Complimenten voor een gehard publiek
De acteurs hebben het beste met ons voor. Dat zeggen ze tenminste. Ze glimlachen breed en spreken ons lovend toe. ‘Wij’, dat is het publiek. ‘Zij’ zijn de acteurs van Liefdesverklaring. Ze zijn zo vriendelijk en vol lof dat je er bijna achterdochtig van wordt.
Die achterdocht komt door de buitenwereld, de wereld buiten de theaterzaal waar je dagelijks al beschimpt wordt, als je bijvoorbeeld op de tram wacht of naar college fietst, in de kroeg staat of de boodschappen doet. Daar kijken jullie niet meer van op, zeggen de acteurs. Jullie huilen niet meer als jullie uitgescholden worden, zoals bij Publikumsbeschimpfung van Peter Handke, het stuk waarop Liefdesverklaring gebaseerd is. Van schelden en heftige woede-uitbarstingen is een hedendaags publiek niet meer onder de indruk, zo is de gedachte. Dus draaiden regisseurs Nicole Beutler en Magne van den Berg het om: een lofzang in plaats van een scheldkanonnade.
Een helder onderscheid
Net als in Handkes oorspronkelijke stuk uit 1966 spelen de acteurs dwars door de vierde wand heen. Zes Vlaamse acteurs, in zwart-wit vest voor een felgroen doek, spreken tegen hun publiek, geven complimentjes en handjes. Vol energie en bravoure zingen, gebaren of dansen ze op de muziek van Gary Shepherd. Ze zijn altijd collectief. Af en toe soleert iemand, maar uiteindelijk zijn de acteurs samen. Ook het publiek blijft een groep: toeschouwers bij toeschouwers, acteurs bij acteurs. Bij de dans van de spelers met het publiek blijft de scheidslijn tussen performer en toeschouwer duidelijk gehandhaafd, ‘wij’ en ‘zij’.
Gissen naar de motivatie
De acteurs doen alles om ons hart te winnen, maar waarom? Omdat we het buiten het theater zo zwaar hebben? Of omdat we de acteurs een reden geven om te spelen? Gaat het om de (sinds ’66 blijkbaar sterk verharde) maatschappij? Of om één van de belangrijkste voorwaarden voor theater, dat er iemand is om te kijken? Al wordt gehint naar de verharding van mens en maatschappij, de motivatie van de acteurs blijft – net als in het originele stuk – grotendeels onduidelijk. Ook als de sfeer toch – heel even – grimmig wordt.
De performers – Allen Assi, Bastien Bodarwé, Siska Bouwen, Laetitia Janssens, Stephanie Peeters en Jonas Vermeulen – zijn scherp, ook in de venijnige zijsprongen die de tekst soms maakt. Liefdesverklaring is een lofzang die met zoveel enthousiasme wordt gespeeld, die zo strak en helder wordt uitgevoerd, dat je als toeschouwer op het puntje van je stoel zit en soms opveert als een acteur dichtbij komt. Kortom, om het ook eens om te draaien: mijn complimenten.