Tag Archief van: recensie

Film / Serie

De eigenaardige nasmaak van La Dolce Vita

recensie: The White Lotus (seizoen 2, 2022)
lxzjQbfMDfOhT8niGBYhvV6Y3cqThe Movie Database

The White Lotus, geregisseerd door Mike White, debuteerde in 2021 en was meteen een daverend succes. De tragikomische serie trok aanzienlijke kijkcijfers en oogstte lof van kijkers en critici die de reeks van begin tot eind enthousiast hebben gevolgd. Is het tweede seizoen van The White Lotus, met zijn nieuwe vakantiebestemming en volledig nieuwe cast, weer zo’n succes?

Ja! Het tweede seizoen van de veelgeprezen serie stelt wederom niet teleur; het blijft trouw aan zijn kenmerkende satirische stijl en biedt een nóg diepere verkenning van thema’s als klassenongelijkheid, privilege en de tekortkomingen van de kapitalistische samenleving. The White Lotus is een artistiek meesterwerk dat kijkers uitdaagt om te reflecteren op maatschappelijke ongelijkheid.

Doordrenkt van oncomfortabele ongelijkheid

Wat The White Lotus zo’n krachtige serie maakt, is de manier waarop het machtsverhoudingen binnen de samenleving zorgvuldig ontleedt. De reeks ontrafelt hoe gasten en personeel gedwongen worden om nauw met elkaar in contact te komen binnen een luxueus Caribisch resort doordrenkt van oncomfortabele ongelijkheid. Het toegewijde, hardwerkende personeel van het resort, vaak afkomstig uit lagere klassen, staat in schril contrast met de verwende, rijke gasten die van ver komen om te genieten van hun vakantie. Het verschil in sociale status leidt tot talloze emotionele confrontaties, die de spanningen binnen onze maatschappij aan het licht brengen. Opvallend is hoe de cinematografie naadloos aansluit op de verbloemde dramatiek in de serie. De heldere kleuren van het exotische landschap, het vloeiende camerawerk en de natuurlijke belichting staan haaks op de duistere interacties tussen de personages van uiteenlopende sociaal-economische achtergronden.

Geld maakt gelukkig. Of toch niet?

De kijker zal beslist opgetogen zijn om Tanya McQuoid, gespeeld door Jennifer Coolidge, opnieuw te zien in seizoen 2. Tanya is een intrigerend personage dat op zelfontdekkingsreis gaat en worstelt met existentiële vraagstukken in het weelderige resort waar de serie zich afspeelt, vaak met een komische twist. Jennifer Coolidge slaagt erin een authentieke vertolking neer te zetten: hoe Tanya, ondanks haar overvloedige rijkdom, er maar niet in streeft écht geluk te vinden. De kijker bevindt zich gedurende het hele seizoen in een emotioneel spanningsveld, balancerend tussen ergernis en mededogen voor dit boeiende personage. Tanya is absoluut een van de meest gedenkwaardige personages van de show, en voegt met haar uitmuntende acteerprestaties een nieuwe dimensie toe aan de ensemblecast die met zorg en diepgang is uitgewerkt door de productie.

Een antropologische spiegel

De serie confronteert kijkers met ethische dilemma’s en dwingt hen tot kritische zelfreflectie. Is het moreel aanvaardbaar om te genieten van een luxueuze vakantie in een omgeving waar anderen dit voorrecht niet hebben? In hoeverre zijn degenen in een bevoorrechte positie verantwoordelijk voor het oplossen van sociaal-economische ongelijkheid? Dit soort vragen wordt subtiel maar krachtig naar voren gebracht in The White Lotus. De serie fungeert als een antropologische spiegel die kijkers prikkelt om hun eigen vooroordelen onder de loep te nemen: een waardevolle toevoeging aan het hedendaagse televisielandschap dat een cruciale rol speelt in het vormgeven van ons ideologische gedachtegoed. The White Lotus zal ongetwijfeld de sluimerende discussie over maatschappelijke ongelijkheid weer aanwakkeren.

Film / Serie

De eigenaardige nasmaak van La Dolce Vita

recensie: The White Lotus (seizoen 2, 2022)
lxzjQbfMDfOhT8niGBYhvV6Y3cqThe Movie Database

The White Lotus, geregisseerd door Mike White, debuteerde in 2021 en was meteen een daverend succes. De tragikomische serie trok aanzienlijke kijkcijfers en oogstte lof van kijkers en critici die de reeks van begin tot eind enthousiast hebben gevolgd. Is het tweede seizoen van The White Lotus, met zijn nieuwe vakantiebestemming en volledig nieuwe cast, weer zo’n succes?

Ja! Het tweede seizoen van de veelgeprezen serie stelt wederom niet teleur; het blijft trouw aan zijn kenmerkende satirische stijl en biedt een nóg diepere verkenning van thema’s als klassenongelijkheid, privilege en de tekortkomingen van de kapitalistische samenleving. The White Lotus is een artistiek meesterwerk dat kijkers uitdaagt om te reflecteren op maatschappelijke ongelijkheid.

Doordrenkt van oncomfortabele ongelijkheid

Wat The White Lotus zo’n krachtige serie maakt, is de manier waarop het machtsverhoudingen binnen de samenleving zorgvuldig ontleedt. De reeks ontrafelt hoe gasten en personeel gedwongen worden om nauw met elkaar in contact te komen binnen een luxueus Caribisch resort doordrenkt van oncomfortabele ongelijkheid. Het toegewijde, hardwerkende personeel van het resort, vaak afkomstig uit lagere klassen, staat in schril contrast met de verwende, rijke gasten die van ver komen om te genieten van hun vakantie. Het verschil in sociale status leidt tot talloze emotionele confrontaties, die de spanningen binnen onze maatschappij aan het licht brengen. Opvallend is hoe de cinematografie naadloos aansluit op de verbloemde dramatiek in de serie. De heldere kleuren van het exotische landschap, het vloeiende camerawerk en de natuurlijke belichting staan haaks op de duistere interacties tussen de personages van uiteenlopende sociaal-economische achtergronden.

