Boeken / Fictie

Zwarte kantoorhumor

recensie: Valerie Eyckmans - Verloren maandag

‘De ergste dagen zijn maandagen. Maandagen lijken wel een slechte trip. Een nachtmerrie die pas begint als je wakker wordt.’ Herkenbaar? In haar debuut Verloren maandag schept Valerie Eyckmans bepaald geen rooskleurig beeld van het kantoorleven.

Eva Slaets neemt het niet zo nauw met haar carrière, familie, vriendschappen en relaties. Hoewel ze begin dertig is en rechten heeft gestudeerd, verdoet ze haar tijd met saaie interimbaantjes. De meeste avonden maakt ze de stad onveilig met haar beste vriendin Elise. Maar dan krijgt Elise een nieuwe vriend met wie ze serieuze toekomstplannen heeft. Zonder haar vaste ‘partner in crime’ wordt Eva nog meer geconfronteerd met haar eigen toekomstontwijkende gedrag.

Koelbloedige stoker
Ogenschijnlijk is Eva een ongevoelig en gewetenloos kreng. Onder het mom van ‘plezier moet je zelf maken’ schept ze er genoegen in om een echte bitch te spelen op de werkvloer. Collega’s weet ze behendig naar haar hand te zetten en tegen elkaar uit te spelen.

Vanaf dag één creëert ze een afkeer voor haar collega Leen, met wie ze een bureau deelt. Eva’s nijd uit zich in flauwe maar komische streken als het gieten van koffie in Leens plantje en moonboots. Haar fratsen krijgen echter een minder onschuldig karakter wanneer ze ontdekt dat Leen een affaire heeft gehad met een van de vertegenwoordigers van het bedrijf. Eva grijpt haar kans door flink wat zout te strooien in deze oude wond.

Maar ook de nieuwe vriend van Elise, die loenst en door Eva toepasselijk Scheeloog wordt genoemd, moet het ontgelden. Eyckmans’ gevoel voor humor levert verscheidene hilarische passages op, zoals de volgende waarin Scheeloog aan Eva vraagt wat voor werk ze doet:

Ik leg hem uit dat ik een gesubsidieerd wetenschappelijk onderzoek leid dat onderzoekt of er een causaal verband is tussen het kijken naar homoseksuele porno waarin de nadruk op anaal geslachtsverkeer ligt, en de consumptie van vroegrijpe bananen. Hij knikt en vraagt aan welke faculteit ik verbonden ben.

Eyckmans’ jarenlange ervaring met het schrijven van columns en reportages is terug te zien in haar vlotte en vindingrijke schrijfstijl. Het is jammer dat ze de neiging heeft steeds dezelfde metaforen te gebruiken, zoals Scheeloog die gaat ‘kwispelen’ wanneer hij enthousiast wordt over iets. Liever richt Eyckmans zich op de cynische en humoristische scènes, hier is ze op haar best.

Getroebleerd verleden
Hoewel Eva geïntroduceerd wordt als een oppervlakkig personage, wordt gaandeweg duidelijk waar haar frustraties vandaan komen. Door de getroebleerde relatie met haar moeder, stiefvader en ex-vriend komt ze niet vooruit in het leven. Met deze achtergrondinformatie krijgt het verhaal wat meer diepgang, maar het blijft de vraag of deze problemen haar sociaal onaangepaste gedrag legitimeren.

Eva lijkt niet echt een hoge pet op te hebben van haar medemens en haar lompe gedrag gaat op den duur een beetje vervelen. Het is dan ook een verademing wanneer Eva zelf in gaat zien dat haar gedrag erg kinderachtig is. Dit inzicht maakt Verloren maandag tot een moderne coming-of-age roman, waaruit blijkt dat ook dertigers nog niet te oud zijn om volwassen te worden.