We kunnen vragen om cookies op uw apparaat te plaatsen. We gebruiken cookies om ons te laten weten wanneer u onze websites bezoekt, hoe u met ons omgaat, om uw gebruikerservaring te verrijken en om uw relatie met onze website aan te passen.
Klik op de verschillende rubrieken voor meer informatie. U kunt ook enkele van uw voorkeuren wijzigen. Houd er rekening mee dat het blokkeren van sommige soorten cookies van invloed kan zijn op uw ervaring op onze websites en de services die we kunnen bieden.
Deze cookies zijn strikt noodzakelijk om u diensten aan te bieden die beschikbaar zijn via onze website en om sommige functies ervan te gebruiken.
Omdat deze cookies strikt noodzakelijk zijn om de website te leveren, heeft het weigeren ervan invloed op het functioneren van onze site. U kunt cookies altijd blokkeren of verwijderen door uw browserinstellingen te wijzigen en alle cookies op deze website geforceerd te blokkeren. Maar dit zal u altijd vragen om cookies te accepteren/weigeren wanneer u onze site opnieuw bezoekt.
We respecteren volledig als u cookies wilt weigeren, maar om te voorkomen dat we u telkens opnieuw vragen vriendelijk toe te staan om een cookie daarvoor op te slaan. U bent altijd vrij om u af te melden of voor andere cookies om een betere ervaring te krijgen. Als u cookies weigert, zullen we alle ingestelde cookies in ons domein verwijderen.
We bieden u een lijst met opgeslagen cookies op uw computer in ons domein, zodat u kunt controleren wat we hebben opgeslagen. Om veiligheidsredenen kunnen we geen cookies van andere domeinen tonen of wijzigen. U kunt deze controleren in de beveiligingsinstellingen van uw browser.
Deze cookies verzamelen informatie die in geaggregeerde vorm wordt gebruikt om ons te helpen begrijpen hoe onze website wordt gebruikt of hoe effectief onze marketingcampagnes zijn, of om ons te helpen onze website en applicatie voor u aan te passen om uw ervaring te verbeteren.
Als u niet wilt dat wij uw bezoek aan onze site volgen, kunt u dit in uw browser hier uitschakelen:
We gebruiken ook verschillende externe services zoals Google Webfonts, Google Maps en externe videoproviders. Aangezien deze providers persoonlijke gegevens zoals uw IP-adres kunnen verzamelen, kunt u ze hier blokkeren. Houd er rekening mee dat dit de functionaliteit en het uiterlijk van onze site aanzienlijk kan verminderen. Wijzigingen zijn pas effectief zodra u de pagina herlaadt
Google Webfont Instellingen:
Google Maps Instellingen:
Google reCaptcha instellingen:
Vimeo en Youtube video's insluiten:
De volgende cookies zijn ook nodig - U kunt kiezen of u ze wilt toestaan:
U kunt meer lezen over onze cookies en privacy-instellingen op onze Privacybeleid-pagina.
Disclaimer en privacybeleid
Wie een kuil graaft …
De onlangs uitgebrachte film Decision to Leave (2022) wordt alom bejubeld. Zo sleepte de Zuid-Koreaanse regisseur, Park Chan-wook, op het festival van Cannes de prijs voor Beste Regisseur in de wacht. Is het romantische misdaaddrama inderdaad zo goed? Er valt niet zoveel op af te dingen.
De Zuid-Koreaanse cinema zit internationaal in de lift, dat moge duidelijk zijn. Het grote succes van producties als Oscarwinnaar Parasite (2019) en Netflixhit Squid Game (2021) kan weinigen zijn ontgaan. Regisseur Park Chan-wook timmert al flink wat jaren aan de weg en is bekend geworden door films als Oldboy (2003) en Handmaiden (2016). Zijn oeuvre bestaat grotendeels uit gewelddadige drama’s die visueel hoge ogen gooien. Zijn jongste film, Decision to Leave, vormt hierop geen uitzondering.
Ode aan Hitchcock
De film begint met een verdacht sterfgeval. Onderaan een steile rots wordt het – inmiddels ook door insecten ontdekte – lichaam van een bergbeklimmer van middelbare leeftijd gevonden. Aan inspecteur Hae-jun (gespeeld door Park Hae-il) en zijn collega de taak om de juiste verklaring te vinden. Al gauw komt de kersverse weduwe in beeld. Weet de opvallend jonge en aantrekkelijke Seo Rae (vertolkt door Tang Wei) er misschien meer van? Hae-jun volgt haar gangen maar al te graag. Niet alleen houdt hij wel van nachtelijk surveilleren – een soort remedie tegen zijn slapeloosheid – maar nog belangrijker, hij is duidelijk ook gebiologeerd door de raadselachtige Seo Rae. Wanneer zij ‘spontaan’ vertelt dat ze last heeft van hoogtevrees moet de speurneus in Hae-jun wel helemaal wakker worden.
De lange ode aan Hitchcock is moeilijk te missen voor filmfans. In de ban van een mysterieuze schoonheid; hoogtevrees; muziek die zo door Bernard Herrmann geschreven kon zijn… De verwijzingen naar Vertigo zijn legio en ze komen de hele film terug. Wanneer Seo Rae vrij laat in de film een ziekenhuisbezoek aflegt met een rozenboeket, denk je bijna automatisch aan het legendarische knotje van Madeleine in Vertigo. Het is ook behoorlijk gedurfd, Park Chan-wook vraagt zo zelf om een vergelijking met Hitchcocks meesterwerk. Wat voegt Decision to Leave daaraan toe?
