Historische historische roman?

?

In deze roman maken we kennis met Jacoba van Beieren (1401–1436). Ze was gravin van Holland, Zeeland en Henegouwen. Het was geen geringe taak om over een dergelijk gebied te regeren. Vooral niet als vrouw. Als er niet met een man met aanzien getrouwd werd, telde je als vrouw niet mee. Een gegeven waar Jacoba zich in daad wel naar voegde, maar niet in haar hart. Hoewel ze een huwelijk aanging met Jan van Brabant (omdat dat nu eenmaal politiek handig was) was ze geenszins van plan de touwtjes uit handen te geven. Als Hoekse gravin werd dat echter geen gemakkelijke klus nu de Kabeljauwen, door het wegvallen van haar invloedrijke vader, de kans zagen meer macht te grijpen.

Simone van der Vlugt verhaalt van Jacoba’s strijd door de roman in drie stukken op te delen. In het eerste deel zien we hoe Jacoba het huwelijk met Jan van Brabant aangaat na het overlijden van haar vader. Wanneer Jacoba naar Engeland uitwijkt, ontstaat een romance met Humphrey, in deel twee van het boek wordt hierover verteld. En vervolgens wordt in deel drie haar terugkeer naar Henegouwen en de mislukte poging dit te heroveren uit de doeken gedaan.

Afstandelijk
Jacoba, Dochter van Holland komt maar moeizaam op gang. Ondanks de vorm waarin het verhaal gegoten is – vanuit het perspectief van Jacoba – komt het geheel in eerste instantie nogal afstandelijk over. Het boek wordt gepresenteerd als de memoires van Jacoba, zoals die door haar zijn opgetekend terwijl zij in Het Gravensteen in Gent gevangen zat. De wijze waarop dit gebeurt is echter zelden persoonlijk te noemen en lijkt meer op een verhaal in de derde persoon en een opsomming van historische feitjes.

In het stadhuis zweer ik mijn plichten als gravin te vervullen, wat ik herhaal vanaf de trappen van het stadhuis tegenover de kooplieden, en later in de abdij als de geestelijken voor me staan. Op hun beurt zweren de drie standen trouw aan mijn regering.

Pas na zo’n zeventig pagina’s begint het verhaal meer te leven. Ook omdat er nu eindelijk meer dialoog in voorkomt. Dit verhoogt de betrokkenheid bij de gebeurtenissen aanzienlijk. Gelukkig maar, want het verhaal van Jacoba is zeker de moeite waard om verteld te worden. Onder andere vanwege de historische context van deze geëmancipeerde vrouw. De periode waarin ze zo kortstondig leefde was een rumoerige. Er gebeurde veel in de Lage Landen. Een stukje geschiedenis die weinigen tot in detail zullen kennen en daar, door deze roman, op speelse wijze kennis mee kunnen maken.

Simone van der Vlugt is helaas niet in staat het verleden zoveel leven in te blazen als bijvoorbeeld Sarah Dunant dat kan in haar historische romans. De afstandelijkheid van het begin van het boek speelt hier een rol, maar ook het ontbreken van een goed beeld van het gewone dagelijkse leven is hier debet aan. Jacoba is een Hoekse edele en die hadden weinig op met het plebs. Adel verkeerde nu eenmaal niet in de kringen van de burgerij. Maar door de boeiende periode en de vele historische personages is Jacoba, Dochter van Holland toch een vermakelijke en leerzame roman geworden. Een leuke eerste poging tot een volwassen historische roman. De tijd zal het leren of de volgende historische roman van Van der Vlugt ook wat beleving betreft historisch zal zijn.