Boeken / Fictie

Magische Afrikaanse thriller

recensie: Nii Ayikwei Parkes (vert. Ronald Cohen) - De blauwe vogel

Er komt veel goede literatuur uit Afrika, maar detectiveromans als De blauwe vogel zijn schaars. Het verhaal dat begint als een standaardpolitiethriller eindigt als een fijn authentiek Afrikaans verhaal over de confrontatie tussen corrupte politiek en onverwoestbaar magisch realisme.

De auteur Nii Ayikwei Parkes is geboren in Ghana, maar opgegroeid en gevormd in het Verenigd Koninkrijk. De invloeden van beide culturen komen op een heel natuurlijke manier terug in het boek. De blauwe vogel is een verhaal over wrijving tussen nieuwe tijd en oude tradities, waarbij volgens goed Afrikaans gebruik de tradities hardnekkig weigeren te wijken voor de nieuwe tijd.

Speelbal
De toon van corruptie is direct gezet als in een piepklein dorpje het liefje van een minister een raar vlezig bundeltje vindt. Het is niet duidelijk wat het is, maar het meisje raakt compleet overstuur en meldt het voorval aan de minister. De ambitieuze inspecteur van politie Donker ziet hierin een kans om zijn carrière te versnellen en besluit forensisch onderzoeker Kayo Odamtten te gebruiken voor een bij voorbaat ronkend verslag. Kayo stribbelt in eerste instantie tegen, maar heeft al snel door dat hij een speelbal is in een spel dat vele malen groter is dan hij kan overzien. Hij besluit het onderzoek op zich te nemen, met het doel om het zo snel mogelijk af te ronden en zijn oude leven weer op te pakken.

Kayo heeft zijn opleiding genoten in Engeland en hij maakt gebruik van de modernste middelen om zijn onderzoek uit te voeren. Toch loopt hij al snel vast. Tegelijkertijd raakt hij steeds sterker betrokken bij de inwoners van het kleine dorp. Hij moet door dikke lagen wantrouwen heen zien te breken om te achterhalen wat er werkelijk gaande is in de kleine gemeenschap. Zonder hun vertrouwen lost hij het raadsel niet op, maar ook zij hebben hem nodig om te voorkomen dat de inspecteur hen zonder pardon tot voorbeeld zal stellen.

Standaard
De manier waarop het verhaal zich ontwikkelt, is vrij standaard te noemen. Good guys en bad guys zijn duidelijk herkenbaar. Er is geen sprake van bruut geweld of beschrijvingen van bloederige details, maar de opbouw van de plot zit degelijk en herkenbaar in elkaar. Kayo komt stapje voor stapje dichter bij de kern. Op weg daar naartoe realiseert hij zich dat hij zijn wetenschappelijke blik moet laten varen, en de alom aanwezige magie moet accepteren als een feitelijk onderdeel van de waarheid. Kayo weet uiteindelijk op een slimme manier alle partijen tevreden te stellen, al moet hij nog wel zelf de confrontatie met inspecteur Donker aan.

Die vermenging van harde feiten en magie is een kenmerkend thema voor de Afrikaanse literatuur. Ook auteurs als Mia Couto en Ben Okri verweven moeiteloos en vanzelfsprekend magisch-realistische lijnen in hun verhalen. Parkes laat in een prettige stijl zien dat die vermenging ook in een volgens Westers recept geschreven misdaadroman prima werkt.