Wondermiddeltjes, smartphones en natuursymboliek
Dat de film volgepakt is met leuke bijzonderheden is een understatement. Terloops passeren bijvoorbeeld een stuk of vier middeltjes tegen slapeloosheid de revue. Nachtelijk surveilleren; je voeten in een teiltje water dompelen; een half uur zonnen in de middagpauze; en – indirect – een lekker kommetje schildpaddensoep … : het is vermakelijk hoe de regisseur met zulke ludieke details strooit. Hetzelfde geldt voor het gebruik van de smartphone, die een interessant en eigentijds rekwisiet in de film vormt. Selfies, onthullende audio-opnamen, een cruciale app die afgelegde hoogtemeters registreert: het communicatiemiddel speelt een belangrijke rol in het ontwarren van de complexe knopen in het misdaadverhaal. Niet voor niets krijgt Seo Rae het advies om haar mobieltje onvindbaar te maken door hem zo ver mogelijk weg te gooien in de zee.
Het spelen met de symboliek van natuurelementen als rotsen en zee is een andere fraaie toevoeging. Voor de toeschouwer is het, te midden van de overvloed aan details en symbolen, overigens niet altijd eenvoudig om de draad vast te houden. Temeer omdat Park Chan-wook realiteit en fantasie wel eens in elkaar laat overlopen en op het laatst ook wat fragmentarischer te werk gaat, mogelijk om de duur van de (behoorlijk lange) film in de hand te houden. Dat vermindert het kijkplezier een beetje, maar het zou niemand mogen weerhouden om deze ingenieuze film te gaan zien.
Zelfde metafoor, andere film
De relatie tussen de beide hoofdpersonen ontwikkelt zich ietsje anders dan in Vertigo en is verrassend en goed doordacht. Maar de broeierige chemie tussen de hoofdrolspelers van Hitchcocks film wordt niet geëvenaard, de mimiek en dialogen van Seo Rae en Hae-jun overtuigen gewoon wat minder. Uiteindelijk is de metafoor dezelfde, op het laatst trekt de misleidster zelf aan het kortste eind en krijgt het spreekwoord ‘Wie een kuil graaft voor een ander … ’ een heel markante invulling. De hele setting is echter zo anders dan bij Hitchcock dat het leentjebuur spelen weinig afbreuk aan de film doet. Hij is veel meer dan een remake, maar wel erg schatplichtig aan de kleine Engelsman met zijn ellenlange schaduw.
Decision to Leave
Regie: Park Chan-wookJaar: 2024
Distributeur: CJ Entertainment
imdb: https://www.imdb.com/title/tt12477480/
Misschien ook iets voor u
Knusse aftrap van het musicalseizoen
Hoe trap je het musicalseizoen goed af? Met een musicalconcert van musicalartiesten als René van Kooten en Tessa Sunniva van Tol. Musicalartiesten die nog niet op het podium staan, omdat ze druk bezig zijn met het repeteren voor de verschillende producties. Autumn Musical Nights is dan ook een mooi begin van een nieuw theaterseizoen.
Met de tournee van Autumn Musical Nights zet de jonge producent Nathan Markuszower zijn traditie weer voort: het begin van het theaterseizoen aftrappen met een reeks musicalconcerten. Dit was de derde editie, al heette het voorheen nog Musical Summer Concert, omdat het een paar weken eerder begon. Dat het geen zomer meer was, hebben we in Den Haag ook echt geweten. Het was even droog aan het begin van het concert, maar al snel begon het te stortregenen. In een regulier theater merk je daar niets van, maar het Zuiderparktheater in Den Haag is een openluchttheater. De regenachtige avond viel gelukkig niet in het water, want er waren prachtige en indrukwekkende optredens, zoals het duet van René van Kooten en David van den Tempel uit Elisabeth.
Zonder poespas
In elke editie van deze Autumn Musical Nights staat er weer andere samenstelling van musicalartiesten op het podium. Deze avond stonden
René van Kooten, Tessa Sunniva van Tol, April Darby, Esmée Dekker en David van den Tempel op het toneel. Ze maken er een gezellige avond van, mede door allerlei anekdotes die tussendoor verteld worden over grappige momenten uit hun carrières.
Het is een avond zonder poespas, geen grote musicalkostuums, decorstukken of dansnummers, gewoon de artiesten als zichzelf verschillende nummers zingen. De artiesten hebben allemaal al eens samengewerkt in een musical, daar hebben ze dan ook leuke verhalen over. Ook weten ze daardoor soms precies welk nummer ze samen willen zingen. De avond zit vol originele muziekkeuzes, al komen er natuurlijk genoeg klassiekers voorbij. Denk bijvoorbeeld aan verschillende nummers en duetten uit Les Misèrables, maar ook uit The Phantom of the Opera of Miss Saigon. Er kwamen ook genoeg nummers voorbij die je (als musicalliefhebber) niet zo vaak live op het podium ziet in Nederland, zoals ‘Suddenly Seymour’ uit Little Shop of Horrors, ‘The Schuyler Sisters’ uit Hamilton of ‘Don’t Rain on my Parade’ uit Funny Girl.
Af en toe merk je aan de musicalsterren dat ze zelf ook moeten wennen dat ze zich niet kunnen verschuilen achter hun personage, maar dat ze als zichzelf op het podium staan. Zo hebben ze midden in de show een Q&A, die nog niet zo goed gerepeteerd lijkt te zijn. Door vragen als ‘Wat is je favoriete musicalnummer?’ lijken sommige acteurs namelijk te worden overvallen. Dat leek het publiek niet erg te vinden, want dit geef de avond juist een oprechte en intieme sfeer.
Kortom, Autumn Musical Nights is een mooie avond om het musicalseizoen mee te beginnen. Helaas viel het in Den Haag totaal in het water, maar gelukkig gaat de rest van de tournee gewoon langs (overdekte) theaters. Samen met musicalliefhebbers in het theater genieten van bekende en minder bekende musicalliedjes is een goede aftrap van het nieuwe musicalseizoen.
