Boeken / Fictie

Een lange, hete zomer

recensie: Wanda Reisel - Die zomer

In haar nieuwste roman Die zomer schetst Wanda Reisel het leven van het zeventienjarige meisje Dana Davidson in de zomer van 1970 in Amsterdam. Hoewel Dana zich uitdrukkelijk distantieert van groepsdwang, voelt zij toch niet zozeer de behoefte als wel de noodzaak zich te laten ontmaagden voor die zomer voorbij is.

Wanda Reisel is geboren op Curaçao (1955), maar opgegroeid in Amsterdam. Haar hoofdpersoon Dana uit Die zomer woont, net als Reisel zelf in haar jeugd, in een huis bij het Vondelpark en ook háár vader is arts. Reisel werd in 1997 genomineerd voor de Librisprijs met de roman Baby storm; begin dit jaar won zij de Anna Bijns prijs voor de roman Witte liefde.

Familie

Het gezin Davidson hangt niet bepaald van saamhorigheid aan elkaar. Moeder is met de tienjarige tweeling in Israël, voorlopig nog als vakantie, maar er lijkt een nieuwe liefde te bloeien. Er is een oudere zus, maar vooral zijn er de oudere broer Daaf en vader Benno. Dat vader een verhouding krijgt wordt door Dana makkelijk vergoelijkt en ook moeders afwezigheid maakt geen sterke emoties bij haar los.
 
Dana praat veel met haar vader, hoewel niet over haar eigen gevoelens, en zij leert van hem vooral kijken en luisteren. De manier waarop het karakter van vader Benno gestalte krijgt is trefzeker en roept een gevoel van mededogen op met zijn kennelijke onmacht over bepaalde zaken te praten.

Buitenstaander

Dana houdt zich eigenlijk alleen bezig met verliefd zijn en nadenken over haar onontkoombare ontmaagding. Haar vriendin Tessa denkt daar niet over maar doet het en heeft haar eerste abortus al achter de rug. Waar Tessa een ‘fabelachtige doodsverachting heeft en daarmee het leven omarmt’, heeft Dana ‘een spiedend oog dat overal gevaar zag’.

Wanneer Dana en Tessa samen naar Parijs gaan, wordt deze tegenstelling wel heel duidelijk en het resultaat is dat Dana alleen terug gaat naar Amsterdam. De vriendschap wordt niet alleen hierdoor op de proef gesteld.

Dana blijft zichzelf in die zin trouw dat zij zich niet blindelings overal in stort. Ook op feestjes bekijkt ze alles van buitenaf en is ze geen echte deelnemer, hoewel roken, drinken en wiet beslist niet aan haar voorbij gaan. Ze twijfelt aan zichzelf en zoekt naar inzicht. Ze heeft het gevoel dat ze ergens buiten wordt gehouden.

In haar omgeving heerste zoveel sprookjesachtige redelijkheid, dat dat het ware leven met zijn monsterachtige bek onmogelijk kon zijn. In de mensen, ook haar eigen familie, lag oneindig veel versluierd. Dana wenste door te dringen in de plooien, maar hoe je daar precies kwam wist ze nog niet.

Ze heeft een grote belangstelling voor het leven van volwassenen en vooral van leraren. ‘Het omhalen van de muur die tussen de autoriteit van de leraar en de onderworpenheid van de leerling stond, leek wel een missie van haar.’ Dat past wel aardig in de tijd, net als dat Dana de muren vooral omhaalt door seks in de strijd te gooien. Dit leidt tot een aantal fraaie passages.

Ook haar broer Daaf vindt dat de macht over moet gaan naar een jongere generatie. Specifieker nog:

Er viel altijd wel een heilig huisje om te trappen. Daaf vond dat alles omver moest omdat de papa’s veel te veel macht in hun hand consolideerden en die maar eens aan hun volwassen zonen door moesten geven (…)

Hierin lijkt de sleutel te liggen voor het eind van de roman en de ontmaagding van Dana.

1970

Om te onderstrepen dat Die zomer in 1970 speelt, somt Reisel veel muziektitels op uit die tijd. Daarnaast experimenteert Dana’s vader met lsd, liggen de hippies in het Vondelpark te blowen, lopen de hare krisjna’s zingend door de stad en neemt Dana een keer deel aan lichaamsgerichte ontspanningsoefeningen op Indiase muziek. Toch blijft dat allemaal wat clichématig, je krijgt niet het gevoel dat het echt 1970 is. Misschien ook wel omdat Dana keer op keer getypeerd wordt met het woord ‘stoer’. Dat lijkt meer iets van nu.

Reisel houdt goed vaart in de roman en beschrijft sommige situaties met veel humor. Die zomer lees je daarom met plezier, hoewel het verhaal helaas enigszins aan de oppervlakte blijft.