Boeken / Fictie

Testament van een onvervulde liefde

recensie: Marco Kamphuis - De prijs

De Nederlandse uitgever Ivo Vonk is in een droefgeestig, kleinburgerlijk bestaan verzakt. Naast zijn ex-vrouw en zwaar puberende zoon Tristan, baren ook een al te ambitieuze redacteur en dalende windmarges hem zorgen. Op de Frankfurter Buchmesse, de hoogmis van de boekenwereld, wordt hij geconfronteerd met de dromen en passies waar hij in zijn studententijd nog vol vuur in geloofde. Schrijver en recensent Marco Kamphuis begeeft zich in zijn roman De prijs op bekend terrein.

Terwijl Ivo zich bekommert om de vertegenwoordiging van zijn bescheiden uitgeverij, beginnen geruchten de ronde te doen over de toekomstige winnaar van de Nobelprijs. Als belangrijkste kandidaat wordt Jan Noorman genoemd, een Nederlandse schrijver die als intellectueel meer erkenning geniet in het buitenland, maar niettemin een markant figuur is in het Nederlandse literaire wereldje. Het nieuws voert Ivo terug naar zijn studententijd in Amsterdam, toen hij bevriend was met Hester, Noormans dochter.

Veni, vidi, sed non vici

Wie niet minstens één onbereikbare liefde heeft gekend die hij heeft laten bezinken tot vriendschap omdat de gevoelens pijnlijk onbeantwoord bleven, heeft een stukje uit zijn tienerjaren gemist. Ivo kwam, zag in Hester zijn ideale vrouw, en was te laf om haar voor zich te winnen.

Dat Hester niet alleen knap, belezen en geestig was, maar ook de dochter van een van zijn favoriete auteurs, wakkerde het verlangen van Ivo – zelf een aspirerend schrijver – enkel aan. Zijn romantische en onzekere aard lieten echter gelegenheid te over aan een Joegoslavische violist om de jonge psychologiestudente voor zijn neus weg te kapen. Vervreemding en jaloezie knaagden langzaam maar zeker aan hun vriendschap. Ivo begon bij gebrek aan beter te recenseren in plaats van zich te wagen aan het echte schrijfwerk. Een bespreking van Jan Noormans laatste boek, waarin hij niet bepaald de loftrompet stak, zou ten slotte een keerpunt in de relatie worden. Ivo fladderde daarna door naar een volgende carrièrewending en ging aan de slag in de uitgeverswereld.

Op dit alles blikt Ivo terug tijdens de Frankfurter Buchmesse, ver weg van alles wat hem dwarszit in Nederland – de occasionele telefoontjes van zijn ex over de getroubleerde Tristan daargelaten. Ook op de Buchmesse zelf speelt het thema van onvervulde wensen, in de vorm van Geneviève de Lauris, een verleidelijke redactrice. Iedereen op de beurs flirt met elkaar en neemt de gelegenheid te baat om een overspelig spel te spelen. Alleen met Ivo Vonk flirt niemand. Wanneer hij dan toch kans maakt op een aandeel in alle vrijages, eindigt de avond in mineur.

Kleine tristesses

Al het voorgaande plaatst het hoofdpersonage in een wel zeer meelijwekkend licht, maar er zit genoeg humor en levendigheid in het boek om de kleine tristesses uit te balanceren. Kamphuis beschrijft op zorgvuldige wijze de ontgoocheling en desillusie die gepaard gaan met het onvervuld blijven van jeugdwensen, maar weet daarbij onverholen sentimentaliteit te ontwijken. De schrijfstijl is nogal sober, zonder evenwel kaal te zijn. Dit past uitstekend bij het karakter van Ivo, die ergens aangeeft niets te moeten weten van een gekunstelde stijl.

De rekening van dit alles? De prijs weet ondanks de lichte droefheid een luchtige en ironische toon te behouden. Dit is een boek waar niemand zijn tanden op zal breken, maar dat wel potentie heeft om zich kortstondig in de harten te nestelen van al wie ooit literaire ambities had. Een uitstekende keuze voor wie op een herfstige dag zonder al te veel verwachtingen een paar uurtjes in een rustige treincoupé door te brengen heeft.