Autumn Musical Nights
Gezien op zondag 18 september 2022 in Zuiderparktheater, Den HaagNog te zien tot woensdag 19 oktober 2022
Misschien ook iets voor u
RAKE COMBINATIE: WANTENAAR EN BRUCKNER
Het Vioolconcert van de jonge componist Mathilde Wantenaar en de Achtste symfonie van Anton Bruckner die 24 september 2022 werden uitgevoerd in het NTR ZaterdagMatinee door het Radio Filharmonisch Orkest met Simone Lamsma als solist en onder leiding van chefdirigent Karina Canellakis hebben meer met elkaar gemeen dan je op het eerste gezicht zou denken.
Bij Wantenaar stond in het programmaboekje verrassend genoeg: ‘Met speciale dank aan mede-orkestrator Tijmen van Tol’. Musicoloog en auteur Michel Khalifa vermeldde in dat programmaboekje, dat Wantenaar ‘geplaagd door tijdnoot de instrumentatie van het eerste en derde deel toevertrouwde aan haar collega, vriend en sinds kort zwager Tijmen van Tol’. Dat heeft hij in haar geest gedaan. Dat wil zeggen dat je Wantenaars stijl primair kunt kenschetsen als impressionisme 2.0. In het eerste deel zelfs compleet met een octatonische (achttonige) toonladder.
Het Vioolconcert van Wantenaar
De trouwe Matineebezoeker kent Wantenaars werk en keek ongetwijfeld uit naar de wereldpremière van haar Vioolconcert. Het is een concert in een klassieke driedelige vorm. Ook de orkestopstelling was nagenoeg klassiek: eerste violen links, tweede rechts. Alleen de contrabassen en harpen hadden stuivertje gewisseld.
Opvallend aan de muziek van Wantenaar is dat het, zoals ze zelf op haar website schreef ‘eclectisch en toch authentiek is’. En – mag eraan worden toegevoegd – telkens weer verrast door een nieuwe invalshoek. Het is muziek die zowel een diepe ernst kent als een vleugje humor (het slot van het concert!) en van een soms adembenemende schoonheid, zoals de korte blazerssoli die de viool beantwoordden. Primair zangerig in de solopartij én met een grote speelvreugde, zoals met name in het derde deel, waarin opeens een Bartókachtige volksmelodie opduikt.
Het concert werd zowel door soliste als orkest intens gespeeld. Intens, zoals we dat van Simone Lamsma kennen.
De Achtste symfonie van Bruckner
Na de pauze volgde de omvangrijke Achtste symfonie van Anton Bruckner. Canellakis dirigeerde eerder Bruckners vierde en waagde zich nu voor het eerst aan diens achtste, de langste. En ook de enige waarin, net als bij Wantenaar, harpen voorkomen. Drie maar liefst.
‘Zingt’ ook Bruckner trouwens niet alsmaar door, met zijn unendliche Melodien? En spreekt meteen uit het begin, net als bij Wantenaar, ook niet een zekere dreiging? Raak getroffen – om beide werken tezamen op een concert te programmeren.
En: wat een geweldig orkest is dit toch, met ook hier fraaie blazerssoli. Canellakis bouwde de climaxen mooi op, of zette de raak getroffen stemmingen als blokken naast elkaar: zachte en luide passages, donker en licht. Terwijl de Generale Pauzes bleven zinderen van dreiging én verwachting. Nog een overeenkomst; bij beide componisten overwint uiteindelijk het licht boven de donkerte.
Rest misschien een wens voor een volgende Bruckner: de tempo-overgangen, ja, die zou je wellicht wat vloeiender wensen. Een detail, laten we ’t daarop houden bij zoveel moois.
NTR Zaterdagmatinee
Gezien op zaterdag 24 september 2022 in Concertgebouw, AmsterdamLink: Dit klassieke concert luister je hier terug
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Theaterdebuut waar alles aan klopt
Er zijn producties waarbij alles helemaal klopt: de tekst, regie, het spel, de dramaturgie, het decor, kostuum(s), de muziek en het lichtontwerp. Zo’n productie is De wanen die momenteel als lunchtheater wordt opgevoerd in Theater Bellevue in Amsterdam.
De wanen is het theaterdebuut van dichter Ingmar Heytze. Hij werkte in 2011 aan een dichtbundel, De atlas van wanen, die nooit is gepubliceerd. Nu is de tekst omgewerkt tot een indrukwekkend toneelstuk over de meest verschrikkelijke wanen, zoals het horen van stemmen in het hoofd of het zien van dingen die er niet zijn.
De tekst van De wanen
Oorspronkelijk zou het stuk worden gespeeld door Abke Haring, als Louisa. Maar nadat zij zich vanwege persoonlijke omstandigheden terugtrok, is de rol overgenomen door Alwin Pulinckx. De tekst is daarom wat aangepast. Pulinckx speelt nu Louis, plus nog een aantal andere personages. In het gepubliceerde script staat links de tekst van Louis(a) en rechts de tekst van andere rollen.
Het zal geen verbazing wekken dat de tekst van Heytze zeer poëtisch is, met bijvoorbeeld prachtige metaforen, zoals die over breekbaar en doorzichtig glas, binnen- en buitenwereld. Waarbij de toeschouwer misschien onwillekeurig moet denken aan Glazen speelgoed van Tennessee Williams. Zoals je bij een zinsnede als ‘Ik sta altijd vroeg op want ik moet eerst al die kleren aan’ het personage Jas van Marieke Lucas Rijneveld door het hoofd schiet.
Dan zijn er weer meer filosofische beelden en ideeën die voorbijkomen: ‘Hoe moet ik die (koffie, EvS) drinken, als ik zelf die koffie ben, of als die koffie niet bestaat, hooguit als idee, in mij?’ Of wordt de discussie aangegaan met mensen als Dick Swaab: bestaan wij voor 100% uit moleculen of is er meer? Zulke echo’s zijn opzet, schrijft Heytze in zijn aantekeningen achterin de uitgave van zijn tekst.
