maakt niet veel uit. Want hoe vaak gebeurt het dat iedere bioscoopbezoeker pas aanstalten maakt om te vertrekken nadat de aftiteling is afgelopen? Zo sereen is de week waarop de kijker getrakteerd wordt, en zo goed is Driver. Jarmusch laat je op een andere manier naar de wereld kijken, en daarom is Paterson een film waarvan het onmogelijk is om er minder dan vier sterren aan te geven.