Juliana komt niet los van Bernhard

Het publiek wordt in eerste instantie dertig jaar mee terug in de tijd genomen; naar de jaren waarin de Lockheed-affaire de gemoederen op Paleis Soestdijk bezig hielden. Vanuit dit perspectief wordt vervolgens teruggeblikt op het huwelijk tussen Juliana en Bernhard, dat gaandeweg veel scheuren te verduren krijgt. Treffender dan dit in het decor verwerkt is kan dit niet worden verwoord: vele pilaren van Paleis Soestdijk lijden aan slijtage en brokkelen af. Aan alles wordt duidelijk dat er een grote kloof bestaat tussen de koningin en haar gemaal. Terwijl Juliana in haar vleugel veel tijd doorbrengt aan een theetafeltje, lummelt Bernhard er in zijn vleugel lekker op los in zijn luie stoel. En terwijl de vorstin bezig is met een vredelievende, interreligieuze conferentie op het Oude Loo is de prins bezig de handelsrelaties van Nederland te verbeteren op de Bilderberg-conferenties.

Weinig nieuws onder de zon

De schrijvers Ineke ter Heege, die tevens Juliana speelt, en Jan-Jaap Jansen (premier Drees) hebben nadrukkelijk studie gedaan naar de gebeurtenissen in het leven van het koningspaar. De Watersnoodsramp, de affaire Greet Hofmans, een toespraak van Juliana op de Leidse Universiteit, de buitenechtelijke affaires van Bernhard. Een (te grote) hoeveelheid aan koninklijke geschiedenis komt over je heen. Desondanks krijg je het gevoel dat er weinig nieuwe zaken of visies aan het licht gebracht worden in Juliana’s Derde Weg. Als toeschouwer zit je daar wel op te wachten na de hoopvolle woorden van de majesteit aan het begin van de voorstelling. Maar het publiek krijgt ze niet. Of het moet al zitten in de wijze waarop Juliana de minnares van haar echtgenoot ontvangt op Soestdijk, Greet Hofmans toch enigszins in ere wordt gesteld en het feit dat Juliana écht van Bernhard wilde scheiden. Omdat dit vanwege het landsbelang niet kan, besluit ze maar toneel te spelen.

Herkenning

Het toneelspel is van grote klasse. In de wijze waarop Ineke ter Heege in een keurige geruite mantelpak de koningin neerzet, herken je de moeder van het vaderland. Een vrouw die tevens op geheel eigen wijze haar progressieve koers volgt door middel van de conferenties op het Oude Loo en door premier Drees om haar vinger te winden. Haar echtgenoot kan haar ondanks zijn sluwe handelwijze niet op andere gedachten brengen, hoewel de prins in Juliana’s Derde Weg toch nadrukkelijk aanwezig is. Vastert van Aardenne weet met zijn Duitse tongval de eigenzinnige prins het juiste cachet mee te geven: een levensgenieter, die koste wat kost zijn positie op Soestdijk wil handhaven. Juliana’s Derde Weg mag dan vooral de visie van Juliana op de gebeurtenissen in haar leven willen laten zien, zelfs in een toneelstuk laat de prins dit niet over zijn kant gaan. Wellicht was daarom een solovoorstelling van onze vorstin beter op zijn plaats geweest.

Juliana’s Derde Weg van Theatergroep De Kern is in ieder geval nog tot en met eind mei te zien. De voorstelling is genomineerd voor de Toneel Publieksprijs. Een uitgebreide speellijst vind je hier.