Een Texaanse tornado

Vlak voor de VS invasie van Irak in maart 2003 was Natalie Maines uit Lubbock, zangeres van The Dixie Chicks, ook boos toen ze in Londen het podium betrad. Ze riep tegen het publiek in de toepasselijk genaamde Shepherds Bush Empire dat ze zich schaamde dat haar President uit Texas kwam. Maar toen rechts conservatief Amerika lucht kreeg van haar uitlatingen schoot de stront met orkaankracht uit de hogedrukspuit over Natalie heen: in Amerika wilden ze de disloyale Chicks lynchen.

Tres chicas

De titel van deze documentaire verwijst naar het sarcastische advies van talloze tierende countryradio-dj’s aan de Chicks: ga zingen en mondje dicht verder. Regisseuses Barbara Kopple en Cecilia Peck geven een onderhoudend en vaak spannend beeld van de rel rond de drie meiden die in wezen even Amerikaans en patriottisch als Bush zelf zijn, maar zonder de godsdienst-tic. Voor de rel waren ze Amerika’s succesvolste act. Leadzanger Natalie Maines, met een stem als een kettingzaag, zorgt met Martie Maguire en Emily Robison voor kippenvel-countryharmonieën overgoten met warme viool en dobro-gitaargeluiden. Hun muziek paste begin jaren negentig in de grote traditie van country-iconen als Patsy Cline en Hank Williams. Zeker niet vernieuwend of verrassend, maar het zijn talentvolle rasmuzikanten. Makkelijk te begrijpen waarom conservatief Amerika als een blok viel voor deze spetterende tres chicas.

Maar na The Shepherds Bush Empire kwam de professionele afgang. Ze werden radicaal geboycot, hun liedjes donderden uit de hitlijsten. Zelfs hun sponsor, het machtige Lipton’s Tea, wilde de Chicks dumpen. Als Amerika ten strijde trekt moet je achter je land staan, anders ben je persona non grata. Maar Natalie, een ware Texaanse tornado, wist van geen wijken. Ze beriep zich op het First Amendment to the United States Constitution (het recht op vrijheid van meningsuiting), en nam geen woord terug. De rel was vergelijkbaar met die van veertig jaar eerder toen John Lennon beweerde dat The Beatles populairder waren dan Jezus, en hij rechts christelijk Amerika tegen zich in het harnas joeg. Met als gevolg radioboycots en openbare platenverbrandingen. The Dixie Chicks kregen een soortgelijke lading redneck-bullshit over zich heen. Hoogtepunt van de hetze was eind 2003, toen de Chicks een brief van een aangekondigde dood kregen, die van Natalie. Bij hun volgende concert In Dallas zou zij doodgeschoten worden, net als President John F. Kennedy. Natalie eiste bescherming, tot en met tanks en The National Guard toe. Ja, ja, dacht haar Engelse manager Simon Renshaw, ze denken niet kleinschalig in Texas. Maar uiteindelijk gingen de stoere meiden, zonder opzichtige bescherming, toch het podium op.

Lange neus

In de jaren daarna was Renshaw even standvastig als de Chicks zelf. Hij sprak een senaatscommissie toe over radio consolidation (een soort kartelvorming die er toe had geleid dat de Chicks’ muziek geboycot werd). Senator John McCain viel Renshaw bij en vond de boycot een belediging voor de First Amendment. Renshaw riep ook meester-producer Rick Rubin in om de nieuwe cd van de Chicks een andere wending te geven. Rubin had eerder de carrières van grootheden als Johnny Cash, met zijn onvolprezen American Recordings, en Neil Diamond (met Twelve Songs) een nieuwe impuls gegeven. En de door Rubin geproduceerde cd Taking the Long Way werd in 2006 een doorslaand succes en won begin dit jaar maar liefst vijf Grammy Awards, de belangrijkste prijzen in de Amerikaanse muziekindustrie. Een lange neus naar de countryzenders, want de Chicks wonnen tevens de prijs voor alle genres waarmee het gelijk van goeroe Rubin werb bewezen. Hij had ze altijd als een grootse rock-act gezien, niet slechts als country.

Eind 2006 stond Natalie weer in de Shepherds Bush Empire. Zij vertelde dat haar uitlatingen van drie jaar eerder spontaan maar welgemeend waren. En om misverstanden te voorkomen herhaalde ze dat ze zich nog steeds dood schaamde dat Bush afkomstig was uit Texas. The Dixie Chicks zijn back on top, en George W. Bush is nooit zo impopulair geweest. Niet sollen dus met die Texaanse meiden. Behandel ze eerlijk of laat ze met rust want, zoals Ryland P. Cooder ooit zong, That’s The Way The Girls Are From Texas.