De opvoering van De wanen
Wat regisseur Olivier Diepenhorst, dramaturge Janine Brogt en acteur Alwin Pulinckx met de tekst doen, grenst aan het ongelofelijke. Allereerst natuurlijk omdat Pulinckx de tekst in korte tijd moest instuderen, maar vooral om de enorme subtiliteit die hij in zijn bewegingen en mimiek weet te leggen. Hij beweegt slalommend over het toneel (een decor van Lidwien van Kempen), tussen houten palen door. Het lijken wel heipalen, die hem houvast moeten geven. Of een doolhof, om in te verdwalen. Op een gegeven moment ligt hij zelfs op de grond, uit het spel gevallen, terwijl de stoppen almaar blijven doorslaan. Dat laatste wordt effectief in beeld gebracht dankzij het lichtontwerp van Yuri Schreuders.
Iets soortgelijks geldt voor het eenvoudige kostuum (van Rebekka Wörmann) en de bescheiden muziek van componist Christiaan Verbeek – een naam om te onthouden. Neem de slotpassage waarin zijn elektronische muziek met de tekst mee vervormt van hartgeklop via de tijd die wegtikt naar het donkere geluid van een roerdomp en het ritme van een rijdende trein.
Zo vallen er nog meer, veel meer voorbeelden te noemen, maar het is beter om het stuk zelf te gaan zien en het op je te laten inwerken. Het is groots, in alle bescheidenheid. Of misschien mede daardoor.
De wanen - Ingmar Heytze
Regie: Olivier DiepenhorstArtiest: Alwin Pulinckx
Gezien op donderdag 22 september 2022 in Theater Bellevue, Amsterdam
Nog te zien tot zaterdag 17 december 2022
Misschien ook iets voor u
Feestelijke feelgood musical over lesbienneleed
De wereld van de glitter en glamour van Broadwaysterren en de leefwereld van tieners op een provinciale middelbare school, staan mijlen ver van elkaar. De musical The Prom brengt deze twee werelden op een humoristische wijze samen in hun strijd tegen ‘lesbienneleed’.
De Graaf & Cornelissen Entertainment brengt dit theaterseizoen de Nederlandse versie van de feelgood hitmusical The Prom naar theaters
door heel Nederland. Deze musical uit 2016 is in 2020 verfilmd en werd een Netflix-hit met Meryl Streep en James Cordon, maar de musical in het theater blijkt nóg leuker.
Universeel thema, origineel verhaal
‘Jezelf zijn’ is een universeel thema van vele verhalen en ook The Prom waagt zich aan dit thema en weet dit op een originele manier te doen:
wat doe je als je als Broadwayster te arrogant gevonden wordt en je alleen maar slechte recensies krijgt? Dan laat je zien dat je onbaatzuchtig bent en jij je naasten lief hebt. Maar hoe? Huizen bouwen voor de armen lijkt de sterren wat ver te gaan, ze zoeken makkelijk oplosbaar leed en dat denken ze te vinden in het ‘lesbienneleed’ van Emma (Julliëtte van Tongeren). Dit meisje uit Indiana wil graag met haar vriendin naar het gala, maar de ouderraad is bang dat hun kinderen hierdoor ook homoseksueel worden en lassen het gala af. Een probleem dat de extravagante gay(iconen) Broadwaysterren wel even oplossen, toch?
In The Prom clasht alles: de grote stad tegenover het platteland, pubers tegenover mensen van middelbare leeftijd, glitter en glamour tegenover alledaagsheid en vrijheid tegenover onvrijheid. Het is een humoristische musical vol wijze levenslessen, glitter, grootse Broadwaychoreografieën en typische highschool problemen.
Een vleugje polder in Amerika
De musical is typisch Amerikaans, met de werelden van het provinciale Indiana en Broadway die botsen. Het is een parodie op beide werelden, maar deze Nederlandse versie past goed in ons kikkerlandje. De humor is namelijk prima vertaald door Jurriaan van Dongen met grapjes die alleen Nederlanders begrijpen (‘Wat kan ze goed zwemmen’ een knipoog naar de beruchte uitspraak van Chantal Jansen) en inside jokes voor theaterliefhebbers (over het lied ‘Mijn leven is van mij’ en de vertolking van Zazu in The Lion King). De Engelse liedteksten zijn catchy en dat blijven ze in het Nederlands ook, zo wordt ‘Love thy Neighbour’ ‘Naastenliefde’ en ‘Life’s no dress rehaersal’ ‘’t Is geen repetitie’.
De musical staat als een huis. Het decor is functioneel en feestelijk, de regenboogkleuren komen veel terug. Bovendien wordt er met de vele
feestjes uitgepakt qua kostuums en is de glitter nooit ver weg. Sterk is ook de keuze om de musicalversie uit 2016 te volgen en niet de filmversie van Netflix. Het verhaal is namelijk genuanceerder en laat Emma nu goed in de spotlight staan, terwijl er in de filmversie (te) veel aandacht gaat naar het drama uit Barry’s jeugd.
Kortom, The Prom zorgt voor een feestje in de theaterzaal. Een echte groot uitgepakte feel good musical, die het de moeite waard maakt om naar het theater te gaan. Een groot ensemble, mooie kostuums, goede acteurs, een goede vertaling. Ik zou zeggen: Netflix eat your heart out. Dit feestje vol glitter en glamour is namelijk op het podium én in de zaal.
The Prom - De Graaf & Cornelissen Entertainment
Regie: Paul van EwijkArtiest: The Prom
Gezien op maandag 26 september 2022 in Het Nieuw Luxortheater, Rotterdam
Nog te zien tot zondag 12 maart 2023
Misschien ook iets voor u
Uitgezwaaid
Ouders, wie kent ze niet? De gelijknamige expositie in Fotomuseum Den Haag toont werken van maar liefst 39 fotografen die hun vader en/of moeder op een vaak heel intieme manier hebben afgebeeld. Daarbij overheerst vooral de weemoed, de behoefte om hun vergankelijk bestaan voor altijd vast te leggen. Een paradox die geen bezoeker onberoerd kan laten.
