Muziek / Album

Ongelooflijk krachtig

recensie: Clint Mansell - Requiem for a Dream

.

Requiem For A Dream is de tweede film van Darren Aronofsky, regisseur van ? (Pi) en laat de downward spirals zien van de vier hoofdpersonen die allemaal met drugs te maken krijgen. De film heeft in Amerika de gevreesde NC-17 keuring gekregen, wat meestal het commerciële einde van een film betekent omdat de meeste bioscopen hem niet willen draaien en grote kranten en tijdschriften er niet voor willen adverteren.
Toch schijnt de film de moeite waard te zijn: hij krijgt op internet uitsluitend lovende kritieken (alhoewel de gevestigde pers [Variety, Newsweek] minder enthousiast is).

Voor zijn tweede film riep regisseur Aronofsky opnieuw de hulp in van Clint Mansell, ooit voorman van de techno-rock-formatie Pop Will Eat Itself uit het begin van de jaren negentig, die hier met Requiem For A Dream een beklemmende soundtrack aflevert in samenwerking met het Kronos Quartet. Dit kwartet, bekend van hun samenwerking met componist Philip Glass, werkte voor een klein deel van hun gewoonlijke tarief mee aan deze soundtrack – meestal een goede indicatie voor de kwaliteit van een film.

req000.gif
req001.gif
req002.gif

In de eerste paar nummers worden de thema’s geïntroduceerd die gedurende de rest van het album terugkeren. De beste daarvan zijn die waarin de boventoon wordt gevoerd door de strijkers, die verrassend goed klinken in combinatie met Mansell’s synthesizerklanken (die soms zo ijl klinken dat je geneigd bent naar een zuurstofmasker te grijpen) en diens desolate beats, die steeds verder naar de achtergrond verdwijnen naarmate het album vordert.

Twee vrijwel identieke tracks vallen uit de toon want klinken als een opname uit een Russische kroeg met medewerking van een Mexicaanse trompettist en enkele leden van het huisorkest van de Muppet Show, terwijl sommige momenten doen denken aan de briljante Fight Club-soundtrack.

Grootste punt van kritiek zou kunnen zijn dat sommige thema’s wel erg vaak herhaald worden. Maar doordat de melodiëen zo goed zijn en de verschillende instrumenten zo goed op elkaar aansluiten is het een genot om naar deze CD te luisteren – en vaak.

Als je over een goeie computer met bijbehorende internetverbinding beschikt, moet je vooral eens gaan rondkijken op de officiele website. Geniaal gebruik van Flash zorgt voor een beleving die uniek is op het web. (De trailer is trouwens ook erg mooi!)

Muziek / Concert

CD-presentatie Meindert Talma

recensie: cd-presentatie

.

Schoonouders

~

Het voorprogramma werd verzorgd door DJ Keu. Dit is een immens lelijke man, die afschuwelijk zingt over een nog slechter karaoke-beatje. Dj Keu is typisch datgene waar je voor vreest als je naar het 25 jarige huwelijksfeest van je schoonouders gaat. Ik vermoed echter dat meneer Keu behoorlijk goede contacten heeft, want hij stond niet alleen in het voorprogramma van Meindert Talma, maar hij mag ook optreden tijdens het Eurosonic Festival begin volgend jaar in Groningen. Maar waarschijnlijk is dit het soort kritiek waar de goede man naar op zoek is. Ik vermoed dat zodra hij dit leest er een zelfgenoegzame glimlach op zijn gezicht verschijnt. En dat gun ik hem van harte, zolang ik hem maar NOOIT meer hoef te zien of te horen.

Bedenkelijke grondeekhoorn

Daarna betrad echter Gummbah het podium. Gummbah is één van de vier leden van het striptekenaarscollectief De Bedenkelijk Kijkende Grondeekhoorn, dat verantwoordelijk is voor het zeer fraai vormgegeven boekje dat bij de cd gaat.
Gummbah kondigde aan met enkele gedichten “de feestvreugde te temperen”. Zijn gedichten bleken echter grappig en de zaal vond het jammer dat het slechts bij enkele gedichten bleef. Maar daarop betrad Meindert Talma samen met de Negroes het podium. En dat was toch waar het publiek voor gekomen was.

