Tag Archief van: 8WEEKLY

Kunst / Expo binnenland

Liefde voor wetenschap

recensie: Heropening van het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU)

Na een periode van grondig verbouwen, restaureren en testen viert het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) deze week haar lang verwachte heropening. Het museumgebouw is vergroot en nog beter ingericht om inspirerende verhalen te kunnen vertellen over de wetenschap. Het resultaat: een ‘museum voor nieuwsgierige mensen’ dat families met jonge kinderen en scholen graag ziet komen. Deze academische speeltuin is echter ook interessant voor andere museumbezoekers.

Wegens succes verbouwd

Het UMU onderging de afgelopen drie jaar een flinke verbouwing omdat het oorspronkelijke gebouw te klein werd voor het groeiend aantal bezoekers. Er kwamen een grotere entreehal met museumwinkel en vijf nieuwe tentoonstellingszalen die werden ingericht met collecties die nu nog completer zijn. Videoschermen met verhalen van hoogleraren, interactieve proeven en grote, kleurrijke speelkussens sporen bezoekers van alle leeftijden aan om zelf met onderzoek aan de slag te gaan. Zo kun je een hart-long machine in elkaar zetten, het gedrag van apen en mensen bestuderen en experimenteren met de stromen bezoekers in de altijd drukke Domstad.

Het verhaal van de wetenschap

Beroemde Utrechtse wetenschappers van vroeger en nu leverden een bijdrage aan de collectie die meer dan 200.000 objecten omvat. De alfawetenschappen zijn helaas wat minder present dan de bèta- en gammastudies. Voor de waardevolle Atlas maior van Blaeu en het wereldberoemde Utrechts Psalter moet je nog altijd de verderop in de stad gelegen Universiteitsbibliotheek bezoeken. Het universiteitsmuseum wil bezoekers vooral laten zien hoe je wetenschap bedrijft en doet dat gelukkig heel divers aan de hand van onder andere natuurwetenschappelijke instrumenten, naturalia, waxmodellen, testen met zintuigen en bodemproeven.

Academisch erfgoed

Een van de topstukken is de microscoop van Antoni van Leeuwenhoek, pionier van de microbiologie. De zelfgemaakte lens waarmee tijdgenoot Christiaan Huygens in 1655 de maan van Saturnus ontdekte, krijgt eveneens een eigen vitrine. In de rand van de lens een mooi citaat van Ovidius: ‘Admovere oculis distantia sidera nostris’ (‘Ze brachten de verre sterren naar onze ogen’). De liefde voor de wetenschap is voelbaar in het Bleulandkabinet van Jan Bleuland. Van 1780 tot 1838 verzamelde deze professor in de geneeskunde anatomische preparaten van mens en dier, een rijke bron van informatie in die tijd en nog altijd is zijn kabinet een plek voor verwondering. Naast tekeningen en reproducties zie je ook skeletten en opgezette dieren. Leuk is het draakje gemaakt van stekelrog, een van de fantasiedieren die door zeelieden werden verkocht.

De Blaschka’s

Een Blaschka hydroid poliep, foto Guido Mocafico

Heel bijzonder is de persoonlijke donatie van de Nederlandse professor dr. A.A.W. Hubrecht (1853 – 1915). Hij stond zijn lichaam af aan de wetenschap en zijn schedel is nu in het Bleulandkabinet opgenomen. Het toont prachtig aan hoe bevlogen wetenschappers soms kunnen zijn. Als hoogleraar zoölogie kreeg Hubrecht in 1882 van de universiteit de middelen om 86 glasmodellen te bestellen bij vader en zoon Leopold en Rudolf Blaschka. Hij wilde deze levensechte modellen van ongewervelde zeedieren, waaronder kwallen, zeeanemonen en slakken, inzetten als studieobject tijdens colleges en practica. Waarschijnlijk zijn ze vanwege hun kwetsbaarheid niet vaak gebruikt. De verzameling is uniek in Nederland en nu prachtig uitgelicht in het museum.

Reflectie

Ook de Oude Hortus met haar historische kassen kreeg een opknapbeurt en in het achttiende-eeuwse Zaadhuis is een nieuw museumcafé geopend. De ultieme plek om alle indrukken van je museumbezoek even op je in te laten werken. Je kunt in de tuinen vele plant- en boomsoorten ontdekken, zoals de 250 jaar oude Ginkgo Biloba boom, die je in het wild niet meer tegenkomt. Kijk bij het verlaten van het UMU nog even naar het kunstwerk met draaibare spiegels van Jonathan Straatman dat hoog in de hal hangt. Met deze installatie slaat het museum een brug tussen de wereld van de kunst en wetenschap. De Utrechtse kunstenaar biedt een moment van reflectie. Door te kijken naar jezelf, begrijp je jezelf beter. Net als dat wetenschap een manier is om de wereld te begrijpen.