Geld maakt gelukkig. Of toch niet?

De kijker zal beslist opgetogen zijn om Tanya McQuoid, gespeeld door Jennifer Coolidge, opnieuw te zien in seizoen 2. Tanya is een intrigerend personage dat op zelfontdekkingsreis gaat en worstelt met existentiële vraagstukken in het weelderige resort waar de serie zich afspeelt, vaak met een komische twist. Jennifer Coolidge slaagt erin een authentieke vertolking neer te zetten: hoe Tanya, ondanks haar overvloedige rijkdom, er maar niet in streeft écht geluk te vinden. De kijker bevindt zich gedurende het hele seizoen in een emotioneel spanningsveld, balancerend tussen ergernis en mededogen voor dit boeiende personage. Tanya is absoluut een van de meest gedenkwaardige personages van de show, en voegt met haar uitmuntende acteerprestaties een nieuwe dimensie toe aan de ensemblecast die met zorg en diepgang is uitgewerkt door de productie.

Een antropologische spiegel

De serie confronteert kijkers met ethische dilemma’s en dwingt hen tot kritische zelfreflectie. Is het moreel aanvaardbaar om te genieten van een luxueuze vakantie in een omgeving waar anderen dit voorrecht niet hebben? In hoeverre zijn degenen in een bevoorrechte positie verantwoordelijk voor het oplossen van sociaal-economische ongelijkheid? Dit soort vragen wordt subtiel maar krachtig naar voren gebracht in The White Lotus. De serie fungeert als een antropologische spiegel die kijkers prikkelt om hun eigen vooroordelen onder de loep te nemen: een waardevolle toevoeging aan het hedendaagse televisielandschap dat een cruciale rol speelt in het vormgeven van ons ideologische gedachtegoed. The White Lotus zal ongetwijfeld de sluimerende discussie over maatschappelijke ongelijkheid weer aanwakkeren.

Theater / Voorstelling

Zelfliefde overwint trots en vooroordelen

recensie: Pride & Prejudice de musical

Bij het horen van de naam ‘Mr. Darcy’ uit Pride & Prejudice van Jane Austen gaat er bij de meeste mensen wel een belletje rinkelen. Deze roman uit 1813 is een echte klassieker, met verschillende bewerkingen van film tot een zombieversie, toneelbewerkingen en nu ook een Nederlandse musical. Morssinkhof Terra Theaterpoducties brengt dit seizoen namelijk een nieuwe moderne Nederlandse musicalversie van dit Engelse kostuumdrama naar de Nederlandse theaters.

Elizabeths verhaal

Elizabeth (Anouk Maas) is een sterke vrouw die eigenlijk te trots is om zich te laten uithuwelijken aan een man en over iedere persoon allerlei vooroordelen heeft. Toch is het noodzaak dat zij, net als haar zussen, gaat trouwen en met haar gezin een eigen onderdak krijgt. Ondanks haar vele vooroordelen wordt ook Elisabeth verliefd, maar dan wel op iemand die in haar ogen al veel verkeerd heeft gedaan.

De musical  opent met het nummer ‘Elizabeths Engeland’ en zo wordt meteen duidelijk dat het verhaal vanuit Elizabeths perspectief verteld wordt. Het publiek wordt meegenomen in de belevenissen en gedachten van Elizabeth, meer dan in andere bewerkingen van Pride & Prejudice.

Alleen maar vrouwen

Pride & Prejudice is een kleine musical met slechts vijf spelers op het toneel: Anouk Maas, Tessa Sunniva van Tol, Anouk Snel, Kemy Hooimeijer en Iris Verhaak. Alleen maar vrouwen; een ‘all female cast’ zoals de producent het noemt. Een leuke feministische knipoog, aangezien er vroeger alleen maar mannen op het toneel stonden en zij ook de vrouwenrollen speelden. Het past ook bij de thematiek van de voorstelling, die juist verhaalt over sterke vrouwen.

Alle vrouwen spelen de hoofpersoon Elisabeth, ze zijn ook allemaal een zus en ze spelen verschillende potentiële lovers en andere bijrollen. Anouk Maas speelt continu Elisabeth, maar op momenten dat ze aan het piekeren is, komen daar de andere actrices bij. Elk vertolken ze dan één van de vele gedachten van Elisabeth. Het geeft de musical een verrassende dynamiek en laat goed zien dat een sterke vrouw als Elisabeth ook over allerlei zaken twijfelt.

Een moderne versie

Het aloude verhaal van Jane Austen wordt verteld, maar wat maakt deze musicalversie dan zo modern? De casting is dus vrij feministisch en past bij de thematiek van het verhaal: de sterke vrouw. Daarnaast staat het thema ‘zelfliefde’ centraal, een begrip dat jonge vrouwen op sociale media regelmatig om de oren vliegt. Dat is ook wat het publiek ziet in de show: moderne jonge vrouwen in een historisch verhaal. Dit past goed bij de thematiek van deze moderne versie, maar clasht soms ook: want welke moderne jonge zelfstandige vrouw is alleen maar bezig met trouwen?

Het is een nieuwe Nederlandse musical met liedteksten van Jeremy Baker en muziek van Fons Merkies en Laurens Goedhart. De show is muzikaal sterk, al zijn er geen nummers die er, na één keer luisteren, meteen uitspringen. Vooral Anouk Maas en Tessa Sunniva van Tol zijn vocaal sterk, het is duidelijk te merken dat zij beiden veel musicalervaring hebben. Het eerste en laatste nummer van de musical blijven bij, onder andere omdat ze het verhaal goed starten en afsluiten.