~

Meindert Talma is een Fries die al lang in Groningen woont. Veel mensen daar kennen hem dan ook, met als gevolg dat Vera helemaal vol zat. Talma staat bekend om zijn droge opmerkingen. Tijdens het optreden wist hij het publiek tijdens de nummers dan ook te vermaken met fijne opmerkingen.
Het eerste nummer dat gespeeld werd was De renner, waarbij op de cd een speaker een verhaal houdt over een wielerwedstrijd. Deze speaker was ook in Vera, “maar deed helaas niet mee tijdens de presentatie, om de eenvoudige reden dat we hem niet gevraagd hebben”, kondigde Meindert het nummer aan.

Achtergrondmuziek

Zo krijg je lachers wel op je hand. Dit maskeerde echter niet dat de geluidskwaliteit veel te wensen over liet. Talma had van te voren al gewaarschuwd dat er geen tijd was geweest voor een soundcheck, wat een groot probleem bleek. De aandacht van het publiek dwaalde dan ook al snel af. Bij de eerste paar nummers werd nog goed geluisterd, maar naar gelang de middag vorderde werd de behoefte met de buurman of buurvrouw te groot en verwerd het optreden voor velen tot achtergrondmuziek. Dat is jammer, omdat een band daar toch haar vierde cd staat te presenteren. Maar het is ook erg begrijpelijk. De toegang bedroeg deze middag slechts een maandkaart a ƒ2,- die nog tot het eind van de maand geldig blijft. Het optreden was dus zo goed als gratis en als de kwaliteit van het geluid dan niet optimaal is, maken de mensen er op een andere mannier wel een gezellige middag van. En een gezellige middag was het zeker.

Muziek / Achtergrond
special: In Memoriam: George Harrison

All things must pass

Vrijdag 30 november bereikte ons het trieste bericht dat ex-Beatle George Harrison op 58-jarige leeftijd aan kanker is overleden. Veel te jong, maar daar wordt niet naar gevraagd. George werd wereldberoemd in de jaren ’60 als sologitarist van The Beatles. Zijn gitaargeluid was zeer herkenbaar, onmisbaar voor de zo beroemde “Beatle-sound”. Een bepalende factor in een bepalende band. Maar hij was meer…

Te jong

~

De ietwat schuchtere Liverpudlian werd geboren op 25 februari 1943. Hij was de jongste van de vier Beatles. George leerde op de middelbare school ene Paul McCartney kennen, die hem voorstelde aan zijn bandje The Quarrymen, waar ook John Lennon in speelde. Harrison was toen 14 jaar oud, nog te jong om mee te doen. Hij adoreerde Lennon en hing een beetje rond in het groepje dat zich rond het bandje had gevormd. Hij miste geen enkel optreden en af en toe kreeg hij de kans om in te vallen als gitarist. Uiteindelijk werd hij toch opgenomen in de band, die vervolgens werd omgedoopt tot Johnny and the Moondogs, een voorloper van de later ongeëvenaard populaire Beatles.

Mystiek

George ontpopte zich als een serieus muzikant die uren en uren op zijn gitaar oefende. Binnen de Beatles trok vooral het duo Lennon & McCartney de aandacht. Niet helemaal terecht. Met zijn belangstelling voor Indiase muziek en mystiek had Harrison een grote invloed op de sound van The Beatles in de late jaren 60. De sound die in de jaren daarna keer op keer weer geïmiteerd zou worden.

Juweeltjes

Bovendien schreef de stille George in die tijd verschillende juweeltjes die wat mij betreft tot de beste songs van de “Fab Four” gerekend mogen worden. Bloedmooie liedjes als Something, While my guitar gently weeps en Here comes the sun. Maar ook het voor Harrison ongewoon cynische Taxman en Piggies, gebaseerd op George Orwells boek Animal Farm. Zij doen niet onder voor de Lennon/McCartney composities.

Beroemde “oudjes”

Als zesentwintigjarige had George er al een carrière op zitten: de Beatles hielden het voor gezien. Maar voordat zijn eerste muzikale loopbaan goed en wel was afgerond ging hij zonder adempauze verder, met de onlangs opnieuw uitgebrachte solo-schijf “All things must pass”, waarop hij zijn liefde voor Krishna niet onder stoelen of banken stak. Er zouden nog vele platen volgen. Niet alleen solo, maar ook met beroemde “oudjes” als Bob Dylan, Roy Orbison, Tom Petty en Jeff Lynne, met wie hij in de jaren ’80 The Traveling Wilburys vormde.

Idealist

Harrison was erg begaan met de vraagstukken van het leven, met het lot van zijn medemens en met de natuur. Zijn idealisme bracht hem o.a. tot het organiseren van het legendarische benefietconcert voor Bangladesh (vrijwel direct na het uitkomen van All things must pass). In de jaren ’80 was hij actief voor de Britse natuurwetpartij, de “Natural Law Party”.

