Film / Achtergrond
special: Deel 1

Het 2e Leids Film Festival

.

Wat heeft Leiden, stad van de Lullo’s, nou met film? Welnu, achter het station in Oegstgeest werd bijvoorbeeld de versgestorven kunstlegende Jan Wolkers geboren. Hij was hoofdleverancier van pikante romans die schreeuwden om gefilmd te worden. In Terug Naar Oegstgeest keek Wolkers aan het sterfbed van zijn vader terug op zijn jeugd in de regio Leiden. Tevens leverde hij de roman voor de legendarische verfilming van Turks Fruit door Paul Verhoeven, evenals voor een aantal andere spraakmakende films.

Deel 1 | Deel 2

Als je richting het historisch centrum wandelt kom je langs het Rapenburg en een belangrijke locatie uit misschien de beroemdste Nederlandse film ooit, Soldaat van Oranje. In 1977 waren de leden van de Los Angeles Film Critics Association er ook diep van onder de indruk. Boven het studentencafé Barrera op de hoek van de pittoreske Kloksteeg had Erik Hazelhoff, de Soldaat van Oranje, zijn studentenkamer. Hij studeerde Rechten aan de Leidse Universiteit. En niet alleen Hazelhoff, maar ook Nederlands bloedeigen Hollywood sterregisseur Paul Verhoeven heeft in Leiden gestudeerd. En, oh ja, er is ook een maffe Engelsman woonachtig in Leiden die beweert dat hij als figurant doodgeschoten werd door Eli Wallach in Ace High. Een paar minuten verwijderd van de kamer van de Soldaat van Oranje treffen we een verborgen schat die in z’n eentje een Leids Film Festival rechtvaardigt. Een van de opmerkelijkste bioscopen die Nederland rijk is, het schitterend gerestaureerde Trianon filmtheater dat een prominente rol gaat spelen op het LFF 2007.

Feniks

Scène uit <i>American Gangster</i>
Scène uit American Gangster

De vermaarde Amerikaanse regisseur Woody Allen was een filmfanaat pur sang. Hij bracht zijn jeugd door in het donker, in de schitterende art-deco movie theaters van New York. Zijn passie voor film verschafte hem, zei hij ooit, kippensoep voor zijn ziel. Intriest dat de weelderige filmtheaters van Woody’s jeugd plaats hebben gemaakt voor potsierlijke megacinemacomplexen, waar de kippensoep koud wordt opgediend en de reclame duurt From here to Eternity. Maar NIET in Leiden. Hier, in de geest van Hazelhoff zelf, zijn tekenen van verzet. Trianon is wellicht zelfs authentieker dan zijn illustere zuster, Tuschinski in Amsterdam. Met minder tierelantijntjes en wellicht iets volkser, maar daarin ligt ook haar charme. De bioscoop is behuisd in een monumentaal pand uit de zestiende eeuw, dat pas in 1927 een filmtheater werd. De gesloten achtertuin werd omgetoverd tot een enorme filmzaal. In een overwegend art-deco stijl werd het geheel ingericht door Tuschinski ontwerper Jaap Gidding. Maar in de jaren tachtig ging het verloederde pand bijna verloren. Ze bloedde als een gewond beest, met de aasgieren geduldig wachtend op een aankoop met vette winst. Maar gelukkig voor Leiden kochten twee filmliefhebbers het pand, toen de eigenaar in 1994 overleed, en de renovatie kon beginnen. En nu – na vele jaren bloed, zweet en tranen – is Trianon als een feniks herrezen. Voor de aficionados combineert het huidige Trianon de baarmoederachtige warmte van het traditionele filmtheater met de technologische vooruitgang van de 21ste eeuw. Met zijn twee kleinere zalen erbij is Trianon een ode aan de filmtheaters van weleer. Je ziet de jonge Woody daar zitten, genietend van Casablanca of The African Queen.

Uitsmijters

Scène uit <i>The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford</i>
Scène uit The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford

Het Leids Film Festival 2007, dat gretig gebruik maakt van deze parel in de kroon, is ontegenzeggelijk (in de woorden van die stokoude rockiconen The Stones) een BIGGER BANG dan de 2006-editie. Zeg maar gerust een MUCH BIGGER BANG. Het hoofdprogramma herbergt een groot aantal Nederlandse voorpremières. Speciale aandacht gaat uit naar films die in de prijzen zijn gevallen op de festivals van Venetië, Cannes, Toronto of Locarno. Wat te denken van Sicko van Michael Moore, die de gezondheidszorg in de VS of het gebrek daaraan aan zijn hyperkritische blik onderwerpt. Niet geliefd door de CIA moest Sicko clandestien naar Cannes gesmokkeld worden en is nu al in Leiden te bewonderen. Run, Fatboy, Run is geen advies aan de dikke onheilsprofeet Moore om zo uit de klauwen van de CIA te blijven, maar de nieuwste prent van David Schwimmer.

Scène uit <i>Sicko</i>
Scène uit Sicko

Andere uitsmijters? Ridley Scotts American Gangster met Denzel Washington (vol drugsbarons, hufters en dealers en dan hebben we het alleen maar over de politie), de uitstekende nieuwe western van Andy Dominik The Assassination of Jesse James by the Coward Robert Ford (een must see), evenals het met prijzen overladen debuut van Merlijn Passier De Tranen van Castro (in één voorstelling te zien met de documentaire Who Buried Paul McCartney). Te veel spraakmakende films om op te noemen en dit alles weken of zelfs maanden voor de premières elders in Nederland.

Eclectisch

Naast dit sprankelende hoofdprogramma is er een keur aan programma’s op andere locaties in de stad: vijf dagen lang een uitgekiend eclectisch geheel om van te watertanden. Het Hollandse Nieuwe programma bestaat dit jaar uit drie categorieën: Animatie, Drama en Visualising Music. Alles gedraaid door studenten, acteurs en jonge regisseurs. Voor het Filosofie en Film programma heeft het LFF samen met ‘Zin In Film’ bijzondere sprekers uitgenodigd die de filosofische achtergronden van hun lievelingsfilms toelichten. In het programma Artist & Cinema is een selectie gemaakt van films over het leven van grote kunstenaars. Er is aandacht in het Russisch Programma voor de sterk opkomende Russische cinema, zowel op boxoffice als arthouse niveau.

Scène uit <i>Onibaba</i>, uit het Japanse programma
Scène uit Onibaba, uit het Japanse programma

Het Japanse programma staat in het teken van de samurai, en de nadruk ligt hier op de klassiekers. Interessant is ook het FAKE-programma over mockumentaries (nepdocumentaires). Hierin wordt de aandacht gevestigd op alles wat nep of fake is, vaak humoristisch maar soms bloedserieus. Er zijn extra programmaonderdelen zoals een IFFR Film Course, een Gerrit van Dijk-retrospectief en True North, afkomstig van Amnesty.

Voor alle enthousiaste Pluto’s (dat zijn jonge filmhonden tot 21 jaar) is er ook nog een workshop Filmmaken onder professionele begeleiding van Sneaks per View. Het volledige programma van het LFF staat op www.leidsfilmfestival.nl. Kortom, trots op Leiden mogen alle Leidse filmliefhebbers zeker zijn met dit opmerkelijke FilmFest. Het enige wat misschien ontbreekt is Woody Allen op de voorste rij van Trianon smullend van een vijf dagen voorraad kippensoep voor de ziel. Hoewel, de organisatoren van deze 2007 editie van het LFF blijven verrassen. Je weet het maar nooit.