Deze versie is ook verfrissend in aankleding, want de kostuums van Kathelijne Monnens zijn geen grote jurken, zoals je zou verwachten bij een historisch kostuumdrama. De actrices lopen rond in negentiende-eeuwse onderkleding en als ze wisselen van personages komt daar net weer een ander attribuut bij (van sjaal tot jas). Ook het decor is functioneel, simpel en laat toch het negentiende-eeuwse Engeland zien.

Deze moderne versie van Pride & Prejudice de musical lijkt bestemd voor een nieuw, modern publiek dat het verhaal niet al uit het hoofd kent. Een publiek dat houdt van romantische verhalen én sterke powervrouwen en dat niet dit verhaal nog gaat vergelijken met alle versies die er al bestaan. Kortom, een mooie nieuwe Nederlandse musical die het bezoeken waard is.

 

Film / Films

Anthony Hopkins ontroert tot tranen toe

recensie: One Life - James Hawes
Still One LifeFilmdepot

Het ongelofelijke verhaal van Sir Nicholas Winton, die 669 kinderen uit de handen van de nazi’s redde, maar zich 50 jaar later nog steeds beschaamd en teleurgesteld voelt over de kinderen die hij niet heeft kunnen redden. Dit mooie verhaal van een bescheiden, maar slagvaardige man is prachtig verbeeld in deze film. Tranen over je wangen.

One Life vertelt het waargebeurde verhaal van Nicholas ‘Nicky’ Winton, die in 1938 als jonge effectenhandelaar uit Londen een week vrijwilligerswerk gaat doen in Praag. Daar bezoekt hij vluchtelingenkampen en ziet hij gezinnen die de opkomst van de nazi’s in Oostenrijk en Duitsland zijn ontvlucht. Deze gezinnen leven in erbarmelijke omstandigheden met weinig of geen onderdak en voedsel en steeds onder dreiging van een nazi-invasie. Jonge Nicky, gespeeld door Johnny Flynn, besluit meteen dat er iets moet gebeuren, met name met de kinderen. Hij beseft echter dat het een race tegen de klok is. Hoeveel kinderen kunnen hij en zijn team, waar zijn moeder deel van uitmaakt, redden voordat de grenzen dichtgaan?

Vijftig jaar later, het is nu 1988, wordt de oudere Nicky achtervolgd door het lot van de kinderen die hij niet in veiligheid heeft kunnen brengen in Engeland. Hij verwijt zichzelf dat hij niet genoeg gedaan heeft om alle kinderen te redden. Totdat de BBC-televisieshow That’s Life hem uitnodigt om in hun programma te verschijnen. Daar lukt het Nicky eindelijk met zijn schuldgevoel en verdriet in het reine te komen.

Geweldige cast

Niet alleen het verhaal zelf, dat op zich al fascinerend en ontroerend is, maar ook hoe het verhaal gespeeld wordt, is fenomenaal. Academy Award-winnaar Anthony Hopkins zet een oudere Nicky neer, die bescheiden is en niet inziet hoeveel hij heeft gedaan, maar alleen maar meer had willen doen. Hij heeft een plakboek bijgehouden over zijn tijd in Praag en alle kinderen die hij heeft willen helpen. Hij beseft dat dat plakboek bewaard moet worden als historisch document, maar als hij aanklopt bij de plaatselijke krant willen ze een artikel over hém schrijven. Nicky, bescheiden als hij is, zegt dan ‘it is not about me’, het gaat voor hem over de kinderen, niet over zijn daden.

Still One LifeJohnny Flynn (in Nederland vooral bekend als Dolf Vega in de film Kruistocht in Spijkerbroek) laat ook die bescheidenheid zien, maar ook de slagvaardigheid in de jongere Nicky.

Alle acteurs zijn goed, maar Helena Bonham Carter, die de moeder van Nicky, ‘Babi’, speelt, moet echt even genoemd worden. Zij speelt de rol zó goed dat je vergeet dat zij acteert: je ziet alleen het karakter.

1938 en 1988

De film is opgebouwd door steeds tussen de twee jaren te schakelen. In 1938 zie je de hectische, snelle actie die Nicky, zijn moeder en de rest van het team ondernemen om zoveel mogelijk kinderen te redden. De race tegen de klok. Daar volgen de gebeurtenissen elkaar snel op, de beelden zijn snel op elkaar gemonteerd en ook de muziek neemt je mee in de snelheid.

In 1988 ligt het tempo juist laag en gaat het meer over Nicky’s herinneringen, overdenkingen en innerlijke strijd, met name door zijn schuldgevoel. De camera volgt de oudere Nicky, die een laag tempo heeft nu hij ouder is. Dit schakelen geeft je het gevoel dat je midden in het verhaal zit, omdat je oorzaak en gevolg afgewisseld ziet.

ActueelStill One Life

Helaas sluit deze film aan bij de actualiteit: er zijn enorm veel vluchtelingen door onder andere de oorlog in Oekraïne en het conflict tussen Israël en de Palestijnen. De gebeurtenissen destijds in Engeland zetten aan tot denken. Die 669 kinderen die Nicky naar Engeland haalde, zijn opgevangen en uiteindelijk opgegroeid in Engelse pleeggezinnen. Je hoopt dat er ook nu een Nicky Winton is die de kindervluchtelingen in bescherming neemt.

Een verhaal als dit, zo mooi verbeeld, blijft je bij, zet je aan het denken en geeft je hoop.

One Life draait vanaf 4 januari in de bioscoop.

Theater / Voorstelling

Klein en groot is alles

recensie: De theorie van alles – Carlijn Metselaar en Roziena Salihu
DTVA_fabian calis_18-12-2023_06244Fabian Calis

In de tram op weg naar het Nationale Opera & Ballet zit een jongetje tegen zijn moeder aan te praten. Even is hij stil, draait z’n hoofd wat omhoog naar dat van zijn moeder en vraagt: ‘Vind je het goed als ik je dit uitleg?’ Zijn moeder knikt. Ze vindt het goed.