Het UMU en de Oude Hortus zijn vanaf woensdag 6 september weer open voor publiek: https://umu.nl/

Kunst / Expo binnenland

Liefde voor wetenschap

recensie: Heropening van het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU)

Na een periode van grondig verbouwen, restaureren en testen viert het Universiteitsmuseum Utrecht (UMU) deze week haar lang verwachte heropening. Het museumgebouw is vergroot en nog beter ingericht om inspirerende verhalen te kunnen vertellen over de wetenschap. Het resultaat: een ‘museum voor nieuwsgierige mensen’ dat families met jonge kinderen en scholen graag ziet komen. Deze academische speeltuin is echter ook interessant voor andere museumbezoekers.

Wegens succes verbouwd

Het UMU onderging de afgelopen drie jaar een flinke verbouwing omdat het oorspronkelijke gebouw te klein werd voor het groeiend aantal bezoekers. Er kwamen een grotere entreehal met museumwinkel en vijf nieuwe tentoonstellingszalen die werden ingericht met collecties die nu nog completer zijn. Videoschermen met verhalen van hoogleraren, interactieve proeven en grote, kleurrijke speelkussens sporen bezoekers van alle leeftijden aan om zelf met onderzoek aan de slag te gaan. Zo kun je een hart-long machine in elkaar zetten, het gedrag van apen en mensen bestuderen en experimenteren met de stromen bezoekers in de altijd drukke Domstad.

Het verhaal van de wetenschap

Beroemde Utrechtse wetenschappers van vroeger en nu leverden een bijdrage aan de collectie die meer dan 200.000 objecten omvat. De alfawetenschappen zijn helaas wat minder present dan de bèta- en gammastudies. Voor de waardevolle Atlas maior van Blaeu en het wereldberoemde Utrechts Psalter moet je nog altijd de verderop in de stad gelegen Universiteitsbibliotheek bezoeken. Het universiteitsmuseum wil bezoekers vooral laten zien hoe je wetenschap bedrijft en doet dat gelukkig heel divers aan de hand van onder andere natuurwetenschappelijke instrumenten, naturalia, waxmodellen, testen met zintuigen en bodemproeven.

Academisch erfgoed

Een van de topstukken is de microscoop van Antoni van Leeuwenhoek, pionier van de microbiologie. De zelfgemaakte lens waarmee tijdgenoot Christiaan Huygens in 1655 de maan van Saturnus ontdekte, krijgt eveneens een eigen vitrine. In de rand van de lens een mooi citaat van Ovidius: ‘Admovere oculis distantia sidera nostris’ (‘Ze brachten de verre sterren naar onze ogen’). De liefde voor de wetenschap is voelbaar in het Bleulandkabinet van Jan Bleuland. Van 1780 tot 1838 verzamelde deze professor in de geneeskunde anatomische preparaten van mens en dier, een rijke bron van informatie in die tijd en nog altijd is zijn kabinet een plek voor verwondering. Naast tekeningen en reproducties zie je ook skeletten en opgezette dieren. Leuk is het draakje gemaakt van stekelrog, een van de fantasiedieren die door zeelieden werden verkocht.

De Blaschka’s

Een Blaschka hydroid poliep, foto Guido Mocafico

Heel bijzonder is de persoonlijke donatie van de Nederlandse professor dr. A.A.W. Hubrecht (1853 – 1915). Hij stond zijn lichaam af aan de wetenschap en zijn schedel is nu in het Bleulandkabinet opgenomen. Het toont prachtig aan hoe bevlogen wetenschappers soms kunnen zijn. Als hoogleraar zoölogie kreeg Hubrecht in 1882 van de universiteit de middelen om 86 glasmodellen te bestellen bij vader en zoon Leopold en Rudolf Blaschka. Hij wilde deze levensechte modellen van ongewervelde zeedieren, waaronder kwallen, zeeanemonen en slakken, inzetten als studieobject tijdens colleges en practica. Waarschijnlijk zijn ze vanwege hun kwetsbaarheid niet vaak gebruikt. De verzameling is uniek in Nederland en nu prachtig uitgelicht in het museum.

