Theater / Achtergrond
special: Interview met vier 'fringe makers'

Ruimte voor experiment in TF-2

~

Dinsdag 29 augustus gaat de eerste editie van het Amsterdam Fringe Festival (TF-2) van start. Verspreid over tal van locaties in Amsterdam zijn de komende weken bijna veertig voorstellingen te zien van bekende en onbekende theatermakers. De Brakke Grond is één van de centrale podia tijdens De Fringe, met een groot aanbod aan Nederlandse en Vlaamse voorstellingen. Op 6, 7 en 8 september zijn er in de Brakke Grond voorstellingen te zien van De Queeste, De Wetten van Kepler, TG Tweelicht en Abbatoir Fermé. 8WEEKLY sprak met de regisseurs en artistiek leiders van deze theatergroepen over hun bijdrage aan het Fringe Festival.

De Fringe speelt zich gelijktijdig af met de Nederlands Vlaamse theaterselectie (TF-1). In tegenstelling tot TF-1 is er bij De Fringe geen sprake van een selectie, want daar wordt gewerkt met een open inschrijving. De motivatie om in het Fringe Festival te spelen verschilt per groep. Grote overeenkomst is dat iedereen ontzettend enthousiast is over het initiatief en dat men uitkijkt naar deze eerste editie van het Amsterdam Fringe Festival.

SuitSuite

Foto: Joost van de Kreke
Foto: Joost van de Kreke

Els Willems, regisseuse van TG Tweelicht, staat met haar afstudeervoorstelling SuitSuite op het Fringe Festival. Voornaamste reden om zich aan te melden is dat ze de voorstelling, die positief werd ontvangen, graag nog een keer wil spelen voor een publiek in Amsterdam. Ze ziet het ook als een “afsluitend feestje” voor zichzelf en de spelers. Spannend is het wel, want ze gaat figuurlijk “met de billen bloot.” Hoe zal het kritische Amsterdamse publiek op de voorstelling reageren? Willems vindt het enthousiasme dat uit De Fringe spreekt fantastisch, ze hoopt dat “de stad een beetje op z’n kop zal komen te staan, dat het Fringe Festival een soort vrijheid creëert.” SuitSuite is een ritmische montagevoorstelling over mensen in pakken. In de voorstelling zien we, geïnspireerd op de muzikale suite, een reeks variaties op ‘het pak’. Voor de voorstelling werkt Willems samen met amateurs en professionele acteurs. Improvisaties vormen een belangrijke basis voor SuitSuite. Met teksten, beelden, beweging en muziek laat Willems de mens achter de tweedelige pakken zien.

En…..je kan Els Willems ook nog tegenkomen op het toilet, pardon het toilet???! Ja, het toilet; ze werkt namelijk mee aan de Fecaliëndrama’s op de toiletten van de Stadsschouwburg. Laat je verrassen!

Moe, maar op en dolend

Foto: Stef Lernous
Foto: Stef Lernous

Abattoir Fermé werd door de organisatie met de voorstelling Moe, maar op en dolend uitgenodigd. Het Mechels theatercollectief maakt spraakmakend theater met sterke beelden en obscure thematieken. Moe, maar op en dolend is een vreemdsoortige kruising tussen internetporno, performance, een film-noir en een gotische romance. “De voorstelling gaat over het leven dat het wint van de anonieme dood. Dat we in al onze moeheid en met onze beperkte manier van denken een zoektocht zijn aangegaan, maar vergeten zijn naar wat we zoeken”, aldus Stef Lernous, artistiek leider van Abbatoir Fermé. Lernous denkt dat zijn gezelschap goed past binnen het fringe concept: “Je zou kunnen zeggen dat Abattoir Fermé in zijn eerste drie bestaansjaren een fringe-gezelschap was en het is in essentie, ondanks subsidiering en erkenning, altijd een klein gezelschap gebleven dat zich niet door het veld laat definiëren, maar door zijn eigenzinnige karakter. Voor mij is dat één van de inhoudelijke parameters van theatre on the fringe.” De spelers zeggen amper iets op toneel, het is vooral een beeldend en auditief stuk, waarbij het publiek slechts aanknopingspunten krijgt aangereikt. Lernous: “Hier lijkt het stuk zelf als iets vanuit een marge. Very Fringe.”

