Boeken / Fictie

Stof tot nadenken

recensie: Russell Banks (vert. Laura van Campenhout) - Huid

Russell Banks richt zich met zijn werk vaak op maatschappelijke kwesties. In zijn roman Huid stelt hij de manier waarop de Amerikaanse samenleving omgaat met zedendelinquenten ter discussie. Het zijn echter niet alleen Amerikaanse lezers die in dit boek stof tot nadenken vinden.

De 21-jarige Kid heeft nog nooit een meisje aangeraakt. Toch is hij als veroordeelde zedendelinquent genoodzaakt om als zwerver onder de Causeway te wonen. Het is een van de weinige plekken zonder kinderdagverblijven en scholen in de buurt. Daarnaast is het voor zedendelinquenten onmogelijk om aan een baan of woning te komen. Iedereen die de echte naam van de Kid googelt, weet dat hij te maken heeft met een zedendelinquent met een hoge kans op recidive.

Slachtoffer van het systeem
Het lot van de Kid begint er rooskleuriger uit te zien wanneer de Professor hem onder zijn hoede neemt. De Professor is socioloog en is ervan overtuigd dat bepaalde krachten in de samenleving hebben geleid tot een grote toename van zedendelicten. Het uiteindelijke doel van de Professor is de zedendelinquenten van hun zieke seksuele behoeftes te genezen door ze weer het gevoel te geven dat ze macht hebben over hun eigen leven. De Kid stemt schoorvoetend in met het pad naar genezing dat de Professor voor hem uitgestippeld heeft.

In het eerste deel van Huid neemt Banks ruimschoots de tijd om de persoonlijkheid en achtergrond van de Kid op te tekenen. Hij beschrijft de Kid als een onaangepaste, maar goede jongen die door een stomme fout veroordeeld is tot een zwerversbestaan. Banks praat zijn daad niet goed, maar hij laat wel zien dat de Kid een slachtoffer is van een systeem dat alle rotte appels buiten de deur wil houden, zonder dat het systeem wil inzien dat het zelf die rotte appels geschapen heeft.

Oordeel niet te snel
Met de introductie van de Professor wordt de aandacht geleidelijk verlegd naar de grote geheimen die deze man met zich meedraagt. De Professor heeft niet alleen gewerkt voor de CIA, maar ook voor staatsvijandige organisaties en heeft zichzelf tijdens zijn leven veel verschillende identiteiten aangemeten. Inmiddels leidt hij een rustig leven met zijn vrouw en kinderen in Calusa (een door Banks verzonnen stad in Florida), maar als er onverwacht twee rechercheurs voor zijn deur staan, wordt hij geconfronteerd met het feit dat hij niet zomaar kan doen alsof zijn verleden niet bestaan heeft.

Naarmate het verhaal vordert, lijkt het wantrouwen dat de Kid vanaf de eerste dag jegens de Professor had steeds meer grond te krijgen. De vraag die zich opdringt is wat de werkelijke motieven voor de Professor zijn om de Kid te helpen. Banks geeft geen uitsluitsel in deze kwestie, maar geeft de lezer de ruimte zijn eigen oordeel te vormen. Het levensverhaal van de Kid heeft de lezer wel een waarschuwing meegegeven: wees niet te snel in je oordeel, de zaken zijn niet zo zwart-wit als ze soms lijken.

Soms is Banks iets te precies in zijn beschrijvingen, waardoor het verhaal aan vaart verliest. Banks’ uiterst fascinerende hoofdpersonages maken dit echter goed, evenals het feit dat hij met dit boek tegengas biedt aan de algemene opinie in het huidige debat omtrent zedendelinquenten. Huid is een intrigerende roman met een maatschappelijke boodschap die gehoord mag worden.