Zelfspot

Harrison was echter niet alleen maar “een zwever” of “serieus”, hij beschikte ook over een gezonde dosis humor. Zo produceerde hij o.a. Monty Python’s Life of Brian en was mede-brein achter de geniale Beatles-parodie The Rutles, waarbij in zijn geval zelfspot niet van de lucht was. Van hem was dan ook de kwinkslag “I guess if you’re going to be in a rock group it might as well be The Beatles” afkomstig.

All things must pass

De laatste jaren van zijn leven zat het de goedhartige muzikant jammer genoeg niet mee. Twee jaar geleden werd hij bijna vermoord door een gestoorde insluiper die hem verwondde met vier messteken in zijn borst. En in de afgelopen drie jaar werd bij George Harrison maar liefst vier keer kanker geconstateerd. Een tumor in de longen werd met succes geopereerd. Maar de hersentumor, waaraan hij vermoedelijk is overleden, viel niet te genezen. En ook al sprak hij zelf de laatste maanden het hardst de geruchten tegen dat hij ongeneeslijk ziek zou zijn… all things must pass…

Meer lezen op internet over het overlijden van George Harrison? Kijk op de site van de BBC.

Film / Films

Pauline et Paulette

recensie: Pauline et Paulette

.

Alle kleuren roze

~

Pauline (Dora van der Groen) heeft geluk gehad; als zwakzinnige vrouw achter in de zestig woont ze nog altijd bij haar zus Martha. Martha zorgt als enige van drie zussen voor Pauline. Ze smeert haar brood, strikt haar veters en houdt altijd een oogje in het zeil. De andere twee zussen hebben het niet zo op Pauline, ze zien haar meer als last dan als een lid van de familie.
Cecile vertrok al gauw naar de stad en Paulette (Ann Petersen), de plaatselijke operettediva, begon in het dorp een kledingwinkeltje met alle gradaties van de kleur roze die je je maar kunt voorstellen.

Pauline verheerlijkt Paulette, waar ze de kans maar heeft zoekt ze Paulette op. Dit tot grote ergernis van Paulette. De mooie kleuren van Paulette’s winkeltje hebben een bijzondere aantrekkingskracht op Pauline. Martha heeft Pauline redelijk in de hand en weet alles in goede banen te leiden. Wanneer Martha plotseling overlijdt willen de twee zusters dat Pauline naar een tehuis gaat; dat zou toch het beste voor zo’n vrouw zijn? Zo makkelijk komen de zusjes er niet af. Willen ze aanspraak maken op de erfenis dan moet een van de twee Pauline in huis nemen. Cecile geeft meteen te kennen dat Martha niet bij haar kan wonen, haar nieuwe vriend is onlangs bij haar ingetrokken. Pauline is dolblij dat ze nu bij haar geliefde Paulette kan intrekken. Paulette is er absoluut niet van gediend en probeert elk initiatief van Pauline de grond in te boren. Pauline daarentegen blijft ononderbroken positief. Ze speelt met het inpakpapier, doet Paulette na in alles wat ze doet en geeft de ultieme gekleurde tuin op een briljante manier water. Paulette trekt het niet langer en besluit Pauline bij Cecile te dumpen.

Ongekende schoonheid

~

Pauline is niet geheel achterlijk, ze wil bij Paulette zijn. Ze neemt de eerste de beste taxi terug naar Paulette. Wanneer Pauline terugkomt heeft Paulette haar winkeltje verkocht en is van plan in een appartementje aan zee te gaan wonen. Pauline moet nu wel naar een tehuis, voor een zwakzinnige vrouw van achter in de zestig weet ze er zowaar wat van te maken, ze maakt er nieuwe vrienden. Voor Paulette is het echter de eenzaamheid die op haar wacht. Al haar irritaties, woede en onbegrip lijken om te slaan in een rare vorm van liefde en begrip voor Pauline. De onnozelheid van Pauline heeft bij Paulette voor een uitgesteld begrip gezorgd.

Pauline et Paulette is een film van ongekende schoonheid. Het langs elkaar heen leven van de vrouwen is met de grootste zorg uitgebeeld en uitgebuit. De dagen die ze samen doorbrengen met de liefde en bewondering van Paulette, en de irritaties van Paulette zijn een wonderlijke eenheid geworden. De emotionele invloed van Pauline op Paulette is zoveel groter dan Paulette ooit had durven dromen. Pauline wordt werkelijk briljant geacteerd door Dora van der Groen (1927). Ze forceert nooit en weet Pauline zoveel werkelijkheidswaarde mee te geven dat het grenst aan het poëtische.
Lieven Debrauer (1969) won in 1997 met Leonie op Cannes de prijs voor de beste korte film. Met de realisering van Pauline et Paulette is hij wat mij betreft voor de Belgische cinema the man to watch.

