Grensoverschrijdend

Deze grens geldt als de langste onbewaakte grens ter wereld. Een gemoedelijke doorsteek tussen Canada en de VS. Sinds de nooit ophoudende terreurdreiging en de daarop volgende paranoia, is dat beeld sterk aan verandering onderhevig. De noordgrens wordt steeds meer beschouwd als Amerika’s achilleshiel en in verhoogd tempo dichtgetimmerd. In Lynch’s roman neemt deze ontwikkeling een centrale plek in.

Wereldvreemd

In Noordgrens is een hoofdrol weggelegd voor Brandon Vanderkool. Een beer van een kerel, maar door zijn autisme en obsessie voor vogels wereldvreemd. Zijn vader stuurt hem ten einde raad naar de grenspolitie. Hij heeft zijn handen vol aan een vrouw die langzaam haar geheugen verliest en een boerderij vol zieke koeien. Op het erf loopt zijn zoon alleen maar in de weg. Brandon blijkt echter een bijzonder talent te hebben en wordt al snel door zijn collega’s op handen gedragen.

Hij ziet wat anderen niet zien, geen detail ontglipt aan zijn aandacht. Op zijn tochten door de natuur loopt de een na de andere smokkelaar en illegaal in zijn armen. Als hij op een avond na een wilde achtervolging niet alleen een paar kilo wiet, maar een hele kofferbak vol explosieven ontdekt, is de wereld te klein. De regio raakt in de ban van een mogelijke terreurdreiging en noodmaatregelen worden afgekondigd.

Rauwe realiteit

Het is hier dat Lynch breekt met de toon die hij in zijn debuutroman Hoogtij heeft gezet. Aanvankelijk staan ook in Noordgrens eigenaardige en raadselachtige personages centraal. De wetten van de gewone wereld lijken niet voor hen te gelden. Zo wordt er een originele draai aan de werkelijkheid gegeven, met een mooi en ontroerend resultaat. Met de intrede van angst en terreur, lijkt Lynch echter de rauwe realiteit niet langer buiten de deur te willen houden.

Het verhaal komt in een stroomversnelling terecht en krijgt thrillerachtige trekjes. Niet alleen speelt de angst voor een aanslag een grote rol, de smokkel van illegalen en met name drugs neemt de overhand. Steeds meer personages raken hierin verstrikt. De spanning wordt opgevoerd en een harde confrontatie lijkt onontkoombaar. De grens is spil in dit alles. Zij drijft mensen uit elkaar en is waar conflicten samenkomen. 

In Noordgrens lijkt Lynch moeite te hebben gehad om te kiezen. Het boek hinkt duidelijk op twee gedachten. Fantasie of realiteit. De keuze wordt lang uitgesteld en dat leidt tot een verhaal dat dreigt te ontsporen. Dat de verschillende verhaallijnen naar het einde toe versneld worden afgerond, verdient ook geen schoonheidsprijs. Lynch’s vermogen om te vertellen maakt veel goed, maar het uitzonderlijke hoge niveau van zijn debuutroman weet hij niet vast te houden.