Dat is precies wat Naomi van der Linden (concept en regie) in een interview in het programmaboekje stiekem hoopt te bereiken met de opera De theorie van alles: ‘…dat kinderen aan hun ouders en grootouders gaan uitleggen wat quantum entanglement is’ (kwantumverstrengeling). Ná de voorstelling natuurlijk en niet tijdens de voorstelling, die voor mensen van acht jaar en ouder bedoeld is. Zoals dat jongetje doet op een van de eerste rijen in zaal Studio Boekman. Hij wil ingaan op allerlei wiskundige formules op een groot schoolbord achter het toneel, maar wordt terechtgewezen.

Twee helften van het verhaal

Die formules vormen de ene helft van het verhaal, de wetenschap. Het hoofdpersonage, de volgens het libretto elfjarige Nia (Houda Bibouda, spoken word) houdt ervan, net als haar oma (de 70-jarige operazangeres Elena Vink). De andere helft van het verhaal, de dans heeft Nia gemeen met haar tante (danseres Jomecia Oosterwolde). Het decor (ontwerp van Dymph Boss) is vernuftig vormgegeven: een rijdend en in delen opgedeeld laboratorium aan de ene kant en een barre met spiegels uit de balletwereld aan de andere zijde ervan. Nia staat vaak in het midden, wat doet denken aan het personage in het gedicht Kruispunt (in: Hardop. Spoken word in Nederland) van de als librettiste debuterende dichteres, spoken word-artieste en actrice Roziena Salihu (1994):

(…)
Ik sta op het midden van een kruispunt
En het feit dat er zoveel mogelijke wegen zijn doet pijn aan m’n keuzespier (…)
De keuzes zelf zijn lastig
Maar het leven leerde me
Achter elke keuze schuilt iets prachtigs
Een nieuw begin
Zoiets
Maar soms wil je beide, zie
Soms wil je niet kiezen

Druk, druk en rustig

Het hele libretto in een notendop: kiezen is moeilijk voor Nia. Tussen wetenschap en dans. Druk, druk. Geen tijd. Ze rent met haar tas van het een naar het ander. Druk, druk. Ze heeft geen tijd. Wat is tijd eigenlijk? Niet naar links, niet naar rechts, niet naar achteren. Alleen maar naar voren. De muziek van Carlijn Metselaar (1989) is aan het begin al even druk. Het wordt gespeeld op slagwerk en elektronica (Jan van Eerd), piano (Charlie Bo Meyering) en cello (Geneviève Verhage).

In het midden van de voorstelling is er een interactief stukje tussen een ensemble (Nienke Nasserian, Anna Traub en Joris van Baar) en de zaal. De leden van het ensemble hebben drie microfoons en twee radio’s. De vraag aan de zaal is: welke batterij van de radio doet het en welke niet? Je kunt het niet zien. Aan de kinderen wordt gevraagd hun duim omhoog (aan) of naar beneden (uit) te doen.

Daarna komt er rust op het toneel, als op het midden van het kruispunt in het gedicht. De aandacht komt op enkele ontroerende soli: dans (met een knieblessure die wordt getoond), zang en de verschillende instrumenten. Vierkanten op het plafond worden aangelicht (ontwerp van de bij De Nationale Opera debuterende Ianthe van der Hoek).
Het kwartje valt voor Nia, ook net als in het gedicht: ze wil beide, wetenschap bedrijven én dansen. Ze wil niet kiezen. Klein en groot vallen samen in de theorie van alles. Zon en maan hebben elkaar immers ook nodig. ‘Een nieuw begin, dat is het’, zegt Nia.

Vernieuwende familievoorstelling

Ook in de muziek van de in Schotland wonende, Nederlandse componiste Carlijn Metselaar vallen verschillende genres samen. Aan het begin lijkt het er even op dat de begeleiding van Elena Vink als een soort Leitmotiv modernistische trekjes laat horen en die van haar tante romantische elementen als kenmerk heeft, maar het eerste zet niet door. Alleen de klankkleur verschilt. De genres verschillen sowieso, maar zijn complementair aan elkaar: spoken word (Nia), opera (oma), in West-Afrikaanse tradities gewortelde dans (tante).
Het duurt even voordat de betekenis van sommige dingen tot je doordringen, maar er valt veel te genieten. Met je hersenen en met je gevoel. Van een vernieuwende en geslaagde familievoorstelling gesproken.

Film / Films

De complexiteit van onvoorwaardelijke liefde

recensie: Maestro - Bradley Cooper
Still MaestroFilmdepot

Een levensgenieter, musicus en heimelijk homoseksueel; de Joodse Leonard Bernstein geldt als een van de grootste Amerikaanse dirigenten van de twintigste eeuw. Bradley Coopers Maestro vertelt een intrigerend verhaal over de liefde tussen een man die nooit volledig zichzelf kon zijn en zijn vrouw die haar leven lang in zijn schaduw stond.

De film opent met Bernsteins debuut in Carnegie Hall, waar hij halsoverkop invalt voor een uitgevallen dirigent. Het concert is een groot succes en de gehele wereld van de klassieke muziek maakt die avond kennis met de maestro. De film lijkt hiermee richting de biopic te gaan, wat niet gek is in een tijd van succesvolle biopics zoals Bohemian Rhapsody (2018), Rocketman (2019) en Tár (2022). Maar wie de film als traditionele biopic beschouwt, zal teleurgesteld zijn. De film is geen spectaculaire documentaire over Bernsteins leven en carrière en probeert al helemaal geen voorgekauwd oppervlakkig verhaal te vertellen. Veel eerder gaat de film over de complexe liefdesrelatie tussen Leonard Bernstein (Bradley Cooper) en zijn vrouw Felicia María Cohn Montealegre (Carey Mulligan); want hoewel Bernstein niet zonder haar kan, is hij eigenlijk een verbloemde homoseksueel die met regelmaat affaires met mannen erop nahoudt. De film laat hun bijzondere huwelijk zien waarin Felicia haar man accepteert en gedoogt, maar waaraan ze tegelijkertijd volledig ten onder gaat.