Film / Films

The Others

recensie: The Others

.

The Others laat zich vergelijken met een geslaagde kruising tussen The Shining en The Sixth Sense. In de film woont de jonge Grace (Kidman) met haar twee kinderen in een afgelegen landhuis. De kinderen zijn allergisch voor licht, en daarom is het binnen altijd donker. Dit geeft natuurlijk een lekker naargeestig sfeertje, en het feit dat Kidman een streng religieuze vrouw neerzet maakt de sfeer in de film al niet vrolijker. De oorlog is net afgelopen, en Grace wacht op nieuws over haar man die aan het front gevochten heeft. Op een dag komt Grace tot de ontdekking dat haar voltallige personeel is verdwenen. Gelukkig staan er al snel nieuwe kandidaten op de stoep.

Dan claimt de jongste dochter spoken te kunnen zien. Eerst gelooft Grace haar niet, tenslotte is ze streng religieus. Maar de gebeurtenissen volgen elkaar rap op totdat zelfs Grace gaat twijfelen. Stemmen, bewegende deuren, uit zichzelf spelende piano’s en geestverschijningen gebeuren tenslotte niet elke dag. Vooral het jongste zoontje moet het erg ontgelden, zijn angstige gezichtje is werkelijk briljant gecast. En wat moet te denken van haar nieuwe personeel? Die lijken namelijk meer te weten dan ze willen toegeven. Stapje voor stapje ontrafelen Grace en haar kinderen de afschuwlijke waarheid.

Snijdende spanning

De film geeft zonder veel goedkope schikeffecten een sfeertje af waar mening filmmaker jaloers op zal worden. Eindelijk weer eens een horrorfilm met een goed plot en fantastische suspense. Het donkere huis, de eeuwige mist en de goede regie geven alles de juiste touch. Kidman is erg goed, maar haar twee zeer jonge tegenspelers stelen de show. The Others is een echte aanrader.

Film / Films

Morlang

recensie: Morlang

Soms is er zo’n film waarvan ik na een half uur al kan inschatten dat ik er echt niks aan vind, maar tegelijk de lovende recensies van het NRC en de Volkskrant al voor me zie. Morlang is een typische ‘karakterfilm’. Niet het verhaal, maar de ontwikkeling van een personage staat centraal. En aangezien dit type films niet direct aan mij besteed is moet je wel van goede huize komen om mij voor je film te winnen.

Kunst en Kitsch

~

De Ierse kunstenaar Morlang (Paul Freeman) is gelukkig getrouwd met zijn manager Ellen. Ellen inspireert hem tot enkele van zijn beste werken. Zijn werk doet het goed in Nederland, vandaar dat hij daar woont en werkt. Zijn beste tijd lijkt hij echter gehad te hebben, en hij vreest de concurrentie met de nieuwe garde, speciaal die van het aankomende talent Robert Jansen. Tijdens een ruzie drijft Morlang Ellen min of meer tot een affaire met Jansen. De emoties die hij dan voelt misbruikt hij min of meer voor een nieuw werk. Ellen neemt hem dit kwalijk omdat Morlang zich nooit zo zou kunnen uiten in persoonlijk contact. Zijn Nederlandse zaakwaarnemer ziet niet veel in het werk. Morlang trekt zich zonder zijn vrouw terug in Ierland, waar hij een relatie aangaat met Ann, die al snel zijn nieuwe muze wordt. Ellen is overbodig geworden, en al snel doet zich een mogenlijkheid voor om in ‘stijl’ afstand van haar te doen. Jaren later achterhaalt echter het verleden het heden.

Koddige Nederlanders

Het Engels wat het Nederlandstalige gedeelte van de cast uit weet te kramen is weer van een bedenkelijke kwaliteit. Ook qua acteren mogen de Nederlanders niet eens in de schaduw van hun buitenlandse collega’s staan, met uitzondering misschien van Marcel Faber die als Robert Jansen een solide rol neerzet. De vertelstructuur is via flashbacks goed te volgen. De film is veel te traag, er gebeurt te weinig om de aandacht vast te houden, en de uiteindelijke ontknoping is uiterst teleurstellend. Voor liefhebbers van karakterfilms misschien wel aardig, maar ik vond het allemaal net zo intrigrerend als het opkrullen van linoleum.

