Boeken / Fictie

Dan liever de pot op!

recensie: De nationale onzinomnibus

In Groningen is het humoristische tijdschrift Van Speijk al jaren een begrip. Met grote onregelmatigheid komt het blad al sinds 1996 uit. Het is op allerlei plaatsen in de stad te koop, zoals platenzaken en stripwinkels, maar een echt grote oplage kreeg het tijdschrift nooit. Sommige nummers werden zelfs collectors items en dat, samen met de landelijk doorbraak van de rubriek Nooit grappig in het radioprogramma Stenders Vroeg, is vast de reden geweest om een verzameling van de beste artikelen te maken. Hoewel je beter ‘de grootste onzin’ kunt zeggen.

Schrikpony

‘Onzin’ is namelijk het concept en meteen ook het belangrijkste kenmerk van Van Speijk. Dan liever de lucht in is een verzameling van de meest idiote en absurdistische stukjes die je kunt bedenken. Gekke nieuwsberichtjes, de horoscoop van het sterrenbeeld ‘schrikpony’, rare advertenties, fotostripjes (die ook achterop de Groninger Universiteitskrant te vinden zijn) en ‘gewone’ stripjes van onder andere het Groninger collectief Lamelos, worden afgewisseld met langere verhalen en strips.

Zozozo

Die absurde stukjes doen de lezer soms onbedaarlijk lachen, maar op een gegeven moment is het allemaal wat te veel. Meer dan 10 pagina’s achter elkaar lezen is een flinke opdracht. Gelukkig bevat de bundel ook wat langere korte verhalen, die hoewel natuurlijk wat maf, eigenlijk leuker zijn om te lezen. Maar de echte pareltjes bevinden zich onder de strips. Hier zijn wat betere moppen te vinden, zoals een hilarische waarin een agent drie pagina’s (en in de strip 24 uur) lang ‘zozozo’ zegt tegen een net aangehouden hardrijder en dan besluit met ‘…dus wij hebben haast’. Topper is de strip Gunjana, van Maarten Vande Wiele en Stefan Nieuwenhuis, die niet alleen prachtig is getekend, maar voor de verandering ook nog eens een echt verhaal heeft.

Maar wie nog meer?

Het boek Dan liever de lucht in, is genoemd naar de uitspraak van de Nederlandse zeeheld Van Speijk die in 1831 zijn boot, met zichzelf er op, opblies om te voorkomen dat het schip in handen van Belgische opstandelingen kwam. Deze Nederlandse volksheld is de enige die door ons nog herinnerd wordt van de oorlog met België en dat gebeurt ook bij deze bundel. Stefan Nieuwenhuis wordt namelijk als enige op het omslag genoemd, en dat is wel logisch omdat hij het meeste heeft geschreven en het boek ook heeft opgemaakt, maar het doet toch wat af aan de inbreng van de andere inbrengers, zoals Sam Peeters van Lamelos die de meeste illustraties en strips in de bundel heeft getekend.

Naar de pot!

De verzameling absurdistische grapjes van Dan liever de lucht in is eigenlijk te gek om te beschrijven. Weliswaar zijn lang niet alle grapjes even begrijpelijk of even leuk, maar van sommige mededelingen of plaatjes krijg je keer op keer een glimlach om je mond (een schaars geklede dame op de motorkap van een sportauto: ‘Jéétje, die fotograaf lijkt echt sprékend op Noam Chomsky, zeg!’). Eigenlijk is het ook een beetje te veel gevraagd om alles in één keeer te lezen. Het is een boek waar je daarom beter zo nu en dan eens iets uit kunt snoepen. Vandaar dat je het eigenlijk het liefst meteen naar de wc moet verbannen. Om er vervolgens uren op te blijven zitten.