De expositie Ouders is in meerdere opzichten een afscheidstentoonstelling. Om te beginnen is het de laatste expositie die is samengesteld door hoofdconservator Wim van Sinderen. Na ruim twintig jaar voor het Fotomuseum te hebben gewerkt, gaat hij wegens ziekte met vervroegd pensioen. Daarnaast is ‘afscheid nemen’ toch wel het hoofdthema van deze ontroerende en indrukwekkende tentoonstelling. Waarschijnlijk was dat niet de expliciete doelstelling, maar helemaal toeval is het ook niet. De werken zijn veelal gemaakt door gevestigde fotografen, geslaagde kunstenaars die hun ouders hebben geportretteerd op (ver)gevorderde leeftijd, in een fase waarin een definitief vaarwel zich stukje bij beetje aandient.
Fragiele levens
Voor de duidelijkheid; er is ook zeker aandacht voor andere ervaringen en emoties. De Schot Colin Gray ensceneert samen met zijn ouders bijvoorbeeld een aantal rake jeugdherinneringen. Zo verbeeldt hij met behulp van wat rimpelende folie en gedateerde badkleding zijn terugkerende kinderdroom over wakker worden in een overstroomd huis. Een paar andere fotografen richten hun lens graag op gekoesterde gebruiken in het alledaagse gezinsleven. En ook een enkel trauma ontbreekt niet. Twee werken van Eddo Hartmann tonen het huis dat hij als kind samen met zijn moeder en broertje ontvluchtte. De agressie van zijn vader was niet langer vol te houden. De foto’s dateren van een bezoek dat hij 21 jaar later aan de lege woning bracht. Bergen papier en rommel symboliseren de chaos die zijn vader achterliet.
Maar zoals gezegd staat de vergankelijkheid in veel werken centraal. Ouders die net gestorven zijn, ouders die dementeren, ouders die tegelijk kanker hebben, ouders die nog niet gemist kunnen worden … ; op allerlei manieren wordt vooral de tijdelijkheid en fragiliteit van ouder-kindrelaties op latere leeftijd belicht.
Eén langgerekt afscheid
Het meest kenmerkend is misschien wel de hele serie snapshots die de Amerikaanse Deanna Dikeman bijdraagt aan de expositie. Onder de noemer Leaving and Waving maakte zij 27 jaar lang altijd een foto als ze met de auto vertrok na een bezoek aan haar ouders. Die zwaaiden haar altijd uit vanaf de oprit voor hun garage. Wat rest is nu een wand vol foto’s. Eerst twee ouders die haar uitzwaaien. Dan, na de dood van haar vader, een tijdje alleen een moeder, die er zichtbaar niet gelukkiger op wordt. En tenslotte een lege oprit met een dichte garagedeur. Achteraf lijkt het bijna één langgerekt afscheid van ouders die op het eind letterlijk zijn uitgezwaaid.
Alles bij elkaar geeft dit de tentoonstelling wel een zwaar tintje. Misschien voor sommigen wel iets te zwaar, getuige een klein voorval. Terwijl een paar mensen met een brok in de keel naar de fotowand staan te kijken, benen twee gezette mannen van middelbare leeftijd snel achter hen langs. ‘O ja, al die zwaaifoto’s’, zegt de een. Waarop de ander antwoordt: ‘Daar heb ik dus niet zoveel mee’. Wie ouders graag ziet afgebeeld als bron van kracht of inspiratie, of als mensen met wie je jarenlang samen het leven kunt vieren, heeft hier minder te zoeken.
Podcast met verhalen
‘Every picture tells a story’ is een uitdrukking die je bij elke foto-expositie boven de ingang kunt hangen. Dit geldt dubbel en dwars voor de prachtige en innige beelden die de deelnemende fotografen van hun ouders hebben gemaakt. Naast de foto’s vind je altijd een korte tekst met aanvullende informatie over de maker en de ervaringen die hij of zij erin verwerkt heeft. Een mooi extra is een zesdelige podcast die je op de website van het museum kunt vinden. In deze podcast interviewt Wilfried de Jong vijf Nederlandse fotografen en afzwaaiende conservator Van Sinderen. Zeker ook het beluisteren waard!
Ouders – Fotomuseum Den Haag
Gezien in: Fotomuseum Den Haag,Nog te zien tot: zondag 13 november 2022
Misschien ook iets voor u
Een enorme verscheidenheid
De indie categorie van muziek is heel divers. In deze editie gaan referenties weer alle kanten op. Mark Pontin Group heeft zijn album niet voor niets Kaleidoscope genoemd en dat zullen we merken. iET weet met Hunger ons te raken en laat ons hongerig naar meer achter met het korte album. Donna Blue laat de tijd stil staan in een soort filmisch beeld.
Sommige albums die we terugvinden in het indie genre vragen veel luisterinspanning van de luisteraar. Inspanning omdat minder makkelijk in het gehoor liggende songstructuren soms verborgen schatten bevatten. De drie albums die we deze editie belichten hebben daar niet of nauwelijks last van. Ze zullen een liefhebber van het genre makkelijk verleiden om het album vaker te draaien en te laten groeien.
Mark Pontin Group
Het album Kaleidoscope is alweer een tijdje uit maar heeft de aandacht niet gekregen die het verdiende. Reden genoeg om hier alsnog de loftrompet te blazen.