Film / Films

Legally Blonde

recensie: Legally Blonde

In elke stad zie je wel een stel losers lopen die denken dat ze heel belangrijk zijn. Ze hebben de juiste studie gekozen om het belangrijkste in het leven te kunnen bereiken; geld, aanzien en macht. Althans dat is wat het gros van deze jongetjes hoopt te bereiken. In ieder geval doen ze hun uiterste best, dat moet ik ze nageven. Ze proberen met de juiste mensen om te gaan, altijd op zoek naar de beste bijbaantjes en hopen ook nog eens op een mooie vriendin met een invloedrijke papa. Dat negenennegentig procent van deze jongens eindigt als vertegenwoordiger in een middelmatig bedrijf, met thuis een vriendinnetje die ze helemaal niet wilden hebben, deert geen jonge ambitieuze ziel.

Warner Huntington de derde (Matthew Davis) lijkt van deze praktijken veel verstand te hebben. Een vader met geld heeft hij al, net aangenomen op Harvard en heeft ook nog eens een mooie vriendin. Mooi is Elle Woods (Reese Witherspoon) wel maar Warner vindt haar eigenlijk te dom, zeker wanneer hij rekening houdt met zijn glorieuze toekomst. Er lijkt maar een oplossing te zijn: Elle dumpen.

Cosmo als bijbel

~

Elle Woods is populair, ze heeft veel vriendinnen en ziet er verdomd goed uit. Alles draait om schoonheid en de laatste trends. De Cosmpolitan fungeert als bijbel voor de meisjes. Met mode als hoofdvak wordt Elle natuurlijk niet serieus genomen. Elle en haar vriendinnen zijn er voor de nodige esthetische opsmuk en niet meer dan dat. Maar Elle is niet van gisteren en weet wat haar te doen staat: ook naar Harvard om haar geliefde terug te winnen.

Het lukt Elle zowaar om aangenomen te worden. Met al haar hebben en houden vertrekt ze naar de oostkust. Daar wordt ze natuurlijk geconfronteerd met een hele andere wereld. Van superbegaafde mafkezen tot intellectuele lesbische activisten. Het is dan ook niet verbazend dat Elle al snel buiten de groep valt. Met haar domme antwoorden en haar voor universitaire begrippen extravagante verschijnen lijkt haar verblijf aan Harvard slechts van korte duur te zijn. Ware het niet dat de wijze vrouwen in de pedicure-salon, waar Elle in tijden van geestelijke nood haar heil zoekt, haar aansporen om door te gaan met haar studie en haar leven niet te laten verzieken door een of andere klootzak.

Zo gezegd zo gedaan. Elle gaat met haar neus in de boeken, en succesvol! Achter haar poezelige imago schuilt een slim meisje. In een korte tijd leert ze een hoop bij, zelfs zoveel dat ze stage mag gaan lopen bij een gerenommeerd advocatenbureau. In de rechtzaal blijkt dat de Cosmo-kennis die Elle heeft opgedaan ook nog van pas komt. Zo zien we weer eens dat er vele wegen naar Rome leiden.

Geestige touch

~

Legally Blonde is een uitermate vermakelijke komedie. Ofschoon de film weinig originaliteit biedt, werkt dit in het geheel niet storend. Reese Witherspoon pareert met gemak de open deuren van het script. De grappen zijn om te glimlachen en niet om te schateren. Dit werkt zeer ontspannend: geen geforceerde grappen maar juist een grote hoeveelheid aan aardigheden. Al met al een fijne komedie met een geestige touch.

Wat betreft Elle’s ex-vriendje; hij bleek inderdaad een middelmatig man te zijn, studeerde af zonder aanbevelingen en aanbiedingen. Wijze les: Dames leest toch fijn de Cosmo en Heren houdt uw smoel!

Film / Films

Le fabuleux destin d’Amélie Poulain

recensie: Le fabuleux destin d'Amélie Poulain

.

Voor het geluk geboren?

~

Het verhaal gaat over het meisje Amélie, dat op een dag besluit de levens van de mensen om haar heen een duwtje in de goede richting te geven. Ze geniet van het positieve dat ze in mensen levens brengt, zo ervaart ze emoties die ze in haar kindertijd ontbeerde. Omdat Amélie echter als kind al een ruime fantasie had kan ze zich redelijk staande houden. Ze is tevreden,maar niet echt gelukkig. Dit komt omdat ze niet weet of ze in geluk en liefde gelooft. Dan komt er op eigenaardige wijze een man in haar leven. Verward door nieuwe gevoelens probeert Amélie toenadering te zoeken. Zal ze zichzelf bloot durven geven aan een ander? Amélie wil wel wat ondernemen, maar ze stelt wel een aantal spelregels op.