Biest

Foto: August Swietkowiak
Foto: August Swietkowiak

De Wetten van Kepler herneemt de voorstelling Biest tijdens het Fringe Festival. Biest is een indringende én humoristische muzikale voorstelling over doodgaan, rouw en afscheid nemen. Processen waar we als mensen niet handig of bedreven in zijn. Hoe verhoud je je tot de dood? Mag je de dood van een naaste ook als bevrijdend ervaren? Voor regisseur Jos van Kan is het theater “een plek om hierover na te denken en morele vragen te stellen.” De Fringe is voor Van Kan een goede aanleiding om Biest opnieuw te spelen: “we vinden het een mooie voorstelling en hij is destijds ook door iedereen heel positief ontvangen, maar we konden hem te weinig opvoeren, dus het is eigenlijk heel simpel.” Maar de keuze om in De Fringe te spelen is voor Van Kan niet alleen een pragmatische, het is wel degelijk ook een bewuste inhoudelijk keuze om Biest in deze context op te voeren: “ik denk dat Biest qua vorm en inhoud goed aansluit bij het fringe concept. Het is een voorstelling waarin het experiment belangrijk is. We pakken het onderwerp de dood op een niet gebruikelijk manier aan en we onderzoeken het samengaan van taal en muziek, van woorden en noten.” Van Kan hoopt tijdens het Fringe Festival misschien ook een ander publiek te trekken, een publiek dat meer uit is op het experiment. Hij vindt het goed dat het Fringe Festival samengaat met de officiële selectie: “het is een sterke troef om het experiment naast het gevestigde te laten zien, om een selectie te koppelen aan een fringe. In de publiciteit die de grote gezelschappen genereren wordt ook het experiment, het kleinschalige en het minder geziene meegesleept. De Fringe geeft lucht en nieuwe ideeën aan het gevestigde. Als het goed is beïnvloeden ze elkaar en is het één grote groep theatermakende mensen.”

Animal Farm

Foto: Kristien Wintmolders
Foto: Kristien Wintmolders

Roel van Swanenberg speelt tijdens het Fringe Festival zijn performance Animal Farm op het plein voor de Brakke Grond. De Vlaming werd door het theater uitgenodigd om zijn eenmansproject te komen spelen. Swanenberg was in eerste instantie niet op de hoogte van de precieze context van het optreden, maar nu hij er meer van weet, denkt hij dat “het klopt” dat zijn performance deel uitmaakt van De Fringe. Hij hoopt dat er “veel mensen op afkomen om te zien wat er buiten het geselecteerde programma gebeurt en wordt gemaakt.” Het is voor Swanenberg uitzonderlijk om in de binnenstad van Amsterdam te spelen. Zijn performance werd tot nu toe op meer afgelegen plekken gespeeld. Animal Farm gaat over de Oost Europese werknemer Alec Trup die op zoek is naar werk en naar een nieuwe toekomst. Om de tijd te doden vertelt hij zijn verhaal aan de mensen op het plein. Over de beesten op de boerderij. Omdat ze genoeg hebben van de uitbuiting door de boer besluiten de varkens de leiding over te nemen. Swanenberg bewerkte Orwells satire voor zijn afstudeerproject aan de Toneelacademie in Maastricht. Zijn Animal Farm gaat over werken, de verdeling van werk, over alles achterlaten en opnieuw beginnen, over geluk zoeken en diepe eenzaamheid vinden. Alec Trup gaat in gesprek met het publiek en daarmee is iedere avond anders. Swanenberg: “Het is heel interessant om te zien hoe het publiek reageert op iemand die ze niet kennen.”

Op welke voorstellingen die te zien zijn tijdens het Fringe Festival verheugen de makers zich eigenlijk? Wat willen ze zelf proberen te zien? Tips van de kenners. Els Willems wil graag naar de TF-1 voorstelling Welcome to my backyard van NTGent / Productiehuis Rotterdam. Verder is ze heel benieuwd naar Moe, maar op en dolend van Abbatoir Fermé, Klein Babylon van Zuidelijk Toneel/Productiehuis Brabant/Toneelacademie Maastricht, Club Rodeo van Alexandra Broeder en Biest van De Wetten van Kepler. Roel Swanenberg wil graag naar Abbatoir Fermé: “ik denk dat we mogelijk aan elkaar verwant zijn en vooral ook omdat ze David Lynch als inspiratiebron gebruiken, daar ben ik een enorme fan van.” Jos van Kan weet nog niet precies wat, maar hij gaat zeker een aantal voorstellingen proberen te zien in De Fringe. Stef Lernous lijkt het “fijn om pareltjes te gaan zoeken in de meer dan veertig voorstellingen.” Hij kijkt uit naar Klein Babylon, “omdat ik gek ben op de mini-universum waaruit de schrijvers vertrekken” én naar Khadish – een MTV opera wat “hopelijk net zo zinnenstrelend is, als de promotekst doet vermoeden.”

8WEEKLY zal het Fringe Festival volgen en verslag uitbrengen. Houd de site dus goed in de gaten!

De kaartverkoop voor het Amsterdam Fringe Festival is 14 augustus van start gegaan. Klik hier voor meer informatie en het volledige programma.

Lees ook ons interview met festivaldirecteur Jeffrey Meulman over het Amsterdam Fringe Festival.