Boeken / Fictie

Gevoelig verhaal dat doet smelten

recensie: Francesca Melandri (vert. Jan van der Haar) - Hoger dan de zee

Wanneer Luisa en Paolo gedwongen de nacht op een gevangeniseiland moeten doorbrengen, verandert dat hun leven voorgoed. Hoger dan de zee is een prachtige roman over vergiffenis, de goedheid van de mens en hoop.

Francesca Melandri is in Italië een beroemd schrijfster. Ze won meerdere literaire prijzen voor haar boeken, waaronder maar liefst zes voor Eva slaapt, haar vorige roman. Ook met Hoger dan de zee bewijst Melandri over uitstekende schrijfkwaliteiten te beschikken.

De gevangenis die Luisa en Paolo bezoeken is berucht vanwege het zware regime. Ontsnappen is onmogelijk vanwege de muur van zee die het eiland aan alle kanten omringt. Luisa bezoekt haar man, een veroordeeld moordenaar. Paolo gaat langs bij zijn zoon, die lid is van een terreurgroep. Beiden zijn gedwongen de nacht op het eiland door te brengen wanneer er een storm opsteekt die terugkeer naar het vasteland onmogelijk maakt.

Luisa en Paolo groeien naar elkaar toe die nacht, ondanks hun totaal verschillende achtergrond: Luisa is boerin, Paolo een gepensioneerd hoogleraar. Ze houden elkaar letterlijk bij de hand, hun twijfels en gevoelens voorzichtig uitend. Bewaker Nitti is een verrassende derde hoofdpersoon. Hoewel hij van hogerhand als opdracht heeft de twee in de vuurtoren achter te laten, besluit hij anders. Hij nodigt Luisa en Paolo uit bij hem thuis om zelf gevangen vis te eten.

Poëtische vergelijkingen

Melandri heeft een erg prettige, bijna poëtische schrijfstijl. Ze maakt sublieme beschrijvingen van zowel de omgeving als de personages, met hierbij mooie vergelijkingen. Nitti bijvoorbeeld, raakt steeds verder vervreemd van zijn vrouw. Zij vergelijkt dit met de diepte van een waterput: naarmate men hier meer water uit haalt wordt het steeds moeilijker te bereiken. Het zijn metaforen als deze die het boek een pareltje om te lezen maken.

Door middel van goed geplaatste flashbacks wordt de achtergrond van Paolo en Luisa duidelijk. Deze flashbacks refereren altijd aan het verhaal zelf, waardoor het niet als storende onderbreking, maar als nuttige toevoeging aanvoelt. Het zijn de tedere, gevoelige personages die het boek een milde vorm geven, ondanks alle ellende om hen heen.

Treffend contrast

Het contrast dat in het boek wordt geschetst is treffend. Met kleine voorbeelden toont Melandri dat de goedheid in een mens bepalend is. Pasta bijvoorbeeld, wordt geconfisqueerd bij binnenkomst in de gevangenis, net als handdoeken. Noem je dit laatste echter ’t-shirts zonder mouwen’, dan mogen ze wel mee. Het eten bij Nitti thuis is tevens een goed voorbeeld. Ondanks de wens van zijn baas overtreedt hij de regels en verzorgt Paolo en Luisa een gezellige avond.

Hoger dan de zee is een gevoelig maar toch sterk boek over deze goedheid. Melandri weet op geniale wijze een verhaal te vertellen over de uitzonderingen die elk mens voor zichzelf en anderen maakt. Melandri heeft, door ingetogen te schrijven, een grootse roman geschreven.