Take a chance on France

~

Le fabuleux destin d’Amélie Poulain is een leuke feel-goodfilm met komische momenten. Ik zag de film voor het eerst tijdens de sneak preview. Vooral de openingsscène pakt meteen de aandacht. En voor een sneakpubliek is dat best nodig, want de eerste reacties van uit de zaal waren behoorlijk negatief (“Nee! Niet weer een Franse film!”). Tenslotte waren de laatste drie Franse films nou niet bepaald denderend ontvangen. Le fabuleux destin d’Amélie Poulain wist echter het publiek voor zich te winnen, het bewijs dat het een leuke film is. Dus geen liefhebber van de Franse cinema? Zet je vooroordelen even opzij en ga toch kijken!

Film / Films

Atlantis: The Lost Empire

recensie: Atlantis: The Lost Empire

Als Disney-fan ben ik natuurlijk bevooroordeeld. Ik vind alles wat uit de studio’s komt mooi en leuk en adembenemend. Pocahontas, door velen als hun minste film in jaren bestempeld, was een plaatje. Zelfs Dinosaurs, waar Disney de eerste schreden op het pad van de volledig computer-geanimeerde film zette, was aardig om te zien. Van mij dus ook geen kwaad woord over Atlantis: The Lost Empire, de nieuwste uit de stal van Disney en nu twee weken uit. Maar wel een paar kritische kanttekeningen.

De slag om de kijker

~

Disney slaat een nieuwe weg in en dat is in Atlantis heel goed te zien. De zwalkende studio probeert alles om de kijker weer naar het product Disney te lokken, want sinds Dreamworks met Antz bewees dat ook zij animatie kunnen maken, heeft Disney opstopper na opstopper moeten incasseren, met het daverende succes van Shrek (ook Dreamworks) als allesbeslissende links directe. Disney is de gave kwijt en dat doet pijn. En de trouwe Disney-adept weent bij het zien van het stuurloze schip.

Toch kruipt Disney langzaam uit het dal. Omdat de maatschappij elk jaar een film uit moet brengen zijn de twijfels en wanhoopsdaden goed te zien. Disney worstelt niet alleen met zichzelf, maar ook met de deadline en dat maakt de films niet beter, maar het vernieuwingsproces wel zichtbaar. En dat proces geeft hoop.

Nieuwe koers

~

Met Atlantis leveren regisseurs Trousdale en Wise een aardig plaatje af, maar het niveau van hun vorige prent, The Hunchback of Notre Dame halen ze maar net, om van hun succesfilm Beauty and the Beast maar niet te spreken. Atlantis heeft een paar fijne momenten. Ze zijn op een paar vingers te tellen, maar toch, er zit een duidelijke nieuwe koers in.

Disney richt zich van nu af aan op de markt van de volwassen animatiefilms. Dat betekent een verschuiving van lief en leuk naar actie en spannend. De personages van Atlantis schieten en slaan en verraden, en er sterven heel wat mensen, al blijft het bloed buiten beeld. Het blijft allemaal nog voorspelbaar wie het kwade genius achter de expeditie is en hoe het allemaal afloopt, maar dat zijn de Indiana-Jonesfilms ook. Atlantis is nog het best te vergelijken met een halfgelukte avonturen-pic.

~

De grappige sidekicks zijn nog niet gesneuveld en er lopen nogal wat verknipte figuren rond in Atlantis die voor de nodige humor moeten zorgen. Had niet gehoeven. Vier expeditieleden moeten nu allemaal grappig doen, terwijl de platte typetjes makkelijk samnegebundeld hadden kunnen worden in één beklijvend karakter. In een ware shootout bewijst elk zijn dapperheid en kwaliteiten, wat ook nog erg ouderwets Disney is, maar de ontknoping is een nieuw en anime-achtig spektakel van bovenaardse krachten en mystiek.

Getekende kettingroker

Het zal nog een tijd duren voordat Disney weer een echt goede avondvullende animatie, nieuwe stijl, aflevert. De tijd van Sneeuwwitje en The Lion King is inmiddels voorgoed voorbij. Films als The Emperor’s New Groove (Keizer Kuzco) moeten het kindervermaak worden, de jaarlijkse ‘classic’ zal een volwassen prent zijn.
Eén laatste nieuwigheidje, dat hoopvol stemt maar tegelijk ook vragen oproept: in Atlantis kun je Disney’s eerste getekende kettingroker ooit aanschouwen. Is dit een voorbode van de seks en drank en drugs die komen gaan, of heeft Disney het grote geld van de tabaksindustrie gewoon niet kunnen weerstaan? Volgend jaar weten we meer.

