Boeken / Non-fictie

Mei Li Column

recensie: Mei Li Vos - Politiek voor de leek

Ze kreeg heel wat te verduren in de drie jaar dat ze in de Tweede Kamer zat. Als bijdehand springding werd ze vooral binnen haar partij, de PvdA, met de nek aangekeken. Mei Li Vos schreef een openhartig en toegankelijk boek over haar tijd aan het Binnenhof: Politiek voor de leek.

Als je haar niet mag, mag je haar boek ook niet. Mei Li Vos is druk en direct en zo schrijft ze ook.

Banen, mijn koophuis, m’n verkering: daar heb ik niet meer dan een paar seconden over nadacht voor ik ja of nee zei. Ik heb alleen spijt gehad van een paar exen, maar misschien had ik bij hen ook wat meer mijn verstand moeten gebruiken.

Als een brugklasser

Haar onbesuisdheid typeert haar carrière tot nu toe. Ze promoveerde in de politicologie, en werkte ‘als brave ambtenaar schaal twaalf voor het normen-en-waardenproject van minister-president Balkenende’ toen ze op haar 35e een eigen vakbond oprichtte. Dit Alternatief voor Vakbond (AVV) ontstond uit ergernis over bestaande vakbonden die alleen voor 55-plussers in vast dienstverband zouden opkomen. Tegelijkertijd met de oprichting van de vakbond begon ze ook columns te schijven voor Vrij Nederland en de Volkskrant. Omdat Vos zo op de bres ging voor ZZP’ers werd ze in 2007 door Wouter Bos gevraagd als Kamerlid voor de PvdA.

Vol idealisme en ‘als een brugklasser’ ging ze de Kamer in. Ze schrijft met zelfspot over deze tijd. Zo beschrijft ze wat er gebeurde toen ze tijdens een debat een motie om een motie indiende:

Toen de minister er welwillend op reageerde met de woorden dat het kabinet al deed wat de motie vroeg, vroeg de voorzitter wat ik met de motie wou doen. ‘Ach,’ zei ik, ‘ik trek hem in, ze is eigenlijk overbodig niet waar?’ Na afloop van het debat kwam Hero Brinkman van de PVV naar me toe met een tip. Dat je als Kamerlid zelf natuurlijk nooit over je eigen motie moet zeggen dat die overbodig is. […] Ook al geloof je zelf soms niet in het nut van je handelingen als volksvertegenwoordiger, laat dat vooral niet aan de buitenwereld weten.

Niet cynisch

In anekdotes als deze zet ze niet alleen met zelfspot haar eigen groenheid uiteen, maar ook hoe omslachtig het eraan toegaat in Tweede Kamer. Maar anders dan Joris Luyendijk, die in zijn boek Je hebt het niet van mij het systeem enigszins ridiculiseerde, kijkt Vos ook naar nut en noodzaak van die gekke mores in Den Haag. Ze is er niet cynisch over. Politici maken de wetten en regels namelijk niet preventief, beredeneert ze. Ze hobbelen achter de maatschappij aan en maken beleid als er iets gebeurt. ‘Op die manier is democratie de staatsvorm die het best gebruik maakt van alle slimheid in de samenleving’, concludeert ze.

Hoewel ze hiermee aantoont dat de PvdA-trui haar perfect past, werd dit in haar partij niet zo gezien. Mensen van de je eigen partij zijn elkaars grootste concurrenten, zo zet ze uiteen, en dat gold voor haar helemaal. Met haar nieuwe ideeën over arbeidsmarktverhoudingen stootte ze veel oud-vakbond-PvdA’ers voor de borst. Ze werd niet herkozen bij de verkiezingen van 2010.

Kritische tips


Hoewel ze overwegend positief blijft over ‘haar partij’, geeft ze haar collega’s toch enkele kritische tips mee:

De PvdA lijkt tegenwoordig meer niet te willen dan dingen wel te willen. Hou daar eens mee op. Zeur niet over de ambtelijke types in de partij maar wees eens trots. Hou alsjeblieft op om met samengeknepen billen PvdA’ers meel in de mond te duwen omdat de eenheid van de boodschap bevordert. Meel is geen boodschap.

Als je wilt weten hoe het eraan toegaat op en rond het Binnenhof, biedt dit boek een leuk venster. Als je van politiek houdt, biedt het leuke inside-information over individuele Kamerleden en de PvdA. Als je van Mei Li Vos houdt, kom je helemaal aan je trekken, want eigenlijk is dit boek één lange column.