Indrukwekkende beelden en prachtige muziek

Aanvankelijk zou niemand minder dan Steven Spielberg de film regisseren, maar na het zien van Coopers regiedebuut A Star Is Born (2018) heeft hij het regiestokje teruggegeven. Een terechte beslissing. De cinematografie van Maestro is verbluffend (mede dankzij de director of photography Matthew Libatique), de zwart-witscènes zijn fenomenaal en er wordt veel geëxperimenteerd met belichting en beeldcompositie. Alles is uiterst zorgvuldig uitgemeten. Zodra de jaren voorbijgaan en de film overgaat van zwart-wit naar kleur lijkt het eerste shot zo uit een magazine uit de jaren zestig geknipt te zijn. Samen met de prachtige sets, kleding en grime weet de film de decennia authentiek te verbeelden, waardoor de film een gestileerde tijdcapsule lijkt te worden.

Veel shots versterken daarnaast het verhaal door hun symbolische lading. Zo wordt niet alleen tijdens een interview duidelijk dat Bernsteins echtgenote haar eigen carrière heeft opgeofferd voor hun gezin, ze staat letterlijk in zijn schaduw terwijl hij dirigeert. De fantastische dansscène waarin Bernstein zelf een van de dansende matrozen uit zijn werk Fancy Free is, is niet alleen mooi om naar te kijken, maar ook een verbeelding van zijn homoseksualiteit (binnen de kunsten is er namelijk een connectie tussen de matroos en homoseksualiteit). Opvallend is overigens hoe homoseksualiteit nauwelijks benoemd wordt en maar heel sporadisch in beeld is. Subtiliteit en discretie zijn het uitgangspunt. Hiermee onderstreept Cooper op ingenieuze wijze het taboe in deze periode zonder het tot een hedendaags spektakel te maken.

De adembenemende beelden worden ondersteund door prachtige muziek, vrijwel helemaal door Bernstein zelf gecomponeerd, die perfect past bij de emoties die de scènes over willen brengen. Dit alleen al maakt de film een genot om naar te kijken en te luisteren. De climax van de film, de buitengewoon mooie finale uit Mahlers tweede symfonie, toont Coopers oprechte ontzag voor de muziek en voor Bernstein als dirigent.

Het slotakkoord

Wordt Maestro als traditionele biopic bekeken, dan schiet hij absoluut tekort. Na het einde van de film weten we als toeschouwer nog altijd vrij weinig over Bernsteins carrière of drijfveren. Wordt de film echter gelezen als een essay over acceptatie en de complexiteit van liefde, dan valt hij veel beter op zijn plek. Zonder oordeel schetst Cooper een verhaal over twee zielen die nooit volledig gelukkig zullen worden met elkaar, maar tegelijkertijd ook niet zonder elkaar kunnen. Zowel Cooper als Mulligan zijn absoluut fantastisch in hun rollen. Coopers bewondering voor Bernstein is even duidelijk zichtbaar als Bernsteins liefde voor muziek en werkt aanstekelijk. Maestro is een absolute parel om het jaar 2023 mee af te sluiten.

Muziek / Concert

Live krachtiger dan in de studio

recensie: Beatrice zingt Brel
20231201_200334Joost Festen

‘Tijdens de coronatijd overkwam mij Jacques Brel’, zo vertelt Beatrice van der Poel tijdens het optreden. In februari vorig jaar dook ze met haar combo de studio in om het album Beatrice zingt Brel vast te leggen. In september startte ze haar tournee langs de vaderlandse theaters. Een tour die nog tot mei 2024 zal voortduren. Er is nog volop kans deze krachtige vertolking van de liedjes van Brel te beleven. Neem die kans, het is een heerlijk warm Brelbad!

Van der Poel speelt met pianist Leo Bouwmeester, met wie ze al samenspeelde in haar tienertijd. Bassist Sanne van Delft is een redelijk jong contact. Violist Micha Molthoff met wie ze 25 jaar geleden in Okater speelde, maakt het combo compleet. Het drietal voelt zo halverwege de tournee als een groep oude vrienden. Ze weten elkaar muzikaal tot grote hoogte te stuwen.

Zegetocht door het liedjesboek

Het Fulcotheater ligt in het hartje van IJsselstein nabij het gezellige centrum van het oude stadje. Wie op tijd is, kan zich in een van de gezellige straatjes culinair laten verwennen alvorens een avondje te genieten in het theater. Zo doen wij dat dan ook met 8WEEKLY. Bij binnenkomst in de theaterzaal herkennen we al snel collega-restaurantbezoekers.

Het podium is schaars rood-blauw verlicht en we ontwaren een prachtige vleugel en een contrabas. Verder een tafeltje met fles en twee glazen en nog twee plaatsen met muzieklessenaar. Duidelijk voor de zangeres en nog een begeleider.

Als het viertal het podium vult, worden ze verwelkomd met een warm applaus. Meer dan een uur hangt het publiek aan de lippen van Beatrice van der Poel. De zangeres neemt hier een daar de tijd om het publiek mee te nemen door het leven van Jacques Brel. Dit gebruikt ze als aanloop om haar vertolkingen van de vertalingen van de liedjes van deze Belgische meester zelf te brengen.

Voor wie niet verknocht is aan de Franse originelen, is de vertolking van de voortreffelijk vertaalde liedjes een ware zegetocht door het liedjesboek van deze reeds 45 jaar geleden overleden grootheid.

Grote ingetogenheid

De vertalingen zijn onder meer van de hand van Lennaert Nijgh en Ernst van Altena (met wie Brel ook bij leven samenwerkte), wat borg staat voor kwaliteit. Natuurlijk zong Brel bij leven ook af en toe in het Nederlands, maar het grootste deel van zijn oeuvre is bekender in de Franse taal.

