Boeken / Fictie

Over de grens tussen verbeelding en realiteit

recensie: Steven Amsterdam (vert. Frans van der Wiel) - Familiemagie

Waar ligt de grens van verbeelding? Deze vraag staat centraal in de meesterlijke, nieuwe roman van Steven Amsterdam. Een familie wordt onder de loep genomen, waarmee hun opmerkelijke eigenschappen aan de lezer worden gepresenteerd.

Als de ouders van de vijftienjarige Giordana uit elkaar gaan en ze met haar moeder en broer bij haar tante intrekt, krijgt ze van haar neef Alek de keuze om te kunnen vliegen of onzichtbaar te zijn. Ze kiest voor het laatste en al snel lijkt ze echt deze gave te bezitten. Of is dit schijn? Deze vraag is het startsein van een mysterieus, prikkelend en prachtig beschreven familieverhaal. Want niet alleen Giordana blijkt gezegend met een gave, ook haar broer, oom, tante en haar moeder kennen zo hun nieuwe trucs.

De cirkel is niet rond
Naast Giordana wordt ook haar broer Ben door Alek voor het blok gezet; hij wil kunnen vliegen en dit lijkt ineens mogelijk. Zelfs Giordana’s moeder blijkt iets bijzonders te kunnen. Amsterdam biedt een steeds diepere kijk in de levens en de gedachtegang van de zeven familieleden. Het slot is gereserveerd voor Alek. Hiermee is de cirkel rond, maar het verhaal allerminst. Want waar doorgaans een einde wordt gevormd richting de laatste bladzijden, is daar in deze roman zeker geen sprake van.

Amsterdam blijft tot het eind onduidelijk over de magie binnen de familie. Hij laat in het midden of zijn karakters hun krachten inbeelden of dat het echt gebeurt. Tante Ruth bijvoorbeeld kan ineens de gedachtes lezen van anderen. Of is het vooral goed aanvoelen wat er in een ander omgaat? Wat ze hoort is niet schokkend maar eerder een bevestiging van haar vermoedens. Neef Sasha lijkt een vleesgeworden Cupido; mensen worden hopeloos verliefd op elkaar nadat hij ze alleen maar vluchtig heeft aangeraakt. Magie of een uitstekend inzicht in ontluikende romances? En wat te denken van Giordana zelf? Zodra Alek haar de gave van onzichtbaarheid heeft gegeven, lijkt ze werkelijk te verdwijnen. Ze kan kamers in en uit lopen zonder te worden gezien en zo gesprekken van anderen afluisteren.

Eigen waarheid
Op vele vragen komt geen eenduidig antwoord, maar dit is allerminst storend. Zo kan de lezer er zijn eigen waarheid van maken. Sasha als Cupido of Sasha als simpele ziel met enorm goede mensenkennis? De keuze is aan de lezer. Het mooie aan Familiemagie is dat het verhaal alle kanten op kan. Waar in veel andere boeken de af te leggen weg al is vastgelegd, weet Amsterdam op een humoristische, bijna spottende manier de lezer aan het twijfelen te brengen.

Alles wat de verschillende familieleden overkomt, gebeurt precies op een moment in hun leven wanneer ze eraan toe zijn. Giordana bijvoorbeeld heeft na de breuk van haar ouders en de aankomst in de chaotische, onwennige huishouding van haar tante, behoefte aan iets eigens, iets positiefs. Haar neef Alek geeft haar dit, of tenminste de illusie ervan.

Verbazing en verbeelding
Familiemagie is een meesterlijke, verbazingwekkende roman. De lezer wordt continu op het verkeerde been gezet. Aangezien de schrijver de waarheid achter alle magie in het midden laat, is de lezer gedwongen hier een eigen mening over te vormen en dat werkt in dit geval als een magneet. Het boek is op een bepaalde manier verslavend, want de vraag blijft rijzen: hoe zal het verder gaan? Zullen er antwoorden komen? Deze onwetendheid houdt de lezer nieuwsgierig. De sprongen tussen verschillende invalshoeken werkt nog eens extra aantrekkelijk, want hoe zal het de verschillende personages verder vergaan? Het is zelden zo moeilijk geweest een roman weg te leggen.