Film / Films

Vijftig jaar tekenfilmgeschiedenis

recensie: Sneeuwwitje en de zeven dwergen, Dombo en Akira

Het gebeurt niet vaak dat je DVD’s recenseert die samen vijftig jaar tekenfilmgeschiedenis omvatten. Sneeuwwitje was de allereerste avondvullende tekenfilm ooit (en ik zeg met opzet ’tekenfilm’, omdat deze films nog ouderwets met de hand getekend werden, in tegenstelling tot huidige ‘animaties’), Akira was het begin van een nieuw soort animatie: anime. Het zou interessant zijn een beschouwing aan vijftig jaar tekenfilm te wijden, maar hier houden we het voorlopig even op een simpele tekenfilm-dvd-recensie: Sneeuwwitje, Dombo en Akira.

Sneeuwwitje en de zeven dwergen

~

Hoeveel invloed de Disney-studio’s hebben gehad op de hedendaagse perceptie van het Sneeuwwitje blijkt wel dat over de hele wereld jurkjes van het prinsesje geel zijn met een blauw lijfje. Het klassieke verhaal van de gebroeders Grimm is tijdloos en tegelijk van alle tijden. de onschuldige, oogverblindende prinses wordt op de huid gezeten door een jaloerse stiefmoeder. De jager krijgt de opdracht haar te doden maar kan het niet over zijn hart verkrijgen, etcetera, etcetera. Je kunt er kort over praten of lang, maar deze versie is de mooiste Sneeuwwitje ooit.

Beeld en geluid

Zowel het beeld als het geluid zijn digitaal hersteld en dat is te zien en te horen. Opgegroeid met de oude versie op video zingt deze Sneeuwwitje ineens een stuk zuiverder, vooral op de hoge noten, en de donder en bliksem gaan harder dan ooit. Het beeld staat voor het eerst in mijn leven echt stil en de diamanten en juwelen die de dwergen in de mijn delven schitteren en blinken dat het een lieve lust is. De kleuren zijn levendig en helder, maar nergens te verzadigd. En dan te bedenken dat wetenschappers zich in de jaren dertig nog afvroegen of het publiek wel zo lang naar bewegende kleurvlakken kon kijken. Negen minuten leek hen toch wel het maximum.

De Extra’s

~

Extra’s met een hoofdletter, want hoewel dit niet de special edition is, staat hier toch ook genoeg op om je een avondje ouderwets te vermaken. Je wordt het hoofdmenu ingeleid door de sprekende spiegel, die op rijm zegt waar je moet zijn. Je kunt, geheel in de filosofie van Disney, ook op ‘guided tour’ door de dvd. Angela Lansbury (ze doet het leuk, maar wat heeft zij nou eigenlijk met Sneeuwwitje te maken?) laat je korte stukjes van al het bonusmateriaal zien. Er is een ‘making of’ die mooie inzichten geeft in de vroege dagen van het tekenfilmvak. Je kunt meezingen met het heigh-ho van de dwergen en luisteren naar Some Day my Prince Will Come, uitgevoerd door Barbra Streisand. Ze had het mogen laten, want het ijle stemmetje van Sneeuwwitje zelf is veel mooier. Ook is er een spelletje voor de wat kleinere kinderen onder ons: help Dopey de andere dwergen terug te vinden.
En dan het allermooiste van de hele dvd: audiocommentaar van Walt Disney zelf. De makers van deze dvd hebben hun uiterste best gedaan om interviewfragmenten bij elkaar te zoeken en te passen om zo een tachtig minuten durende beschouwing op Sneeuwwitje te creëren. De fragmenten worden aan elkaar gepraat door een expert en bovendien enorme liefhebber van Sneeuwwitje. Walt is wat minder goed verstaanbaar dan zijn begeleider, maar alleen al voor deze audiotrack is deze dvd elke (euro)cent waard.

Dombo

~

Deze film duurt een uur en een minuut, en dat is eigenlijk precies genoeg. Het flinterdunne verhaaltje van het qua oren ruimbemeten olifantje blijft precies eenenzestig minuten lang leuk. Hoogtepunt is natuurlijk de beroemde hallucinatie-scène waarin ettelijke roze olifanten het beeld vullen. Je vraagt je af hoe Disney dat in 1941 heeft weten te verkopen aan de bioscoopbezoeker. Het is een wonderlijk, bijna angstaanjagend ballet van olifanten die elkaar het beeld uitdringen.

