Boeken / Fictie

Een lugubere reis door modern Japan

recensie: In de misosoep

Nee, dit is niet de dromerige Murakami van De jacht op het verloren schaap, maar eerder zijn tegenpool. Ryu Murakami, net zo talentvol als zijn naamgenoot, schrijft niet over dansende dwergen en wollige schapen, maar over hoeren, moordenaars en het hypocriete Tokyo van nu. Op een koude en toch meeslepende wijze vertelt de Japanner over de eenzaamheid in grote steden en de morele leegte die Japanse jongeren voelen. Zo kinderlijk als de afbeelding op de voorkant van het boek is, zo bloederig is het verhaal dat tussen de twee kaften op de lezer wacht.

Het lugubere verhaal begint met de ontmoeting tussen de stevige Amerikaan Frank en de jonge Japanner Kenji in een hotel in Tokyo. Frank is een toerist en hij betaalt Kenji om hem drie avonden lang wegwijs te maken in de seksdistricten van de Japanse hoofdstad. Al op de eerste avond valt het Kenji op dat de Amerikaan wel een zeer vreemde kerel is, die door de kleinste dingen woedend kan worden. Verder lijkt Frank ook nog eens een pathologische leugenaar te zijn:

Nog geen uur daarvoor had Frank beweerd dat hij twee zussen had. Ik hoorde hem nóg zeggen dat zijn zussen op feestjes populaire komieken nadeden. En nu vertelde hij dat hij alleen broers had, met wie hij honkbal speelde! Het gekke was dat hij niet eens hoefde te liegen. Het leek vreemd dat hij Nomo [Japanse honkballer, red.] niet kende, maar om dat te verdoezelen hoefde hij toch niets uit zijn duim te zuigen? Hij zat niet in een vergaderzaal, maar in de wachtkamer van een peepshow!

Naar mate het karakter van Frank zich steeds verder ontvouwt, groeit bij Kenji het gevoel dat de dikke Amerikaan wel eens de seriemoordenaar zou kunnen zijn die de afgelopen weken Tokyo onveilig heeft gemaakt. Hoe raakt Kenji Frank kwijt zonder dat deze van zijn vermoedens op de hoogte raakt?

Ryu Murakami
Ryu Murakami

Hypocriete Kenji

Mooi en wrang detail van de hoofdpersoon in In de misosoep is hoe zijn eigen normen en waarden volledig in strijd zijn met zijn manier van leven. Hoewel hij een hekel heeft aan alle meisjes van zijn leeftijd die zichzelf prostitueren, zorgt juist hij voor hun klandizie. Hoewel Kenji zijn gal spuit over hoe Japanners tegenwoordig geld voor alles laat gaan, laat juist hij zijn opleiding ’tijdelijk’ varen om als seksreisleider in weinig tijd veel geld binnen te halen. Hij schrijft de mensen om zich heen de nare eigenschappen toe die er bij hem zijn ingeslopen, en ziet zichzelf desondanks als een buitenstaander van de maatschappij die hij verwerpt.

American Psycho in Japan

De kern van In de misosoep kent vele gelijkenissen met American Psycho van Bret Easton Ellis: de hoofdpersoon draait mee in een zelfzuchtige wereld die hij diep van binnen haat. Ook is er in beide boeken sprake van een toenemende mate van geweld, eindigend in een soort geweldsexplosie. Wat In de misosoep wel onderscheidt van American Psycho (naast uiteraard de plek waar het allemaal plaatsvindt) is dat de hoofdpersoon in wezen wel een goed mens is. Geld heeft hem verleid om aan de donkerdere kant van de stad te gaan werken, maar werken is dan ook het enige waar hij zich in dat gedeelte van Tokyo mee bezig houdt.

Even slikken, dan makkelijk verteerbaar

Ryu Murakami heeft een verhaal geschreven dat bol staat van seks en geweld; bij de geweldsclimax vliegt het bloed je om de oren. Desondanks is In de misosoep een boek dat zeer plezierig leest. Murakami wisselt de verhalende stukken tijdig af met dialogen, waardoor het verhaal goed doorloopt. Hoewel het onderwerp niet voor iedereen even geschikt is, is In de misosoep een fascinerend boek dat luguber, spannend, maar ook zeer vermakelijk is.