Boeken / Fictie

Ch ch ch changes! Een postmodern liefdesdrama en een eeuwenoud dilemma

recensie: Marieke Prinsen Geerligs - Dansen op asfalt

Drie hoofdpersonen, ontelbare identiteiten. Daarnaast momentopnames in de levens van David Bowie, John Lennon, de Beach Boys, Rudolf Noerejev, Yukio Mishima en Charles Manson. Marieke Prinsen Geerligs laat dit alles afspelen tegen de achtergrond van historische keerpunten als de val van de Muur, het neerslaan van studentenprotest op het Plein van de Hemelse Vrede en de moord op Sitting Bull.

Dansen op asfalt is bovenal een roman over het ervaren van heden en verleden. De drie hoofdpersonen Giselle, Misja/Gideon en Ruben moeten leren omgaan met traumatische gebeurtenissen uit hun jeugd. De manier waarop zij dit doen en de consequenties die dit heeft voor de mensen om hen heen, vormen de rode draad in dit voor het overige nogal eclectische boek.

Driehoeksverhouding
Het verhaal van Giselle begint met haar vlucht van haar aan drank en drugs verslaafde moeder. Maar afscheid nemen kan zij niet. Wanneer ze zelf moeder wordt, neemt ze weer contact op en laat zich zelfs overhalen om haar zoontje bij haar achter te laten. Dit is het begin van een tragedie die Giselle de rest van haar leven zal proberen te vergeten en te verbergen. Misja ziet op zevenjarige leeftijd hoe zijn vader zelfmoord pleegt. Om zijn moeder in de waan te laten dat het een ongeluk was, doet hij er vervolgens jarenlang het zwijgen toe en vlucht hij in een droomwereld. Pas als hij zich een nieuwe naam, Gideon, met een nieuwe identiteit, die van een beroemd tv-presentator, heeft toegeëigend, kan hij weer spreken. Maar nooit over datgene wat er echt toe doet. Ruben tot slot overleeft zijn repressieve, strenggereformeerde jeugd door zijn poging letterlijk onzichtbaar te worden. Zijn excentrieke vermomming vormt de sleutel tot een succesvolle carrière als prostituee.

De driehoeksverhouding die tussen de drie hoofdpersonen ontstaat, zorgt in de tweede helft van het boek voor een aantal interessante verwikkelingen. De eenzaamheid waarin zij ieder hun noodlottig verleden trachten te verwerken, blijkt daardoor niet houdbaar. Dit is het duidelijkst in het gegeven dat de vader van Misja/Gideon ooit Giselle bezwangerd heeft. Ontroerend is de ontdekking van Ruben dat naast seks ook liefde kan bestaan. Het duurt echter tot pagina 138 voordat Giselle en Ruben elkaar voor het eerst ontmoeten en pas dertig pagina’s later voegt ook Misja/Gideon zich bij het stel. Voor geen van de drie betekent de relatie een einde aan hun zelfverkozen isolement, maar ze vormt wel een troostgevend rustpunt. Dit zorgt na een moeizaam begin van het boek voor een aantal aangrijpende scènes in het slotgedeelte.

Keerpunten
Meer dan een aaneenschakeling van soms ontroerende, soms grappige scènes is Prinsen Geerligs’ roman helaas niet. Zij heeft het verhaal vormgegeven door een aantal historische keerpunten te koppelen aan momenten uit het leven van de hoofdfiguren. Conceptueel is dit interessant, maar de uitwerking ervan is niet helemaal geslaagd. De onwaarschijnlijke toevalligheid dat Giselle en Misja/Gideon erin slagen om zowel bij de wake voor John Lennons appartement, als de val van de Muur en het laatste optreden van Rudolf Noerejev te zijn, doet aan als een literaire variant van Forrest Gump. Een elfjarig jongetje dat in een droomwereld vlucht, zal in die droom ook niet snel aan Yukio Mishima vragen of hij Ziggy Stardust kent. Het opvoeren van deze iconen komt dan ook nu en dan wat pedant over.

Het is jammer dat de talentvolle Prinsen Geerligs in deze debuutroman kennelijk al haar kennis van de Britse popscene en de Amerikaanse cultuur wilde etaleren. Iets minder namedropping en een strakkere regie hadden een beter boek opgeleverd.