Anastasia houdt niet van roze billen
Wie denkt met Grey van E L James een smeuïge, pikante pageturner in handen te hebben, komt bedrogen uit. Het blijkt keihard werken in de wereld van bondage, dominantie en sadomasochisme (BDSM). En dan met name voor de lezer.
Doodmoe word je er van. Zijn het niet de opgeklopte emoties van Christian Grey, dan is het wel zijn doorlopende worsteling om Anastasia Steel voor zich te winnen. En alsof dat niet genoeg is, komt daarbovenop nog zijn onstuitbare zin in kinky seks. Anastasia is de vertellende hoofdpersoon uit E L James’ Vijftig Tinten-trilogie (2012) en Christian is haar onweerstaanbare tegenspeler. Het aantrekken en afstoten in die populaire millionseller moet James dermate hebben geboeid dat ze in Grey hetzelfde verhaal probeert te vertellen, maar dan gezien door de ogen van het mannelijke personage.
Speelkamer
Die wisseling in positie maakt dat we in het hoofd van Christian terecht zijn gekomen en dat dezelfde geschiedenis zich herhaalt vanuit een ander gezichtspunt. Een bijzonder eendimensionaal gezichtspunt: Christian is een puissant rijke, jonge, knappe, succesvolle, niet te versmaden Apollo die in een toevallige ontmoeting zijn oog laat vallen op de aantrekkelijke, maagdelijke en onervaren Anastasia. Christian is van het zware BDSM-werk en probeert zijn nieuwe verovering zo snel mogelijk in zijn ‘speelkamer’ te krijgen.
Fuck, ik hoop niet dat ze bang wordt. Hoe kan ik haar ertoe overhalen om dit te proberen?
Dat is de stijl die E L James hanteert: de doorlopende ervaring van Christian wordt gelardeerd met cursief geschreven gedachteflitsen of vermaningen aan zichzelf. Een vorm van overdreven introspectie die de infantiliteit van dit boek tot grote hoogte doet stijgen. Bedoeld om nóg dichter op de huid van de verteller te zitten, zorgen de cursiefjes voor een wat lacherige sfeer, terwijl de schrijfster juist opwindende betrokkenheid probeert weer te geven.
Kama Sutra 2.0
Waar seks vooral een zinnelijke beleving zou moeten zijn, al dan niet gericht op eventuele voortplanting, maakt Christian er een zenuwslopende wedstrijd van: in een race tegen de klok wil hij zijn geliefde koste wat het kost in de kettingen aan het plafond hebben hangen. Maar dat gaat zomaar niet. Anastasia is smoorverliefd – ook wel nieuwsgierig naar Christians boeiende hobby – maar wil toch vooral iets wat E L James met ‘meer’ aanduidt.
En in dat ‘meer’ zit de bottleneck. Christian moet niets hebben van romantiek – de ‘fladderende vlinders’ – maar wordt ondertussen wel op de proef gesteld omdat zijn gevoel voor Anastasia zich onbewust blijkt te ontwikkelen. James laat de stomende seksscènes afwisselen met de grote verwarring die ontstaat in het hoofd van de Meester (die in de vertaling Dominant heet) als zijn Slaaf (vertaald als Onderdanige) niet volledig mee wil gaan in het bereiken van het opperste genot. Zijn BDSM-fantasieën lopen spaak na een iets te hard uitgevoerde spanking waardoor Anastasia met rozegestriemde billen zijn tempel ontvlucht onder de bevrijdende uitroep: ‘Je bent een gestoorde idiote klootzak, weet je dat?’
De vermoeiende verwikkelingen in het Bouquetreeks-proza van de schrijfster vormen de ware beproeving voor de lezer. Vastgeketend in James’ hermetisch afgesloten speelkamer is Grey een pak slaag dat 560 pagina’s lang aanhoudt. Maar als we met deze ‘Kama Sutra 2.0’ de boekenbranche weer even uit het slop kunnen trekken, wie ben ik dan om mijn beklag te doen?
