Valse hoop

Na het succes van haar tweede boek We moeten het even over Kevin hebben uit 2003 en de gelijknamige boekverfilming uit 2011 is het merk Lionel Shriver hard gaan lopen. Als klap op de vuurpijl is onlangs haar allereerste manuscript, De nieuwe republiek, als nieuw op de markt verschenen. Na eerdere afkeuring van het werk door haar uitgever, blijkt Shriver nu zo goed te verkopen dat oud werk nieuw leven wordt ingeblazen. Maar wat levert dat op? 

Eilandleven
In De nieuwe republiek besluit Edgar Kellogg na een succesvolle loopbaan als advocaat de handdoek in de ring te gooien en een carrièreswitch te maken: Kellogg wordt journalist. Zonder enige kwalificaties zendt de fictieve krant National Record de nieuwbakken reporter naar het Portugese, eveneens fictieve Barba. Op dit eiland, gelegen aan het meest zuidelijke puntje van Portugal, huist een onafhankelijkheidsbeweging die door middel van aanslagen het vasteland terroriseert. Aan Kellogg de schone taak verslag te doen.

Dat gaat, natuurlijk, minder soepel dan gedacht. Niet alleen is de onafhankelijkheidsbeweging SOB onvindbaar, maar ook moet Kellogg opboksen tegen zijn voorganger, de extravagante correspondent Barrington Saddler. Laatstgenoemde is een paar maanden voor Kellogg’s aankomst op mysterieuze wijze van de eilandbodem verdwenen. Dit bijzondere figuur wordt door bijna iedereen aanbeden en zijn overal aanwezige geest leidt Kellogg af van zijn werk.

Desalniettemin kan ook hij de verdwenen Saddler niet uit zijn hoofd krijgen. Ook hij raakt vrijwel meteen onder de indruk van het bijzondere karakter van de beste man. Dat wordt alleen maar sterker als blijkt dat Saddler meer van doen heeft met de SOB dan in eerste instantie zichtbaar is. Treedt Kellogg in Saddlers voetspoor om zijn baan te redden en wordt hij eindelijk de interessante persoon die hij altijd al wilde zijn?

De harige peer
Deze ogenschijnlijk ‘spannende’ verhaallijn leidt echter tot satirische gebeurtenissen die sterke gelijkenissen vertonen met een ander boek. Niet alleen de luie bevolking en de prominente rol van de journalistiek in het werk vertonen sterke overeenkomsten met de bekende roman The Rum Diary. Ook de constante wind, de klunzige maar vooral slapende SOB, en de typische specialiteiten van Barba – zoals een soort vrucht genaamd de harige peer en zeer bitter bier – ademen de geest van Hunter S. Thompson. 

Maar waar Hunter S. Thompson tegelijk met zijn satire inzoomt op de karakters van de gedesillusioneerde journalisten en daarmee het boek laat uitgroeien tot een geweldige coming-of-age roman, blijven de personages in De nieuwe republiek vlak en saai. Zelfs de hoofdpersoon heeft een samengeraapt en vlak karakter. Als ex-obese beschikt Edgar Kellogg over een uitzonderlijke discipline; hij eet alleen maar weight-watchers-lasagne en sport elke dag. Vervolgens doet hij een paar pagina’s later precies het tegenovergestelde. Zonder enige aanleiding of moeite zuipt hij, vreet hij zich vol en stopt hij met sporten. Daarnaast wil hij koste wat het kost de populaire knappe jongen worden die hij altijd al wilde zijn. Verder lijkt Kellogg over geen andere eigenschappen te beschikken en dat maakt hem zielig en oud. Hij is saai, onsympathiek en blijkt in zijn handelen alleen gemotiveerd door zijn strijd met zijn gewicht. 

De kracht van een satire ligt onder andere bij het karakter van de personages, maar dat is in deze roman niet het geval. Daarnaast is het verhaal zelf, los van de personages, langdradig, ongeloofwaardig en oninteressant. Helaas is het boek niet spannend noch grappig. Al met al had Shriver het verhaal 200 pagina’s moeten inkorten of beter nog: ze had het manuscript onder het stof op de plank moeten laten liggen.