Na de opening ‘Sunrise’ zet Pontin ons op het verkeerde been bij ‘Everything (today)’. De aanvang doet ons meteen denken aan ‘Big Log’ van Robert Plant, maar zich vervolgens ontvouwt als een bluesy-soul-nummer met een funky randje. Die funk horen we vervolgens ook in ‘Don’t Sleep’. ‘Starmaker’ duwt ons vervolgens naar de kracht van Gary Moore en Jimi Hendrix, het is een ballad met ballen, en toch een slow blues. ‘Roll With Me Easy’ start verrassend met strijkers om vervolgens uit te pakken met fraaie gitaarklanken in een weldadige ballad. ‘Forever’ is een powerrock nummer dat herinneringen oproept aan The Cars. ‘Hotel Diablo’ gaat naar de jazz-rock-hoek dat zelfs refereert aan Al Di Meola om in ‘Hell’s Kitchen’ zomaar Duane Eddy te laten klinken. ‘Waiting’ is een heerlijk zonnig nummer met gitaarwerk in de rock-blues-hoek en heerlijke dameskoortjes.
Alles maakt dat de albumtitel eer wordt aangedaan. Alles bij elkaar is Kaleidoscope een genre topper, maar welke genre? En dat met een ferme knipoog naar heel veel grootheden! Een album dat al veel rondjes maakte en dat zeker nog vaak zal doen.
iET
Het heeft zes jaar geduurd voordat iET na Clarity nu met een opvolger komt. Hunger verhaalt over het verlangen om een moeder en tegelijk een musicus te zijn en het lastige gevecht tussen die twee. Dit staat als boodschap linksboven op de achterkant van het hoesje. Dat verklaart de tijd die het kostte om een nieuw album te maken.
iET is het pseudoniem van Lisa van Viegen, een vrouw die met dit vijfde studioalbum een heel persoonlijk werkstuk in de wereld zet. Wie de titels leest, snapt met die boodschap in gedachte wat de teksten willen zeggen. Het openingslied ‘Can You Carry Me’ en de afsluiter ‘Life and Love’ markeren de in totaal negen liedjes die iET schreef voor dit album. iET verzorgt niet alleen de zang, ze speelt zelf onder andere akoestische gitaar en trompet. Ze heeft het album opgenomen samen met haar echtgenoot Budy Mokoginta (onder andere gitaar, bas), Keimpke Zigterman (cello), Thierry Castel (synthesizer, mellotron, piano, contrabas) en Mark Schilders (drums).
Samen weten ze een heel ingetogen geluidspallet te toveren waar de liedjes van iET heerlijk op gedijen en volkomen tot hun recht komen. Het tempo blijft altijd laag en is nergens schreeuwerig. Misschien is door de emotionele worsteling die spreekt uit de liedjes, dit wel het mooiste album geworden dat iET in haar carrière wist te maken tot nu toe. Of dat een voorbarige conclusie is, laat niet weg dat iedere beluistering van Hunger alleen maar meer honger oproept om het album nogmaals te spelen.
Donna Blue
De band Donna Blue bestaat uit het echtpaar Danique van Kesteren en Bart van Dalen. Na eerst een aantal EP’s te hebben gemaakt, is Dark Roses het debuutalbum.
Een album vol met filmische muziek, zeg maar een soundtrack zonder een film. De dromerige sfeer is verhalend, sfeervol en romantisch. Hier en daar is er een duistere kant die we kennen van bijvoorbeeld Julee Cruise, Ennio Morricone en natuurlijk Angelo Badalamenti. Toch is elke compositie een echt origineel en geenszins een kopie van een of ander bekend nummer. Het is gewoon de vertrouwde sfeer die het album uitademt die zorgt dat de genoemde vergelijkingen gerechtvaardigd zijn.
Het album opent met ‘The Beginning’ om te sluiten met ‘Reprise’, de link naar een filmmuziek gevoel is hiermee compleet. Het tweede nummer ‘The Idea’ trekt ons zomaar de jaren zestig in met de sound die Donna Blue etaleert.
‘Forever’ bezegelt de vergelijking met Julee Cruise en Angelo Badalamenti in een heerlijk zoet en zilt werkje.
Ondanks dat alle titels in het Engels zijn zal je verrast worden bij ‘Solitaire’ als je ineens een Franse tekst hoort. Het titelnummer ‘Dark Roses’ heeft een hoog cowboygehalte in de sfeer zitten wat de link naar Morricone onderstreept. Het instrumentaaltje ‘Waking Up From A Dream’ doet je als luisteraar wegdromen en zelf invullen waar het duo je heen gaat voeren in het vervolg van het album.
Wie zich heeft laten verwennen door Dark Roses is wellicht meteen verslaafd.
Mark Pontin Group, iET, Donna Blue
Album: Kaleidoscope, Hunger, Dark RosesLink: iET
Link: Donna Blue
Misschien ook iets voor u
Voor u geselecteerd door de auteur:
Magisch realistisch insomnia mysterie
De film Memoria (2021) van regisseur en scenarist Apichatpong Weerasethakul is al een paar keer in de prijzen gevallen. Hij heeft de juryprijs op het 74e Festival van Cannes gewonnen en tevens de hoofdprijs op het 57e Film Festival van Chicago. En dat is begrijpelijk. Het is geen alledaagse film en hij bestaat uit meerdere verhaallagen, vaak op verschillende manieren te interpreteren. Een must-see voor de liefhebber van films met diepere dimensies en magisch realistische elementen.
Het verhaal speelt zich af in Colombia. Volgens de regisseur een plek met veel historie door de oude beschavingen en een landschap dat, in zijn ogen, de groeven van een brein bevat. Een land waar hij als kind vaak over las – over de anaconda’s en koppensnellers-stammen – en dat veel met zijn verbeeldingskracht deed. De filmmaker komt zelf uit Thailand. Het is een internationale film waarin de gesproken talen Engels en Spaans zijn.
