Film / Films

Kind van vuile ouders

recensie: Die Unerzogenen

Bij Stevie thuis zijn de rollen omgedraaid: als haar vader of moeder een teen stoot, moet zij pleisters halen en kusjes geven. Stevie moet zichzelf opvoeden, want haar ouders denken aan andere dingen. In Die Unerzogenen toont regisseur Pia Marais het leven van een kind van vuile ouders.

~

De ouders van Stevie (Ceci Schmitz-Chuh) namelijk zijn klaplopers. Dat is ook waar de titel naar verwijst, letterlijk vertaald ‘de onopgevoeden’ (marginalen, zegt de Vlaming). Als Stevies grootvader overlijdt – uiteraard heeft ze hem nooit ontmoet – erven Axel en Lily (Biröl Unel uit Gegen Die Wand en Pascale Schiller) het huis. Acuut dumpen ze er hun Portugese kralensnoeren en half vergane lampenkappen. De bank krijgt een plaatsje in de tuin, naast het aparte, anarchistische, alternatieve kampvuur dat elke avond ontstoken wordt.

Want dat soort aso’s zijn Axel en Lily. Als Axel niet toevallig een straf uitzit wegens drugssmokkel, smokkelt hij drugs. Lily zit in bad of rookt een sigaret. Van die verongelijkte types, die met een op uitvreten gefundeerd verzet tegen de gevestigde orde de dorheid van hun ziel trachten te maskeren. Dat type, dat zich vaak ophoudt in kraakpanden en opduikt in demonstraties voor wereldvrede.

Praatjesmaker

Dat type vindt opvoeden autoritair en daarom loopt dochtertje Stevie alle dagen in hetzelfde sportbroekje. Stevie gaat ook niet naar school. In plaats daarvan plakt ze met een ouwelijke blik verknipte pasfoto’s op plaatjes van gelukkige huismoeders en -vaders. Stevie is een uitzonderlijk wijs kind. Tegen een nietsnut die niet kan slapen, zegt ze: “zoek een baan, dan word je vanzelf moe.” Hoe komt dat jonge kind aan al die liberale, neo-fascistische wijsheden? Of zou dat zijn hoe hippiekinderen puberen?

~

Regisseur Marais is niet bang voor een beetje aandikken. Koffers met drugs vallen uiteraard open, juist als Stevie langsloopt. Oeps! Dochtertje, dat zo vaak beterschap werd beloofd, werpt daarop een veelbetekenende blik op vader. Boos! Het is soms wel jammer, maar die weinig subtiele stijlgrepen zijn nodig: mensen die geen structuur in hun leven hebben, maken ook nooit iets buitengewoons mee. Dan is alles even raar, en vallen de belangrijke dingen minder op. Dus moeten ze worden aangezet met rare blikken en andere trucjes.

Saai is veilig

Zoals gezegd: Stevie en haar ouders hebben weinig structuur in hun leven. Ze lanterfanten in het helle zomerlicht en de intrigerende cameravoering van Marais en haar cinematograaf Diego Martínez Vignatti. Je zou bijna vergeten dat Die Unerzogenen een heel mooi verhaal heeft. Want nu het gezin – werkloze vrienden incluis – op het Duitse platteland woont, ziet Stevie eindelijk kans om zich in te schrijven bij een school. Ze durft zelfs op leeftijdsgenoten af te stappen. Die zijn echter wél opgevoed door nette mensen en puberen dus op de normale manier: door alles te doen dat Stevie thuis al genoeg ziet. Gelukkig vindt ze troost bij het verfrissend saaie buurjongetje. Want met een autoritaire opvoeding kweekt men doorgaans weinig zelfstandige, maar zeer lieve kinderen.

Naar verluidt heeft Pia Marais haar debuut gebaseerd op haar eigen jeugd. De hippie-kroost heeft zich bijeen geraapt en geeft een weinig verrassend, maar daarom niet minder schrijnend beeld van de ouders. De kritiek op de egocentrische wereldverbeteraars is nog niet verstomd.

De IFFR Tigers gaan On Tour. De Fipresci Award-winnaar Yo (van Rafa Cortés) en de twee VPRO Tiger-competitewinnaars (Love Conquers All van Tan Chui Mui en Die Unerzogenen van Pia Marais), rouleren tot begin juli in filmhuizen bij jou in de buurt.