Reflectie

Ook de Oude Hortus met haar historische kassen kreeg een opknapbeurt en in het achttiende-eeuwse Zaadhuis is een nieuw museumcafé geopend. De ultieme plek om alle indrukken van je museumbezoek even op je in te laten werken. Je kunt in de tuinen vele plant- en boomsoorten ontdekken, zoals de 250 jaar oude Ginkgo Biloba boom, die je in het wild niet meer tegenkomt. Kijk bij het verlaten van het UMU nog even naar het kunstwerk met draaibare spiegels van Jonathan Straatman dat hoog in de hal hangt. Met deze installatie slaat het museum een brug tussen de wereld van de kunst en wetenschap. De Utrechtse kunstenaar biedt een moment van reflectie. Door te kijken naar jezelf, begrijp je jezelf beter. Net als dat wetenschap een manier is om de wereld te begrijpen.

Het UMU en de Oude Hortus zijn vanaf woensdag 6 september weer open voor publiek: https://umu.nl/

Film / Films

Een spiegel voorgehouden

recensie: Living (Oliver Hermanus, 2022)
Living_ps_1_jpg_sd-lowFilmdepot

In deze Oscargenomineerde film besluit Mr. Williams (Bill Nighy), nadat hij erachter komt terminaal ziek te zijn, zijn leven om te gooien. De film, die zijn oorsprong heeft te danken aan Kurosawa’s gerenommeerde film uit 1952 genaamd Ikiru, is dankzij de artistieke visie van Hermanus getransformeerd tot een verhaal dat eer doet aan het naoorlogse Londen.

Gesitueerd in de jaren vijftig draait Living om het leven van Mr. Williams. Een stoïcijnse ambtenaar die bekend staat als de baas van de afdeling Openbare Werken. Williams is iemand die zich buiten zijn werk om niet met zijn werknemers wil associëren en nogal goed is in opdrachten van zich afschuiven. Kort nadat Williams van zijn huisarts te horen krijgt dat hij nog slechts zes tot negen maanden te leven heeft, besluit de aan-zijn-bureau-gekluisterde ambtenaar onaangekondigd er tussenuit te gaan. Voor hem een zeer uitzonderlijk gegeven. In zijn afwezigheid  komt Williams tot de conclusie dat de passie die hij ooit voor het leven had niet te vinden was in grote avonturen, maar juist in de kleine, haast veronachtzaamde momenten in het leven. Nu de dood hem in de ogen kijkt is het nog maar de vraag of Williams een betekenisvolle nalatenschap heeft weten waar te maken.

Schijnbaar stoïcijns

Met velerlei bedachtzame spiegelshots weet cinematograaf Jamie Ramsey een zelfverzekerde doch behoorlijk gespleten persoonlijkheid vast te leggen van iemand die initieel maar weinig inhoud lijkt te hebben. Deze shots dragen op indrukwekkende wijze bij aan het vastleggen van een personage dat zowel een harde als een enorm vereenzaamde kant heeft. Een sterke scène die getuigt van zijn haast uiteenvallende persoon, is wanneer Williams voor de spiegel staat, oefenend om zijn zoon van het bittere nieuws op de hoogte te stellen. Met een gefragmenteerd spiegelwerk wordt nadruk gelegd op een zoektocht naar onvindbare woorden, resulterend in een pijnlijk, stilzwijgend mozaïek van emoties.

Aangevuld met een uiterst visueel script weten befaamde schrijvers Kazuo Ishiguro, Akira Kurosawa en Shinobu Hashimoto een man weer te geven die zijn verloren passie voor het leven lang niet volledig achter zich heeft gelaten. Dat Williams de waarde van kleine momenten terug wil vinden, wordt merkbaar tijdens een lunch met zijn voormalige collega Margaret Harris (Amy Lou Wood). In een openhartig gesprek met de medewerkster vertelt Williams over het belang van tegendraads pubergedrag. Het is een toespraak die je bij de keel grijpt en doet realiseren hoe snel de tijd aan ons voorbij gaat. De scène wakkert een verlangen aan dat slechts in schimmen van het verleden opgespeurd kan worden, terugdenkend aan toen. Als een weemoedige reiziger dwaal je mee naar nostalgische gedachten over toen je als kind nog éven buiten wilde blijven spelen, om nog héél kort vast te kunnen houden aan het moment.

Een authentieke weerspiegeling

Van meet af aan dompelt Living je onder in vervlogen tijden, ondersteund door functioneel snaarspel, gecomponeerd door de getalenteerde Emilie Levienaise-Farrouch. Met vreugdevolle en toch melancholische klanken, dragen de melodieën gedurende de hele film rijkelijk bij aan een vertelling over het leven.