Beeld en geluid

De kopie waar ik me jarenlang tevreden mee moest stellen was de Nederlandse versie zoals die op nieuwjaarsdag 1988 werd uitgezonden. De omroepster wenste ons elke keer een heel gelukkig nieuwjaar en veel plezier met de film. Vervolgens startte een trillerige verzameling blauw en rood, die elke keer slechter leek te worden. Gelukkig staat het beeld hier stil, maar de circustrompetten zijn wel heel erg schel en doen bijkans pijn aan de oren. De Nederlandse

~

soundtrack is overigens tientallen malen beter dan de Engelstalige. Tegenstanders van nasynchronisatie: luister hier eens naar. Deze soundtrack is met grote liefde en inventiviteit in elkaar gezet en is stukken subtieler dan het knauwende Amerikaans van met name Timmie de muis. Eerlijkheidshalve moet ik er wel bij zetten dat de Nederlanders één liedje gewoon uit de Engelse versie erin hebben geplakt. Maar dat is dan ook nauwelijks verstaanbaar, laat staan te vertalen.

De extra’s

Plaatsvervangende schaamte. Met uitzondering van de korte ‘featurette’ over de film zijn de overige extra’s abominabel slecht. Deze dvd is duidelijk gemaakt voor kinderen, maar dat is nog geen reden om je er zo gemakkelijk van af te maken. Een interactief ‘verhalenboek’ behelst een bijzonder kinderachtig ‘lees-along-verhaal’, er is een onduidelijk bedienbare ‘photo gallery’ met stills die het niet gehaald hebben in de uiteindelijke film en beide sing-along-songs zijn knullig. De twee korte tekenfilms die de ontwikkeling tot Dombo moeten laten zien, zijn leuk, maar eveneens niet al te best. Bij dit laatste bonusmateriaal is de magere kwaliteit echter niet de schuld van de makers van de dvd, maar van de tekenaars in 1934. Aandoenlijk hoe de tekenaars stuntelen met diepte en beweging, vooral met het vliegen van niet-vogels. Een leuke film, maar een beetje kinderachtig gebrachte extra’s.

Akira

~

Akira is heel andere koek dan de zoete Disney-glimlach. De eerste ervaring met manga in 1987 is meteen een bijzonder indringende. In 2031 is de wereld geen pretje en Tokyo geen aangename stad om te wonen. Rellen overal en een keiharde politie die er niet voor terugdeinst de semi-automatics te gebruiken. Bendes op hypermoderne motoren maken de stad onveilig en komen niet zelden aan een gewelddadig einde. Het is geen doen om in een paar woorden de ontwikkeling van de plot te schetsen, maar ik kan wel zeggen dat Akira een surrealistisch en bijzonder gewelddadig verhaal is vol bloed, explosies, gevechten en van haast mythische proporties.

Beeld en geluid

Ik had geen idee dat explosies ook buiten het beeldscherm konden komen en nog minder was ik erop voorbereid dat ik werkelijk zou walgen van geweld en bloed in een tekenfilm. Bijzonder mooi, en dan te bedenken dat deze beelden dus allemaal ouderwets met de hand getekend zijn. Bijzonder zorgvuldig getekend, met veel aandacht voor lichteffecten. Tegenlicht, strijklicht, zoeklicht, achterlichten van motoren, het is allemaal net echt.

De extra’s

~

Jammer genoeg geen special edition; het enige waar je op deze dvd uit kunt kiezen is Japanse of Engelse audio. Als je het breeduit articulerende, roepende Japans zat bent kun je overschakelen op Engels, maar een Tetsuo en Kaneda die elkaar in het Engels te woord staan klinkt toch niet. Anime hoort in het Japans.
Er is trouwens wel een special edition op de markt; hierbij zit onder meer de drie kwartier durende documentaire Akira Production Report.

Drie goede tekenfilms, waarvan Sneeuwwitje er één is die je in huis moet hebben, al is het maar om je neefjes en nichtjes op een regenachtige zondag te vermaken. De dvd van Dombo mag je, hoe aardig de film ook is, overslaan en Akira is voor als het kleine gespuis in bed ligt. Afgeschoten kaken zijn tenslotte niet al te best voor hun wereldbeeld. Laat ze eerst maar dromen over giftige appels en grappige dwergen.