Beatrice van der Poel weet voortreffelijk in de huid van Jacques Brel te kruipen, zonder te imiteren, maar door wel de essentie van de intonatie van Brel mee te nemen in haar eigen vertolkingen. Ze laat het publiek voelen dat ze de chansons van de meester heeft doorleefd en zijn levensverhaal vermengt met haar eigen performance. Het trio muzikanten staat volledig tot haar dienst bij de gloedvolle vertolkingen van de liedjes. Een enkele keer neemt een van de muzikanten even het podium om te excelleren terwijl van der Poel letterlijk een stapje terug doet om een ander de ruimte te geven. Zo zet de schijnwerper even niet haar maar een van hen ‘in het zonnetje’. De grote ingetogenheid van de liedjes van Brel wordt uiteraard aangehouden. Als het even uit de band springt dan zijn het die liedjes die ook Brel uit de band liet springen, zoals ‘Brussel’ en ‘Marieke’. Natuurlijk horen we dat ook in ‘Amsterdam’.

Liedteksten of gedichten

Brel zelf vond dat slechts vier of vijf van zijn vierhonderd liedjes goed genoeg waren om als gedicht gelezen te worden. Dus puur de tekst zonder muziek. Een van die liedjes is ‘Mijn vlakke land’ dat de afsluiter van het album is, maar hier ongeveer het midden van de show is.

Als we het optreden vergelijken met het album dan horen we op het album een zangeres die heel dicht tegen Liesbeth List aanleunt, zonder haar te zijn. Live heeft haar optreden meer kracht en weet ze dichter naar de meester Brel te schuiven. Zo heeft het optreden een duidelijke aanvulling voor wie het album al tot zich genomen heeft. Voor wie eerst naar de show gaat is het album een heerlijk souvenir om, zoals van der Poel zelf memoreert aan het einde van de show, mee te nemen in een doosje.

We kunnen zowel op het album als live niet om het prachtige ‘Laat me niet alleen’ heen. Op het album opent ze er mee. De hoofdschotel van het optreden is een werkelijk weergaloze uitvoering van het lied als afsluiter. Met een prachtige openingssolo van violist Micha Molthoff heeft het werkelijk fantastische lied het mooiste voorgerecht gekregen.

De show wordt afgesloten met het lichtvoetige ‘Marieke’ als toegift, waarna we de muzikanten in de lobby nog even de hand kunnen schudden en een kort praatje kunnen maken. Met diepe bewondering keren we daarna muzikaal voldaan huiswaarts.

Film / Films

Mysterieus en gelaagd

recensie: May December - Todd Haynes
Elizabeth en GracieFilmdepot

May December is de nieuwste film van regisseur Todd Haynes, voornamelijk bekend van de romantische dramafilm Carol uit 2015. May December heeft inmiddels vier Golden Globe-nominaties te pakken, waarvoor drie voor de acteerprestaties van de hoofdrolspelers en één voor beste film in het genre musical of komedie. Is dit terecht? Je leest het hier.

In het verhaal volgen we actrice Elizabeth (Natalie Portman), die de hoofdrol mag vervullen in een film over Gracie (Julianne Moore). Enkele tientallen jaren terug was zij het middelpunt van een schandaal. Om zich goed te kunnen voorbereiden op de rol, heeft Elizabeth toestemming gekregen om Gracie op de voet te volgen en onderzoek te doen naar het verhaal. Wat is er nu eigenlijk precies gebeurd? Naarmate Elizabeth meer betrokkenen spreekt, krijgt ze meer perspectieven op het verhaal. En dit is precies waar de film zijn tegendraadse aard laat zien. Er is geen spetterende derde akte waarin alles duidelijk wordt. Dat maakt ook niet uit. Er is geen personage dat als een soort detective gemotiveerd is om de waarheid te achterhalen. Er is geen waarheid, alleen maar mensen. En daarin zit nu net de kracht van de film.

Topje van de ijsberg

Alle personages zijn menselijk boven alles. Het zijn complexe, gelaagde karakters die tot op zekere hoogte ook lastig te peilen zijn. In detail treden over deze personages en wat hen interessant maakt, zou afdoen aan de filmervaring. Het verhaal en de personages voeren de boventoon, zij het op een subtiele en abstracte wijze. Het lastige aan het maken van een film die willens en wetens onduidelijkheid schept, is het vasthouden van de aandacht. Regisseur Todd Haynes slaagt hier bijzonder goed in aan de hand van de personages. Dat gebeurt op twee manieren. Ten eerste zijn er voldoende interacties tussen verschillende personages, ieder met zijn eigen intriges. Ten tweede wordt vrijwel elk personage overtuigend overgebracht door de desbetreffende acteur/actrice. De combinatie van deze twee elementen zorgt ervoor dat de film interessant blijft.

De prikkel van arthouse

Toch blijft veel onduidelijk. De kijker zal na afloop met meer vragen dan antwoorden de bioscoop uitlopen. Sommigen zullen dit waarderen. De film houdt zich niet aan klassieke vertelstijlen en zet iets unieks neer. Dat zet je aan het denken en maakt de film memorabel. Anderen zullen niet gediend zijn van de verwarring waarmee de film ze achterlaat. Hoewel de film lovende kritieken ontvangt, zal het oordeel per kijker enorm uiteenlopen.

Er is maar één manier om erachter te komen of de tegendraadse aard van May December in de smaak valt: er zelf naartoe gaan. Hoeveel de individuele beoordelingen ook zullen verschillen, het valt niet te ontkennen dat Todd Haynes een memorabel en uniek verhaal weet neer te zetten. Tel daar het sterke acteerwerk van Julianne Moore, Natalie Portman en Charles Melton bij op en een prikkelende arthousefilm is geboren.

