Boeken / Fictie

De waanzin van de plastic wereld

recensie: Patrick McCabe - The Holy City

Patrick McCabes negende boek, The Holy City, biedt een tijdsrelaas van de sixties, die gelukkige tijd waar iedereen glimlachend op terugkijkt en naar terug verlangt. Ook hoofdpersonage Chris McCool noemt de jaren zestig de beste  van zijn leven – maar al snel wordt duidelijk dat in diezelfde jaren de kiem ligt van zijn waanzin en ongeluk.

Want in de tijd dat Chris McCool zich de best geklede man van Cullymore waant en de straten afstruint als de Mr. Wonderful van popzangeres Dolly Mixtures, groeien de spanningen op het Ierse platteland. Protestant en katholiek groeien steeds verder uit elkaar en de eerste allochtonen trekken binnen. Intussen probeert Chris uit alle macht de chaos het hoofd te bieden in hippe clubs, tot ook die er niet meer zijn.

Sixties-icoon Twiggy

Sixties-icoon Twiggy

Alle ellende begint en eindigt met de komst van Marcus Otoyo, een jonge Nigeriaan en de meest toegewijde katholiek in het hele dorp. Christopher raakt al snel gefascineerd door deze jongen en volgt hem op de voet. Hij verliest zich in alles wat Marcus aanraakt; de mooie Dolores, een boek van James Joyce, uiterlijk vertoon en de psalm die Marcus ten gehore brengt: The Holy City.

Vreemde taferelen
Maar op het moment van vertellen is Chris achter in de zestig en geniet hij van zijn rustige leven met de Oost-Europese schone Vesna. De goede oude tijd die hij in dit boek ophaalt, herbergt echter vreemde taferelen. Een miniatuurpsychiater kruipt uit een ventilatiegat en in een oogwenk blijken bepaalde personages in elkaar veranderd te zijn. Bovendien groeit Chris’ ongegronde obsessie voor Marcus almaar. De verteller maakt het er allemaal niet makkelijker op door structuur volledig te negeren; hij springt van de hak op de tak en verwijst naar onbekende gebeurtenissen – ‘There were a few things that consistently kept bothering me in the White Room’; welke witte kamer? – alsof ze al lang beschreven zijn, om er pas later uitleg over te geven. Het verhaal is onderhevig aan de vreemde hersenkronkels van de verteller.

Door de manier van vertellen kom je geen seconde dichter bij de persoonlijkheid van Mr. Wonderful. Sociaal afgesloten als hij is, vormt hij zijn eigen wereld en mixt die naar hartenlust met de werkelijkheid waar hij nu en dan tegen aanloopt. Het resultaat van deze verwarrende draaikolk is een heerlijk boek. Van The Holy City valt niets te begrijpen, zoveel is direct duidelijk. Toch sleept het je mee met zijn afgezaagde oneliners en vreemde taferelen tot het totale gebrek aan begrijpelijkheid omslaat in een feest van herkenning: dit zijn de beelden die ’s nachts tot ons komen, maar die zelfs te bizar zijn om ons ’s ochtends nog bij te blijven. Dit zijn de nachtmerries die zich ongemerkt in dagelijkse waarnemingen nestelen en een kleurtje geven aan de plastic wereld waarin wij ons allemaal bevinden.

A time to be born, this balloon-headed time – a unique era of stability and opportunity. Where we all, with eager willingness, are dutiful zeros. With our life paths signposted upon a virtual highway. The bleached calm of the twenty-first century.

In deze tijd leeft Chris met en zonder zijn herinneringen en filtert hij zijn geheugen om zichzelf Mr. Wonderful te kunnen blijven noemen. The Holy City is een verhaal over een tijdperk, over waanzin, maar vooral over jezelf staande houden in de waanzin – om erachter te komen dat de realiteit uiteindelijk zelfs de fantasie inhaalt. Niemand kan het verleden ontlopen, ook Mr. Wonderful niet.