8WEEKLY

Ondergronds festival met potentie

Artikel: Amsterdam Underground Festival

“Ik ben bang in het donker”, zegt een vrouw voorzichtig. Ze zit in een klein bootje met vijftien andere deelnemers aan een rondleiding door de ‘geheime gracht’, een pikdonkere tunnel onder de Amsterdamse Nieuwmarkt. “Ja, het wordt wel erg donker daarbinnen”, antwoordt de gids. “Maar er zijn zaklampjes aan boord.” Het bootje schommelt langzaam de tunnel in, terwijl de deelnemers via hun koptelefoon horen hoe de Nieuwmarkt er in de 16e eeuw uitzag: een open gracht met een stadspoort waarbuiten het plebs rondzwierf.

~

De ondertitel van het Amsterdamse Underground Festival, wat leeft er onder ons, is breed uitgelegd door de organisatie. De locaties zijn letterlijk onder de grond, zoals de kelder onder de brede (de breedste van Amsterdam, zo krijgen we te horen) brug over de Singel bij de Torensteeg. Lezingen over architectuur en archeologie gaan in op het bouwen en wonen onder de grond. Muzikale acts komen uit de undergroundscene en ook films en theater zijn geïnspireerd door ondergrondse en ‘onderhuidse’ verschijnselen. Een multimediaal en –disciplinair festival dus, dat bij haar eerste editie al een even breed publiek trok: van middelbare dames en heren met fototoestel tot jonge, hippe Amsterdammers.

Mooie beloftes

Het onderdeel ‘rondleiding’ ziet er op papier veelbelovend uit: een tocht langs oude, ondergrondse plekken in het stadscentrum, zoals kelders, dichtgemetselde grachten en een historische gevangenis, vergezeld van sfeervol commentaar door Willem de Ridder. Ontdek je plekje in de krochten beneden NAP. Helaas heeft het eindresultaat meer weg van een ordinaire stadswandeling, waarbij de deelnemers als een stel toeristen, met koptelefoon en al, door de steegjes van de Wallen en dwars over het Damrak worden gestuurd.

~

De termen ‘eeuwenoud’, ‘geheim’ en ‘verborgen’ die op de festivallocaties worden geplakt, maken de belofte ook niet echt waar. De kelder bij de Torensteeg is echt alleen maar een keldertje, waar medewerkers ook nog eens volop met stoelen en banken aan het sjouwen zijn. In het bootje in de tunnel onder de Nieuwmarkt zie je letterlijk geen hand voor ogen en dat is het spannendste wat erover gezegd kan worden. De audiotour van Willem de Ridder die hiermee gepaard gaat, is zo hijgerig en langdradig dat het uiteindelijk alleen maar op je zenuwen gaat werken. Hier zat veel potentie in, maar de uitwerking laat helaas te wensen over.

De architectuurlezing door Lieuwe Vos kampt met hetzelfde probleem. De plaatjes en de teksten zijn fantastisch interessant, maar Vos brengt het met het enthousiasme van een basisscholier die een spreekbeurt moet houden, maar daar eigenlijk geen zin in heeft. Hij leunt aan de zijkant tegen de muur en dreunt zijn teksten op van een paar A4-tjes in zijn hand. Erg jammer.

Wordt vervolgd

~

Gelukkig zijn er ook onderdelen die zeker naar meer smaken op het Underground Festival. De multimediale voorstelling Hel en hemelvaart is zeker de moeite waard en de jonge organisatie heeft het Nederlands Philharmonisch Orkest zover gekregen in de holle ruimte onder de Kortjewantsbrug te musiceren, wat een bijzonder effect oplevert.

Maar vooral het onderdeel Eerste zondag van de maand – dat, heel fijn, permanente navolging krijgt in De Brakke Grond op iedere tweede zondag van de maand – laat zien dat er zeker potentie in dit festival zit. Een combinatie van interessante ronde-tafel-gesprekken, dit keer over drugs- en witteboordencriminaliteit, een snel-striptekenaar, theater onder leiding van Justus van Oel en een paar aardige muzikale intermezzo’s zorgden voor twee zeer vermakelijke, leerzame uren. Lichtvoetig maar interessant, goede gasten, niet te lange onderdelen, de juiste dosis variatie en het publiek mocht ook nog eens meedoen. De brugkelder bij de Torensteeg zat bomvol, en terecht. Met zulke onderdelen heeft het Amsterdam Underground Festival die tweede editie alvast verdiend.