Flirten met het bovennatuurlijke
Een Britse antropoloog, Jessica, wordt opgeschrikt door terugkomende luide knallen die alleen zij lijkt te horen. Ze kan er niet door slapen en gaat op zoek naar de oorzaak. Tijdens de film raakt ze bevriend met een archeoloog en een geluidstechnicus. De laatste helpt haar het geluid te reproduceren. De archeoloog voorziet haar zoektocht van een diepere laag.
Actrice Tilda Swinton is goed gecast voor de rol van Jessica. Haar excentrieke verschijning past perfect bij het karakter. Daarnaast is haar spel uitstekend. Het scenario is poëtisch geschreven. In de conversaties komen de perceptie en herinneringen van Jessica ter discussie te staan. Bijvoorbeeld als personen die zij al dood had gewaand nog steeds leven of als mensen met wie ze heeft gepraat niet lijken te bestaan. Komt dit door haar slaaptekort of heeft het met het geluid te maken? Er zijn meer van dit soort verwijzingen. Ook een verhaal dat verteld wordt over een zogeheten volk van ‘onzichtbaren’ in het Amazonewoud heeft een mysterieuze insteek. De stamoudsten zouden er door middel van bezwerende spreuken voor zorgen dat de buitenwereld hen met rust laat. De archeologische opgravingen in de film gaan de dialoog aan met dit soort verhalen, alsof er grafschennis wordt gepleegd en er transcendentale krachten loskomen.
Het is een film die flirt met het bovennatuurlijke en hij heeft magisch realistische aspecten – niet zo gek als de hoofdpersoon last heeft van slapeloosheid. Het bovenzinnelijke en het magisch realisme zijn ingebakken in de Latijns-Amerikaanse samenleving, je hoeft maar naar Gabriel García Márquez of Jorge Luis Borges te kijken om daar bewijs voor te zien. Deze hang naar het bovennatuurlijke komt duidelijk naar voren in een scène waar Jessica een dokter opzoekt voor haar klachten. Deze onderzoekt haar en komt met een paar rationele, medische constateringen. Als Jessica vraagt of ze misschien wat kalmeringspillen voorgeschreven kan krijgen, raadt de arts dit af maar overhandigt haar meteen een foldertje met de mededeling: ’Jezus is bij u’. Het geloof in het metafysische staat pal naast de rationaliteit.
De mooiste scène uit de film is als Jessica aan een dorpeling met een grote herinneringskracht vraagt of hij haar wil tonen hoe hij slaapt, alsof ze wilt weten hoe het ook alweer moet. De man gaat voor haar op de grond in het gras liggen en lijkt ineens dood. Als de man na een lange tijd ontwaakt vraagt ze: ‘Hoe was het? De dood?’ De man antwoordt: ‘Goed.’
Sterke cinematografie, iets teveel uitleg
De cameravoering heeft vaak wat weg van een bewegende foto, zonder cameraverplaatsing, en zaken gebeuren zoals ze gebeuren. Zoals een parkeerplaats bij nacht waar autoalarmen achter elkaar aanslaan om vanzelf weer allemaal uit te doven. De tijd komt onaangetast voorbij zonder dat er gesneden wordt. Alles wordt uitgestrekt en dit geeft je de rust om de situatie gedetailleerd op te nemen. Het geeft een verstilling en traagheid aan het verhaal dat past bij de perceptie van een slapeloos persoon, alsof je door een rivier nat cement waadt om de overkant te bereiken.
De film is een sterk staaltje verteltechniek waar je meerdere keren naar kunt kijken. Alleen de scène waar de bron van de knal wordt getoond is wat teleurstellend. De filmmaker had dat beter kunnen oplossen en daarmee de kracht van de film overeind kunnen houden. Het voelt alsof hij het teveel wil uitleggen – zoals een moordenaar in een misdaadroman aan het einde uitgebreid uit de doeken doet hoe de moord gepleegd werd – terwijl het sterker is om het niet zo direct te tonen. Om die reden krijgt de film niet het maximale aantal sterren.
Memoria draait niet meer in de bioscoop, maar is te bekijken via YouTube voor een klein huur- of koopbedrag.
Memoria
Regie: Apichatpong WeerasethakulDistributeur: September Film Distribution
imdb: https://www.imdb.com/title/tt8399288
Misschien ook iets voor u
In de voetsporen van Tsjechov: Sergej Dovlatov
De Russisch-Joodse Dovlatov (1941-1990) geldt al jaren als een geheimtip. In De vreemdelinge beklaagt hij zich nog over zijn verkoopcijfers, sinds zijn dood is hij in de VS ruimschoots ontdekt en in Rusland mateloos geliefd geworden.
In zijn vaderland kwam hij onder president Brezjnev en opvolgers niet aan de bak, net als veel collega’s, omdat hij weigerde lid te zijn van de Schrijversbond. Om den brode zat er niets anders op dan voor bedrijfsbladen te schrijven, zoals een interview met een recordhoudster koeien melken. Na overspel leefde hij gescheiden van vrouw en zoontje, sinds 1978 in de VS.
Menselijk hart
In Queens, NY kwam hij terecht in een wijk met veel Russische emigranten. Daar speelt De vreemdelinge zich goeddeels af. Wát zich daar afspeelt heeft een romanesk autobiografische basis. Er passeren met naam, toenaam en bezigheden velerlei naburige Russen als vluchtige, maar levendige bijfiguren. In hun Russische gemeenschapje zorgen ze voor nogal wat absurde toestanden. Dovlatov heeft daar een speciaal oog voor en voert ze met lichtelijk satanisch plezier en in prettig verschillende versnellingen op. Hij heeft sowieso een stijl waarin ironie, sarcasme en cynisme geregeld om voorrang strijden, maar altijd gevoed door een milddadig Tsjechoviaans hart.