Film / Films

Ontroerend, aandoenlijk en oh zo herkenbaar

recensie: Jippie No More! (2023) - Margien Rogaar
Jippie en WillemFilmdepot

In deze zeer mooi gemaakte familiefilm zie je de spanningen binnen een familie hoog oplopen als iedereen samenkomt om de bruiloft van oudste dochter en zus Gail voor te bereiden. Zeker wanneer er door de verliefdheid van Jippie een interessante wending ontstaat. Maar gelukkig, uiteindelijk komt iedereen op de trouwdag weer samen door de liefde.

Regisseur Margien Rogaar (Lampje) wilde een film maken met personages waarin iedereen zich kan herkennen, of je nu 9, 39 of 90 jaar bent. Scenarist Fiona van Heemstra (Knor) put uit eigen ervaring door voor een van de hoofdrollen iemand met downsyndroom te kiezen. Bij haar dochter zat namelijk Gert Jan in de klas, die met al zijn energie zorgde voor drama en chaos in de groep, maar ook voor heel veel liefde en plezier. Hoewel downsyndroom niet het hoofdthema van deze film is, zet Wesley van Klink als Jaap Peter, alias JP, alias Jippie, de familiedynamieken op scherp en maakt ze heel herkenbaar.

Als wat je zegt of doet anders uitpakt

Iedereen heeft, zowel als kind als op volwassen leeftijd, wel eens iets gezegd dat hij/zij eigenlijk niet had moeten of willen zeggen. Gedreven door gevoelens die je op het moment zelf nog niet goed kan plaatsen. Dit gegeven is in deze film heel mooi uitgewerkt: een vader en zoon (Guido Pollemans en Aus Greidanus Sr.) die elkaar proberen te vinden nu de verbindende factor, namelijk de moeder, overleden is. Een tienerdochter die vol in de puberteit zit. De bruid die de avond voor de bruiloft twijfels heeft.

Het thema van verliefdheid ongeacht sekse wordt op een zeer hartverwarmende manier behandeld als blijkt dat de verliefdheid van Jippie voor Lily niet beantwoord wordt, omdat zij verliefd is op de zus van Jippie. En die verliefdheid is ook nog eens wederzijds.

Liefdevolle familie

De acteerprestaties zijn heel goed, de acteurs zetten hun personages zo levensecht neer, dat je meteen helemaal in de film zit. Daarnaast klopt alles, van het verhaal tot de locatie – het huis van opa Willem met bijbehorende schuur, waar het trouwfeest gevierd wordt, is zeer goed gekozen. Je krijgt ook een goed beeld van de familie: een beetje chaotisch, kunstzinnig, trouw aan tradities en vooral heel liefdevol. En ook de manier van filmen klopt. Vaak veel close-ups, zodat je als het ware de film ingezogen wordt en de emoties zo intens meekrijgt dat het lijkt alsof je er zelf bij bent.

Afgelopen oktober opende Jippie No More! het Cinekid Festival en won geheel terecht de Publieksprijs en de Jeugd Jury Award.

Kortom, een film waar iedereen blij van wordt, waar iedereen zichzelf in herkent en waardoor je met een glimlach de bioscoop verlaat. Aanrader voor de komende feestdagen, voor jong en oud.

Film / Films

Flinterdunne verhaallijn, maar toch vermakelijk

recensie: De Tatta’s 2
De-Tatta-s-2_st_1_jpg_sd-lowFilmdepot

Was De Tatta’s 2 nodig? Die vraag komt boven na het zien van dit tweede deel, hoewel deze film prima door te komen is. Maar dat komt vooral door de glansrol van John Buijsman, die de pater familias der Tatta’s speelt.

De Tatta’s gaat over de rijke familie van Kampen uit ’t Gooi. Ze raakten in de eerste film hun fortuin kwijt en moesten verhuizen naar een flat in de Hollandwijk. In dit tweede verhaal krijgt de familie het flink te verduren als ‘hun’ wijk met sloop wordt bedreigd en tot overmaat van ramp de vader van Erik ook nog komt logeren.

Bij de eerste Tatta’s film waren de recensies niet mals. Op een enkele uitzondering na was de algemene opinie in de media dat het een flutfilm was, die alle clichés uit de kast trok en waarin slecht geacteerd werd. Tel daar nog bij de ophef die ontstond doordat de Bijlmer in Amsterdam bijna als decor werd gebruikt en je hebt een flop in handen, dacht iedereen. Maar het tegendeel werd ruimschoots bewezen: De Tatta’s was een absolute bioscoophit die ook nog een Gouden Kalf Publieksprijs won.

Vervolg

Heel begrijpelijk dat de makers in waren voor een vervolg. De familie van Kampen, gespeeld door Leo Alkemade, Leonie ter Braak, Sterre Koning en Sem van der Horst, komt voor een aantal uitdagingen te staan: niet alleen komt de vader van Erik (een geweldige rol van John Buijsman) ‘eventjes’ logeren, maar ook heeft een projectontwikkelaar (Margot Ros) haar zinnen gezet op de Hollandwijk, om mooie nieuwe woningen voor de rijken neer te zetten.

John Buijsman een grotere rol geven was een gouden zet. Hij speelt de vader van Erik met zoveel humor dat je niet anders kan dan glimlachen. Dat, samen met Margot Ros (zij speelt de projectontwikkelaar), die haar rol ook met verve speelt, zorgt dat De Tatta’s 2 een prima film is, zolang je van de verhaallijn niet te veel verwacht.

Gemiste kans?

Regisseur Jamel Aattache (Zwaar Verliefd) probeerde in de eerste Tatta’s zijn eigen positieve kijk op de Nederlandse multiculturele samenleving over te brengen. In de tweede film is dat helaas op de achtergrond geraakt. De focus ligt nu meer op de moeilijkheden van de familie van Kampen, die toevallig in een multiculti wijk wonen. Dat is jammer, er zijn vast nog veel meer misverstanden in onze multiculturele samenleving waarop ingespeeld had kunnen worden. Wie weet hadden we er, op zijn minst, iets van op kunnen steken?

