Film / Films

Filmgekke film weet niet te bekoren

recensie: Dopo mezzanotte

Een film die zijn best doet om niet cynisch te zijn, vraagt erom met enig cynisme te worden benaderd. Als die stelling klopt, dan schreeuwt Dopo mezzanotte (After Midnight) erom. Dat hoeft op zich niet te verbazen, want Dopo mezzanotte is een Italiaanse film en als Italianen ergens niet om bekend staan, dan is het wel om hun cynisme. Niet voor niets is één van de meest gepraktiseerde filmgenres in Italië de feel-good movie, al wordt die doorgaans met iets meer scherpe randjes uitgevoerd dan de Hollywoodvariant. Zo gaat er aan het eind van Dopo mezzanotte iemand dood, maar hoeven we dat niet erg te vinden omdat de persoon in kwestie er zelf vrede mee heeft. De randjes worden dus wel netjes gladgestreken.

~

Dopo mezzanotte onderscheidt zich ook van een doorsnee Amerikaanse tegenhanger in de licht literaire trekjes die de film heeft. Regisseur en scenarioschrijver Davide Ferrario laat zich poëtische levenswijsheden en diepzinnigheden gemakkelijk ontvallen, al hebben ze in de meeste gevallen geen diepere betekenis. Dopo mezzanotte begint in dit opzicht tekenend. Een voice-over, die vooral in de eerste helft van de film hinderlijk vaak op de voorgrond treedt, vertelt dat verhalen opdwarrelen als stofdeeltjes. Ze kruisen elkaar en raken elkaar weer kwijt. Een mooie metafoor? Of quasi-poëzie van een hoog gebakken-luchtniveau?

Frituurvet

~

Ferrario laat de levensverhalen van drie jonge, in Turijn wonende, Italianen samenvloeien en weer uiteen spatten. Ze proberen alle drie op hun eigen manier betekenis te geven aan hun leven (om dat te verduidelijken haalt Ferrario er een in de 13e eeuw levende wiskundige bij). Armanda (Francesca Inaudi) baalt niet alleen van haar baan in een hamburgerrestaurant, maar ook van het feit dat haar stoere vriendje ‘De Engel’ (Fabio Troiano) nooit blijft slapen na de seks; hij heeft dan ‘werk te doen’. Martino (Giorgio Pasotti) leidt als nachtwaker in het filmmuseum – gevestigd in de prachtige Mole Antonelliana, het beroemdste gebouw van Turijn – een kluizenaarsbestaan; één van de spaarzame dagelijkse contacten die hij heeft is met Armanda, bij wie hij voor zijn dienst een hamburger komt halen. Uiteraard is Martino stiekem verliefd op haar, iets waar we pas achterkomen als Armanda bij hem onderduikt nadat ze een bak heet frituurvet over haar baas’ edele delen heeft gegooid. Martino openbaart haar zijn liefde door zijn stomme film, gedraaid met een haast antieke camera, te laten zien waarin hij haar volgt door Turijn. Dan komt Armanda in een gewetensconflict: moet ze kiezen voor De Engel of voor Martino? Of wil ze hen allebei?

Buster Keatons

Hier ontwikkelt de plot zich in de richting van de driehoeksverhouding uit Truffauts Jules et Jim, waaraan Martino zelf refereert. Dopo mezzanotte mist echter de fatale, tragische afloop van die klassieker. Zoals ook de onhandige charme ontbreekt van Martino’s lievelingsfilms: oude Buster Keatons en Laurel & Hardy’s, hoe erg de film ook zijn best doet om een vergelijkbare sfeer te creëren in cameravoering, muziek en het acteerwerk van vooral Giorgio Pasotti.

Ode aan de cinefilie

Vanwege de vele filmische verwijzingen is Dopo mezzanotte al wel een ode aan de cinefilie genoemd. Een begrijpelijke typering; het is alleen jammer dat deze filmgekke film zelf niet weet te bekoren. Uiteindelijk is het niet meer dan een zouteloze komedie, die Italianen vast een feest van herkenning biedt. Mij is het echter een raadsel waarom ook wij Dopo mezzanotte zo nodig moeten zien.