Bob Dylan in beeld

De Britse poëziecriticus Christopher Ricks noemde Dylan eens de ‘Shakespeare van de twintigste eeuw’. Ook zonder Dylans werk grondig te bestuderen, valt er iets voor Ricks’ woorden zeggen. Sinds hij begin jaren zestig de ‘stem van zijn generatie’ werd, heeft zich namelijk een ware cultuurindustrie rond Bob Dylan ontwikkeld. Van academische exegeses tot biografieën, films, musicals, vertalingen en schilderkunst: in alle uithoeken van het culturele landschap wordt de deken der singer-songwriters geëerd en bestudeerd.

Schilderachtige muzikant

Met de beeldende kunst heeft Dylan altijd een bijzondere band gehad. Zijn liedteksten zijn opvallend beeldend (‘In the wild cathedral evening, the rain unravelled tales’), en er zijn al verschillende exposities aan zijn schilderijen en tekeningen gewijd. Daarnaast hebben andere kunstenaars zich aan grafische interpretaties van zijn werk gewaagd (bijv. in Bob Dylan Revisited, 2010). Voor Bob Dylan Illustrated liet ook de Nederlandse striptekenaar Theo van den Boogaard – bekend van de Sjef van Oekel-strips – zich door Dylans dichtkunst inspireren.

Onder zijn alias Theo Bogart vervaardigde Van den Boogaard een reeks illustraties bij de liedteksten van zes Dylan-nummers. Overbekende klassiekers als ‘Blowin’ in the Wind’ en ‘Like a Rolling Stone’ liet hij daarbij links liggen. In plaats daarvan illustreerde hij minder in het oog springende nummers, zoals de lieflijke wals ‘Winterlude’ (New Morning, 1970) en de gepijnigde liefdesgeschiedenis ‘Simple Twist of Fate’ (Blood on the Tracks, 1975). Ook latere Dylan-composities komen aan bod: de onheilspellende bluesrock van ‘Can’t Wait’ (Time Out of Mind, 1997) en de schitterende, jazzy ballad ‘Moonlight’ (Love  & Theft, 2001).

Speels en poëtisch
De illustraties zijn soms cartoonesk en verhalend, dan weer impressionistisch en sfeervol, en sluiten vaak naadloos aan bij de teksten. Dit levert soms komische taferelen op, bijvoorbeeld wanneer zandmannetjes letterlijk een zandtapijt uitrollen bij de woorden, ‘Then the sands will roll out a carpet of gold’. Maar waar de sfeer van muziek en teksten hier aanleiding toe geven, zijn de tekeningen soms ook serieuzer en poëtischer, als in de illustratie bij Dylans beroemde regel (deels geleend van Dylan Thomas): ‘For the chains of the sea will have busted in the night’.

Gezien de verscheidenheid aan stijlen die Van den Boogaard toepast, zullen niet alle afbeeldingen tot ieders smaak zijn. Maar de veelkleurigheid van Bob Dylan Illustrated past bij de muzikale kameleon Bob Dylan. De speelse, poëtische illustraties geven de teksten nieuw leven, en zijn tegelijkertijd op zichzelf het bewonderen waard. Zo illustreert dit prachtige boek voor liefhebbers van Dylan eens te meer waarom zijn schilderachtige teksten (volgens sommigen) Shakespeare-waardig zijn.