Titel- en hoofdfiguur is de mooie jonge Maroesja (Moesja) met haar zoontje, in trek dus bij heel wat mannen, met wie zij op haar beurt niet veel op heeft. De man die volhardend het meest om haar geeft, wat zij voor het materiële gemak toestaat, is de moeilijk peilbare latino Rafael: onduidelijk waar hij zijn wisselende inkomsten vandaan haalt. Eigenlijk geeft zij het meest om Dovlatov, maar die beroept zich schijnheilig op vrouw en kind.
Spijtoptant
De emigranten doen al het mogelijke om aan de kost te komen. Ze wennen niet aan de Amerikaanse cultuur, terwijl de Russische blijft knagen. Dus werpt de vraag zich vaak op: blijven of repatriëren? Dat laatste gaat niet zomaar. De spijtoptant, Maroesja in dit geval, moet bewijzen als Russische burger te zullen deugen, en wel voor honderd procent. Dat moet dan geloofwaardig gespeeld zien te worden.
De vertaling lijkt als authentiek Russisch te klinken. Na deze roman kan de lezer zich verheugen op de eerder vertaalde De koffer, Compromissen, Het kamp en Domein. Niet alleen Russische lezers zien dat Dovlatov door de overeenkomsten in stijl en mensbeeld in de voetsporen van Tsjechov treedt, hoezeer de tijdsomstandigheden van rond 1900 en eind 20e eeuw ook verschillen.
De vreemdelinge
Schrijver: Sergej DovlatovUitgever: Uitgeverij Vleugels
Prijs: € 23,95
Bladzijden: 144
ISBN: 978 94 93186 62 0
Misschien ook iets voor u
8WEEKLY Playlist: Back To These Disco Days
/ door: Malin Hollaar0 SterrenAls er een maand perfect is om stil te staan bij al het moois uit het disco-genre, dan is het de maand september. Hoewel het genre in de jaren ’70 grote hoogtijdagen beleefde mede dankzij bands als Earth, Wind & Fire, betekent dit niet dat het genre anno 2022 minder relevant is. Zo zetten meerdere artiesten in 2020 hun eerste stappen binnen het genre, waardoor er sprake was van een ware wederopbloei van disco. Hoog tijd voor 8WEEKLY om stil te staan bij de hoogtepunten van de disco. Althans, van stil staan zal er weinig sprake zijn met artiesten als Kylie Minogue en Laura Mvula in de nieuwste playlist van 8WEEKLY: Back To These Disco Days.
Earth, Wind & Fire’s samenwerking met hitmachine Allee Willis
Earth, Wind & Fire is een van de grootste bands aller tijden en hun repertoire bestrijkt meer genres dan alleen disco. Voor verschillende nummers van hun disco repertoire werkten ze samen met songwriter Allee Willis. De excentrieke Willis heeft tijdens haar carrière meerdere hits afgeleverd. In samenwerking met Earth, Wind & Fire bracht ze hits als ‘September’ en ‘Boogie Wonderland’, maar ze is ook het brein achter een van de bekendste TV-serie soundtracks ooit: ‘I’ll Be There For You’ van The Rembrandts, uit de TV serie Friends. Als het aan Willis had gelegen had het nummer ‘September’ echter anders geklonken! De aanstekelijke ‘ba-dee-ya’s uit het refrein waren een groot punt van ergernis voor haar. Ze wilde dat deze brabbeltaal vervangen werd door echte woorden, maar niks leek echt zo goed te klinken als ‘ba-dee-ya’. Earth, Wind & Fire’s Maurice White vond het niet erg dat deze brabbeltaal niets betekende en uiteindelijk zegt Willis door hem een belangrijke les te hebben geleerd: laat tekst nooit in de weg zitten van een goedlopend ritme en groove.
Kylie Minogue start (alweer) een disco revolutie
Ondertussen zijn er al meerdere decennia voorbij sinds ‘September’, maar disco is nog steeds alive and kicking! In 2020 was er zelfs sprake van een ware wederopbloei van het genre toen onder andere Lady Gaga, Dua Lipa en Kylie Minogue muziek uitbrachten binnen dit genre. Laatstgenoemde bracht in 2020 een volledig disco album uit, dat geheel toepasselijk Disco heet. Het project begon voordat de corona pandemie uitbrak, maar noodgedwongen zette Minogue het project verder in haar studio aan huis. Het album begeleidt de luisteraar door de evolutie van het discogenre, van de jaren 70 tot en met de zeroes. Zo horen we talkbox-effecten in nummers als ‘Miss a Thing’ en pakkende baslijnen op nummers als ‘Real Groove’. Voor de oplettende luisteraar en de fans zijn er zelfs referenties te horen naar Minogue’s eigen muziek en de rol die albums zoals Light Years hebben gespeeld in de hedendaagse opbloei van het genre. Hoe dit nieuwe album klinkt binnen het genre valt te beluisteren met de nummers ‘Magic’ en ‘Say Something’ in de nieuwste playlist.
Terug naar de jaren ’80 met Laura Mvula
Hoewel Laura Mvula eerder bestempeld werd als een jazz- en soulzangeres kan ze sinds 2021 ook disco aan het rijtje toevoegen. Haar recentste album Pink Noise bevat een paar nummers die niet misstaan binnen het genre. Zo klinkt het nummer ‘Church Girl’ als een ware dansvloermagneet zoals we die kennen van Prince en Whitney Houston. Het aanstekelijke nummer ‘Got Me’ doet dan weer denken aan Michael Jackson’s ‘The Way You Make Me Feel’. Pink Noise was voor Mvula het album dat ze altijd al wilde maken en vormt een eerbetoon aan de new wave en dance pop klanken van de jaren ’80. Niet geheel verrassend, gezien Mvula over zichzelf zegt dat ze al schoudervullingen droeg toen ze in 1986 geboren werd.
Naast Earth, Wind & Fire, Kylie Minogue en Laura Mvula wachten nog vele andere artiesten op je in 8WEEKLY’s Back To These Disco Days playlist. Veel luisterplezier!
De playlist van september
Misschien ook iets voor u