Boeken / Fictie

De dronkelap, het meisje en de schuldige

recensie: Tove Alsterdal (vert. Wendy Prins) - Geef me je hand

Charlie springt – of valt? – van haar balkon in een voorstad van Stockholm. De politie concludeert al gauw dat het om zelfmoord gaat, maar haar zus Helene weigert dat te geloven. Haar speurtocht naar de toedracht gaat verder dan ze ooit had kunnen denken.

Charlie en Helene komen, net als zovelen, uit een gebroken familie. Maar wel een met een ongebruikelijk verhaal. Hun moeder, Ing-Marie, laat hen achter als ze nog maar vijf en drie jaar oud zijn. Om samen met de charmante Rámon naar Argentinië te vertrekken en daar te strijden tegen de junta, het militaire bewind van de overheid. Ing-Marie neemt nooit meer contact op met haar dochters en het is onduidelijk wat er met haar is gebeurd. Is ze überhaupt nog wel in leven? De zusjes worden opgevoed door de nieuwe vrouw van hun vader, die door zijn alcoholisme ook al snel geen rol meer in hun leven speelt. Hij komt op straat terecht en leeft daar in een schimmige wereld vol waanideeën en complottheorieën.

Schijnwereld

Vlak voor haar dood blijkt Charlie op reis te zijn geweest naar Argentinië. Wat deed ze daar, was ze misschien op zoek naar haar moeder? Helene besluit haar zusje achterna te reizen in de hoop in Argentinië iemand te vinden die haar verder kan helpen in haar zoektocht. Ze komt echter in een steeds dieper moeras van politieke intriges terecht: oude strijders die getraumatiseerd zijn, jonge advocaten die gerechtigheid willen en oud-militairen die bang zijn om dertig jaar na dato alsnog te worden gestraft voor hun daden.

Helene brengt, zonder het door te hebben, zichzelf in gevaar, wordt gekidnapt en een paar dagen vastgehouden. ‘U bent hem,’ zei ze, ‘jij bent Rámon. En ik dacht nog wel…’ Het wordt haar duidelijk dat haar moeder in de val van een man is gelopen die heel iemand anders is dan hij claimde te zijn. Rámon blijkt als geheim agent naar Zweden te zijn gestuurd om daar tegenstanders van het militaire regime op te sporen, die als vluchtelingen over de wereld zijn uitgewaaierd. Ook komt ze erachter dat haar zus, net als zij nu, bij Rámon is geweest, en dat dat uiteindelijk tot haar dood heeft geleid.

Complexe verhoudingen

Naast Helenes onderzoek naar Charlie wordt ook het verhaal van Ing-Marie verteld. Ze blijkt met hulp van Rámon in contact te zijn gekomen met een groepje opstandelingen tegen het regime en een vertrouwensband met hen te hebben opgebouwd. Rámon geeft haar de opdracht voor hem een afspraak met de groep te regelen. Het zou te gevaarlijk zijn als hij dat zelf zou doen. Precies op de dag van de afspraak wordt de hele groep opgepakt. Ook Ing-Marie wordt lange tijd vastgehouden, geblinddoekt en gemarteld. Ze weet niet meer wat echt, of wat onderdeel van een hallucinatie, is. Ze hoort ‘merkwaardige, alledaagse uitspraken midden in deze nachtmerrie, deze non-wereld’ en dan ineens, ‘midden in dat alles: Rámons stem.’ Ze komt langzaam tot het besef dat Rámon niet tégen het militaire bewind is, maar er juist onderdeel van uitmaakt.

Met de precisie van een architect schetst de Zweedse Tove Alsterdal het complexe plot van Geef me je hand. Dit is geen simpele thriller met één misdaad en één oplossing, maar een ingewikkeld geheel van onderlinge relaties en dwarsverbanden die bijzonder knap met elkaar verweven zijn. Alsterdal zet duidelijk de lijn door van haar vorige boek Het stille graf, dat door Vrij Nederland geroemd werd om het gelaagde plot en vijf sterren kreeg in de Detective & Thrillergids van 2013.

Doordat er eigenlijk drie verhalen verteld worden – de zoektocht van Helene in het heden, het verhaal van haar moeder nadat ze in de jaren zeventig naar Buenos Aires is vertrokken en tot slot het leven van haar moeder nu – weet je als lezer meer dan elk van de karakters. Hierdoor weet Alsterdal op bijzonder realistische wijze de complexiteit van de wereld aan te tonen, waar inderdaad niet iedereen alles weet. Waar de waarheid toch niet de hele waarheid blijkt te zijn. En waar iemand die complottheorieën verkondigt niet per se in de war is maar het bij het juiste eind kan hebben. Een intelligente, boeiende thriller.