Gevarieerde bundel

Japan en Frankrijk herbergen de meest succesvolle stripculturen ter wereld. De verschillen zijn echter groot: Japan richt zich bijvoorbeeld meer op langdurige massaproductie, terwijl er vaak een onduidelijk onderscheid is tussen kunst en commercie. Franse comics zijn minder omvangrijk, hebben doorgaans veel meer tekst en een veel minder dynamische tekenstijl, om maar wat te noemen. Bij deze bundel is bij beide culturen echter gekozen voor de meer excentrieke strip: vele van de Franse en Japanse auteurs zullen zelfs de belezen stripliefhebber onbekend zijn. Bij de selectie is ook voor een behoorlijke stijlvariatie gekozen: je treft tekst met inktschilderingen aan, computergearceerde tekeningen, tektsloze tekenkunst, ruwe schetsen, haarscherpe kaders, enzovoorts. De verschillen zijn zelfs zo groot dat de verwachte contrasten tussen Frans en Japans nauwelijks te herleiden zijn.

Nostalgisch

Inhoudelijk is de variatie iets minder: de meeste Japanse verhalen zijn bovennatuurlijk of historisch, terwijl de meeste Franse verhalen een soort impressie van Japan geven. De meeste van de Franse zijn zelfs autobiografisch, want de Franse auteurs werden getrakteerd op een kort verblijf in Japan en gebruikten dit als inspiratie. Aurélia Aurita’s spitsvondige avontuur in een Japans badhuis bijvoorbeeld is erg innemend; Frédéric Boilet (die in Tokio woont) geeft een schitterende schets van zijn dagelijkse omgeving. Étienne Davodeau en anderen kozen ook voor cultuurverschillen en –botsingen, stuk voor stuk geloofwaardig en uitstekend gerealiseerd. De verhalen hebben verrassend genoeg weinig tot niets met bekende vormen van manga te maken, maar de geselecteerde Japanse auteurs zijn dan ook geen typische mangatekenaars. De meeste zijn direct beïnvloed door Franse strips, wat de stripcultuurgrenzen op een interessante manier vervaagt. Het meest conventioneel is nog Jiro Taniguchi’s typisch nostalgische verhaal, dat daarom juist enigszins uit de toon valt. Aparte auteurs als Daisuke Igarashi en Taiyo Matsumoto bieden juist de meest fantastische vertellingen, in even originele stijl.

Geen van de verhalen lijken veel op elkaar, en dit is de grootste verdienste van het boek. Het pleit bovendien voor de uitgever dat de auteurs alle vrijheid hebben gekregen en dat het boek niet de cultuur- en politiek-correcte bundel is geworden die je zou kunnen verwachten. Joann Sfar presteert het zelfs om een cynische, ronduit xenofobische verhandeling neer te pennen. Dit is een boek met duidelijk originele, persoonlijke en eigenzinnige korte verhalen: een succes op alle fronten.

De Nederlandstalige uitgave van Japan verscheen bij Casterman: €15,75, ISBN 9030376015.