Dus was het een goede keuze om een tweede deel te maken? Of hadden ze het beter bij de eerste kunnen houden? Zonder De Tatta’s 2 had iedereen kunnen leven, maar aan de andere kant is het een luchtig en vermakelijk tijdverdrijf in deze koude, grijze wintermaanden. Kortom, verwacht bij dit tweede deel van De Tatta’s geen diepgaande verhaallijn, maar voor een vermakelijk anderhalf uur ben je aan het goede adres.

 

Vanaf 14 december in de bioscoop.

Theater / Voorstelling

Prachtopvoering van een klassieker

recensie: Die Zauberflöte van Wolfgang Amadeus Mozart
Dutch National Opera � Die Zauberflöte 36 � © Bart Grietens-297-minBart Grietens

Het jaar loopt ten einde en we krijgen, na een paar andere succesvolle ensceneringen, nog een kers op de taart wat Mozarts Die Zauberflöte betreft. Na de Nederlandstalige bewerking van Theu Boermans en Frans van Deursen en een voorstelling vanuit de MET in New York in de bioscoop, is de hekkensluiter in handen van De Nationale Opera (DNO) in Amsterdam. En met wát voor opvoering!

Overigens betreft het hier een reprise van een productie die al eerder in Amsterdam was te zien. Met succes, want DNO krijgt de OPER! AWARD als ‘Best Opera Company’. De jury daarvan prijst de combinatie van ‘uitstekende selectie van zelden uitgevoerde opera’s, klassiekers én impactvolle wereldpremières’.

Mystiek en magie

Dutch National Opera � Die Zauberflöte 28 � © Bart Grietens-95-min

Thomas Oliemans © Bart Grietens

Niet dat alles nu een-op-een hetzelfde is. Dat is nooit het geval. Maar er staat in deze regie wel een uitgangspunt centraal. Het is een begrip dat in Odeon, een uitgave van DNO (nr. 132/2023) wordt genoemd, en waarop je ogen blijven rusten: een ‘mystieke wereld’. In de betekenis van een verbinding tussen hemel en aarde, tussen de Koningin van de Nacht (Rainelle Krause), een bejaarde met een stok en soms in een rolstoel, en Sarastro (Anthony Robin Schneider, die Christof Fischesser vervangt). Hij is de opperpriester in de tempel van Isis en Osiris. De Koningin schenkt als symbool voor die verbinding instrumenten aan prins Tamino (Mingjie Lei) en Papagena (Laetitia Gerards), de vrouw van vogelvanger Papageno (Thomas Oliemans): een toverfluit en een magisch klokkenspel, dat op een gegeven moment wordt vervangen door een stel lege flessen die worden bespeeld met twee preien. Leuke accenten die het verhaal lucht geven.

Mystiek en liefde

Dat gezeul met een keukentrap door Papageno zou je ook kunnen ervaren als geestig, hoewel de bedoeling daarvan onduidelijk is. Maar mogelijkerwijs kan het worden opgevat als een verwijzing naar de verbinding tussen hemel en aarde. Net zoals bij de twee priesters (Mark Kurmanbayev en Marcel Reijans) die tegen het eind van de opvoering een klein stukje omhoogklimmen in twee stellages op het toneel (een decor van Michael Levine). Tegen het eind wordt het toneellicht (een design van Jean Kalman) weldadig warm: de liefde heeft overwonnen.

Over liefde en mystiek gesproken: in het gedeelte voor de pauze is het onbetwiste hoogtepunt de aria Bei Männern, welche Liebe fühlen: ‘Mann und Weib, und Weib und Mann, Reichen an die Gottheit an’. Een ingetogen gezongen en begeleid duet tussen Papageno en een van de andere stersolisten van deze opvoering: Ying Fang, een Chinese sopraan met een prachtige stem. Zij was al eerder te gast bij DNO.
Je zou hen een applausje gunnen, maar dat blijft uit – je zou zeggen gelukkig eigenlijk – in de veelal doodstille zaal. Daar geeft de vaart die dirigent Riccardo Minasi erin houdt ook weinig ruimte voor. Pas bij de opkomst van invaller Anthony Robin Schneider, direct na de pauze, klinkt het eerste applaus. Hij verandert even van opperpriester in dictator. Het applaus is terecht, want zo’n invaller is om je handen dicht te knijpen. Deze Oostenrijks-Nieuw-Zeelandse bas zong de rol eerder bij de Houston Grand Opera en in de Semperoper Dresden.

Orkest, solisten, podium en zaal

Minasi dirigeert het Nederlands Kamerorkest en het Koor van DNO (ingestudeerd door Edward Ananian-Cooper). Opvallend zijn de oude instrumenten die sommige blazers bespelen en die het geheel een rijke, warme klank geven. Die keuze is kenmerkend voor Minasi, chef-dirigent van het Mozarteumorchester Salzburg. Hij is in het orkest van Jordi Savall gepokt en gemazeld in de historisch geïnformeerde uitvoeringspraktijk, wat ook doorklinkt in de contrastrijke tempi en gekozen articulaties. Ook hij was eerder te gast bij DNO.

Het orkest zit in een wat verhoogde orkestbak, zodat er interactie kan ontstaan met wat er op het podium gebeurt. En wat de solisten betreft zelfs met de zaal, wat hilarische momenten oplevert als hele rijen mensen moeten opstaan omdat de cast ervoor langs wil lopen.

Een mooie toevoeging vormen de links en rechts naast het podium aanwezige cabines waarin live respectievelijk een projectie op het achterdoek wordt vormgegeven en een soundscape wordt gerealiseerd. Geniet, kijk en luister en vergeet en vergeef de regisseur die ene dubbelzinnige scène die een beetje uit de toon valt binnen een meer dan geslaagde opvoering.