Boeken / Fictie

Indringend relaas met onnodige cliffhangers

recensie: Kevin Powers (vert. Peter Abelsen) - De gele vogels

De Amerikaan Kevin Powers werd in 2004 voor een jaar uitgezonden naar Irak. Met De gele vogels wilde Powers laten zien hoe het is om mee te vechten in een oorlog. Het resultaat is een indringend verhaal dat echter overschaduwd wordt door onnodige cliffhangers.

Hoofdpersoon in De gele vogels is de 21-jarige Bartle. Powers beschrijft Bartles tijd voor, tijdens en na zijn uitzending naar Irak. Tijdens zijn militaire opleiding ontmoet Bartle de 18-jarige Murph. Hij neemt Murph onder zijn hoede en belooft Murphs moeder dat haar zoon weer heelhuids uit Irak zal terugkeren.

Alles in een waas
Door de vele sprongen in de tijd wordt snel duidelijk dat zijn maatje Murph de oorlog niet overleefd heeft, maar wat er gebeurd is, komt de lezer slechts bij kleine beetjes te weten. Powers slaagt erin de onzekerheid, angst en nervositeit van voor de uitzending, de uitzichtloosheid en onverschilligheid van Bartle tijdens zijn tijd in Irak over te brengen op de lezer. Net als zijn gevoel van vervreemding en ontheemding als hij weer terug is in Amerika.

Zijn beschrijvingen zorgen ervoor dat de lezer zich in de wereld van Bartle waant. Het maakt De gele vogels tot een indringend relaas:

En toen werd het zomer en probeerde de oorlog ons te doden terwijl de hitte alle kleur uit de vlakten bleekte. […] Het zonlicht dompelde alles in een waas, alsof er een sluier voor onze ogen hing. Elke dag probeerde de oorlog ons te doden, maar vooralsnog zonder succes.

Kunstgreep
Powers weet met zijn stijl te overtuigen. Sommige zinnen zijn zo raak dat je ze blijft herlezen. De sfeer die Powers creëert, wordt echter steeds onderbroken door nodeloze verwijzingen naar de dood van Murph die de kracht en sfeer missen die in andere passages wel aanwezig zijn. Het feit dat dat in ieder hoofdstuk weer gebeurt, geeft het gevoel dat Powers De gele vogels onnodig spannend heeft proberen te maken.

Een dergelijke kunstgreep lijkt overbodig als je laat zien hoe het is om als jonge soldaat naar oorlogsgebied uitgezonden te worden. De gebeurtenissen en de manier waarop Powers ze beschrijft, zijn meer dan voldoende om de lezer bij de les te houden. De gele vogels heeft daarom, ondanks aangrijpende scènes en mooie zinsneden, niet de impact die het had kunnen hebben.