Boeken / Fictie

Een wereld van verschil

recensie: Ru S. Freeman (vert. Ans van der Graaff) - Een rebelse meid

.

Ru S. Freeman heeft met Een rebelse meid een prachtig debuut geschreven, waarvan Nederland als eerste mag genieten. De Amerikaanse auteur beschrijft de levens van twee Sri Lankaanse vrouwen, Latha en Biso, in een samenleving van klassenverschillen en vooroordelen. Freeman, die zelf opgroeide in Sri Lanka, maakt dit tastbaar, hoe ver het ook van de Westerse lezer afstaat.

Wraak

Latha groeit op bij een welgesteld gezin. Ondanks haar onderdanige functie is ze goed bevriend met Thara, het dochtertje van de familie. Hun hechte band scherpt echter de verschillen tussen de meisjes: Thara gaat naar een goede school, ze hoeft niet te werken, ze zal met een man van stand trouwen en loopt altijd op nieuwe sandalen.

Vooral dat laatste steekt Latha. Sandalen vertellen namelijk wie je bent; de afdankertjes die Latha moet dragen, kloppen niet met haar eigen gevoel van waardigheid. Wanneer ze eindelijk loon durft te vragen om haar eigen paar sandalen te kunnen kopen, zet de vrouw des huizes Latha vernederend op haar plek. Latha breekt en besluit wraak te nemen. In plaats van meer waardigheid te verkrijgen, verslechtert haar positie juist. Latha beseft dat ze nooit méér voor de Vithanages zal betekenen dan een dienstmeid.

Vrijheid

Met elk nieuw hoofdstuk van Een rebelse meid verandert het perspectief. Het leven van Latha, dat in de derde persoon wordt beschreven, wisselt Freeman af met de belevenissen van de jonge, alleenstaande moeder Biso. Het ik-perspectief geeft de verhaallijn van deze vrouw een belangrijke betekenis voor het verloop van beide levens: de reis naar vrijheid, de ontmoetingen met medereizigers en de beslissingen die Biso neemt, hebben grote consequenties voor zichzelf maar vooral voor Latha’s toekomst.

Biso is een vrouw uit de hogere kaste en is uitgehuwelijkt door haar ouders. De man blijkt een agressieve alcoholist, wat uiteindelijk voor Biso de reden is om met haar kinderen te vluchten. Tijdens haar treinreis richting familie heeft ze een aantal flinke tegenslagen te verduren. Net als bij Latha werkt Biso’s gevoel voor waardigheid en trots in de meeste situaties tegen haar. Dit is niet de enige overeenkomst tussen de twee vrouwen. Freeman heeft de beide verhaallijnen bijzonder goed verweven en laat ze op een ontroerende manier samenkomen.