Heel veel beter dan de film

De geestelijk vader van V voor Vendetta, Alan Moore, is een grote naam in het genre van de superheldenstrip. Veel van zijn creaties haalden ook het witte doek, zoals Watchmen, The League of Extraordinary Gentlemen en From Hell. Geen van die verhalen behaalde echter de cultstatus van V voor vendetta, dat nu eindelijk in een Nederlandse vertaling is verschenen.

Fascistisch
Het verhaal speelt zich af in de – toen – nabije toekomst. Aan het einde van de twintigste eeuw is de wereld drastisch veranderd door een grootschalige kernoorlog die Amerika en Europa heeft weggevaagd. Engeland is gespaard gebleven dankzij een eenzijdige ontwapeningsactie. Maar in de chaos die volgt op de oorlog komt een fascistische partij aan de macht die het volk nu met stalen hand regeert, en die systematisch homo’s, kleurlingen en andere ‘afwijkingen’ uit de samenleving verwijdert.

In die onderdrukte samenleving verschijnt een gemaskerde figuur die zichzelf V noemt. V heeft een persoonlijke rekening te vereffenen met vooraanstaande leden van het heersende bewind, waarbij hij zijn achtervolgers steeds een stap voor weet te blijven. Zijn wraak beperkt zich niet tot de individuen, maar treft ook op uiterst efficiënte wijze het centrale gezag door op spectaculaire wijze hun belangrijkste machtssymbolen te vernietigen. Stukje bij beetje brokkelt de macht van het bewind af. Als V een meisje weet te redden uit de handen van corrupte agenten van de veiligheidsdienst, besluit hij haar een opleiding te geven. Zijn doel blijft tot aan het einde verborgen.

Gedateerd
V voor Vendetta heeft – zeker voor een graphic novel – een buitengewoon complex verhaal. De plot is vooral opgebouwd rond de wraakzucht van de figuur V, die te meedogenloos en te krankzinnig is om echt sympathiek te worden, maar desondanks heel geloofwaardig is in al zijn duistere drijfveren. Het boek stijgt vooral tot grote hoogten doordat alle hoofdpersonen in de betrekkelijke kleine ruimte die er is voor het opbouwen van karakters, diezelfde geloofwaardigheid meekrijgen. Moore en Lloyd laten naast het materiële verval ook haarfijn de persoonlijke aftakeling zien in een maatschappij zonder idealen of enig andere ambitie dan hebzucht.

De thematiek levert een duidelijk commentaar op het Engeland waar Margaret Thatcher in de jaren tachtig de lakens uitdeelde, toen de koude oorlog nog echt koud was. Dat zorgt ervoor dat het verhaal enigszins gedateerd aandoet. Waarschijnlijk is dat ook de reden geweest dat de film het verhaal verder in de toekomst plaatst, en een veel minder grote rol toebedeelt aan de tegenstelling tussen de zich aan de macht klampende nazi-dictatuur en de anarchie die door V wordt ingeluid. Alan Moore, toch al niet de makkelijkste persoon, heeft zich specifiek daarom volledig gedistantieerd van de filmversie.

V voor Vendetta is al met al een ronduit geweldige graphic novel, een absolute klassieker die veel meer is dan alleen een spannend verhaal over wraak. De vele verwijzingen en de alom aanwezige symboliek maken het ook een intelligent commentaar op een grimmig tijdperk. Een strip die zonder mitsen of maren tot de literatuur gerekend mag worden.