Boeken / Fictie

Droge zoektocht naar legendarische afkomst

recensie: Roel Smits - Ik ben de zoon van John Lennon

Een onopvallende familieman die wil ontsnappen aan de anonimiteit heeft reden om te geloven dat John Lennon zijn echte vader is. Klinkt absurdistisch? Niet dus, want hij gelooft werkelijk dat John Lennon zijn vader is en de zoektocht die volgt is bittere ernst.

Op haar sterfbed vertelt de moeder van Chris de Soete haar zoon tot diens verbazing dat zijn vader niet zijn vader is. Vlak voor haar huwelijk ontmoette zij John Lennon, die bij haar een kind verwerkte. Chris geniet van die onwerkelijke wijsheid en blijft de mantra hoopvol herhalen: ‘Ik ben de zoon van John Lennon.’ De popicoon wordt zo het symbool van zowel zijn ontwaking als zijn ontsporing.

De zoon van

Uit het niets komt Chris door de bekentenis van zijn moeder in directe lijn te staan met een van de grootste popidolen aller tijden. Eén probleem: hij is dood. Om zijn verleden te achterhalen reist Chris daarom naar Engeland en Amerika – een reis die Lennon zelf ook aflegde –, waar hij in aanraking komt met mensen die John Lennon gekend hebben.

Die wens om iets of iemand anders te zijn lijkt de auteur op het lijf geschreven. Roel Smits (1964) leek voorbestemd voor een carrière in de wetenschap en werkte voor het prestigieuze Max Planck Instituut voor taalpsychologie. Maar, zijn ‘creativiteit zocht een uitweg’, aldus de schrijver in het tijdschrift Cursus 22 van de Technische Universiteit Eindhoven. Het schrijverschap dat volgde leverde al een verhalenbundel en een roman op.

In Smits’ tweede roman krijgt ook hoofdpersoon Chris van de ene op de andere dag de kans iemand anders te zijn. Als kind van John Lennon wordt ook hijzelf bijzonder. Een herkenbaar thema in een tijdperk waarin roem voor iedereen toegankelijk lijkt en waarin diegenen die achterblijven dat aan zichzelf te danken hebben. Wat als hij werkelijk het bloed van Lennon heeft, en niet langer een onopvallende, saaie burgerman uit Eindhoven is?

Iedereen vraagt me dat! Natuurlijk ben ik dan niet meer dezelfde Chris! Waarom kunnen jullie dat niet begrijpen? En nee, het gaat niet om het geld.

Ernst


Chris is grote delen van het boek verlamd door twijfel, onzekerheid of drugs. Het is een van de effecten die zijn nieuwe mogelijke, hedonistische vader op hem heeft: hij maakt kennis met de wereld van seks en drugs en kunst die hij alleen van tv kent. Hij lijkt zichzelf evengoed te herontdekken als te verliezen en hij ruïneert zijn familiebestaan. In feite doet Chris dan ook weinig tijdens zijn zoektocht naar zijn verleden. Hij zwelgt in een droom die werkelijkheid lijkt te worden.

De zelfdestructie die Chris in zichzelf aanwakkert neigt naar het karikaturale. Chris beschrijft zijn ‘liefdevolle’ trips als hij aan de drugs zit en het doet met een minderjarige. Hij speelt met haar menstruatievocht en smeert Indiase hete saus op zijn geslacht. Soms klinkt de echo van Arnon Grunberg, meester in het beschrijven van cynische zelfdestructie. Maar waar Grunberg daarbij altijd venijnig ironisch is, ontbreekt hier die humoristische ondertoon – en dat in een verhaal rond zo’n hyperbolische lijfspreuk (‘ik ben de zoon van John Lennon’).

Feit en fictie

Op zoek naar zijn ware afkomst ontmoet Chris mensen uit de entourage van John Lennon. Feit en fictie lopen hierbij in elkaar over. In lange, soms droge monologen wordt John Lennon de ongrijpbare personificatie van vrije liefde (al dan niet met mannen), artistiek experiment, en losbandigheid met behoefte aan zorgzaamheid. Het is de roem en tragiek van de superster op wie iedereen projecteert wat hij of zij wil. Toch rijst bij al die uitweidingen de vraag of het hier nu een hagiografie betreft, of dat John Lennon vooral dient als kapstok voor een innerlijke zoektocht.

Tegen het einde worden de persoonlijke worstelingen van Chris wat interessanter. Wat heeft deze zoektocht hem opgeleverd en gekost? Waren al die mensen uit de entourage van John Lennon wel zo gelukkig met hun ontmoeting met de ster? Maar tot dan is de roman vooral een verhaal waarin een knipoog ontbreekt en de legendarische status van John Lennon wel erg in de kijker staat.

Bekijk de boektrailer:

8WEEKLY MediaPlayer