Het feit dat een oude Japanse film dusdanig vertaald kan worden binnen een totaal ander landschap, zelfs zo’n zeventig jaar later, geeft blijk van een universele zoektocht naar betekenis en voldoening in het leven, herkenbaar voor elke generatie.

peripheral v2_klein
Film / Serie

Een tijdloos mysterie

recensie: The Peripheral
peripheral v2_klein

Stel je voor dat je in de toekomst niet kunt tijdreizen, maar in twee verschillende tijdlijnen kunt leven. Je beweegt er niet met je fysieke lichaam doorheen, noch bestuur je een personage zoals bij virtual reality. Deze wereld betreed je met een realistisch lichaam dat wordt bestuurd met je geest. Dit wordt een ‘peripheral’ genoemd. Je leeft dus in een andere tijdlijn, in dezelfde wereld. Maar is dit ook wérkelijk dezelfde wereld?

De spelregels veranderen

Flynne Fisher krijgt te maken met deze verschillende tijdlijnen. Haar dagelijks leven is eigenlijk vrij normaal; ze zorgt voor haar blinde moeder en helpt af en toe haar broer Burton met online spellen. Ze wonen in de stad genaamd Clinton in 2032. Het ritme verandert wanneer Burton een spel met Simtechnologie mag testen, waar een groot bedrag tegenover staat.

Flynne bestuurt in het spel een lichaam in de ‘peripheral’ dat volgens haar realistisch aanvoelt, waarbij ze in een tijdlijn van het jaar 2073 wordt geplaatst. Het begint leuk en aardig, ze denkt dat het een spel is vol personages die een feestje bezoeken. Al snel vindt ze een efficiënte oplossing om het level uit te spelen. Ze heeft echter iets mysterieus gezien tijdens de eerste test, wat de makers stil willen houden. Spoedig escaleert de situatie tot een chaos waarin ze onbekende vijanden maakt, op het zogenaamde dark web. Wilf Netherton wordt door de spelontwikkelaars gestuurd, om te helpen ontrafelen wat Flynne precies heeft gezien.

Daniel, het hulpje van het Research Instituut, vertelt dat Flynne iets heeft gestolen. De grens tussen spel en realiteit begint steeds vager te worden voor haar. Ze moet zich gaan afvragen hoe ze haar familie kan beschermen en hoe ze tegelijkertijd de missie om een verdwenen meisje genaamd Aelita te vinden, kan voltooien. Het wordt nog erger wanneer er premiejagers achter Flynne en Burton aan komen. Ondertussen proberen zij in leven te blijven, zowel in het echt als in de peripheral. Aelita, die nog steeds spoorloos is, laat wel hints achter over haar huidige locaties. Dit geeft Flynne veel verantwoordelijkheid; de levens van haar geliefden en vele anderen hangen af van de keuzes die ze gaat maken. Flynns sterke karakter komt van pas als onderhandelaar, ze stelt de juiste vragen en geeft niemand de kans om haar in twijfel te trekken. Burton daarentegen is terughoudender in gevaarlijke situaties, om te observeren en de mogelijkheden te berekenen. Samen vormen ze een geweldig team dat elkaar ondersteunt. Een gelijkenis in hun karakter, is dat ze allebei erg eigenwijs zijn, wat goed is maar ook voor discussies kan zorgen.

De kracht van sterke persoonlijkheden

Alles wat Flynne in de peripheral voelt, heeft ook effect heeft op haar echte lichaam in haar eigen tijdlijn. Ze wordt op een gegeven moment aangevallen met een wapen dat geluidsgolven schiet en raakt gewond in vechtpartijen. Ondanks dat, raakt ze steeds meer overtuigd dat dit de manier is om te handelen. Met gevaar voor eigen leven probeert ze anderen te redden.

Levens die vallen tijdens deze strijd, opofferingen, deals en vechtscènes maken het geen seconde saai tijdens het kijken. Actrice Chloë Grace Moretz, heeft leven in het personage geblazen met haar expressies en acteerwerk. Moretz legt een sterk charisma op tafel dat ze in Flynne weerspiegelt, vooral in de onderhandelings- en actiescènes.

Vragen voor de toekomst

Deze serie zet aan het denken over de mogelijke toekomst met voortgang in technologie, de medische wereld en kunstmatige intelligentie. Al is het nog niet aan de orde, het brengt ethische vraagstukken naar voren over leven in een andere tijdlijn. Ook zien we de impact van de peripheral op het welzijn van het personage. Flynne krijgt te maken met fysieke pijn na gevechten in haar Sim-lichaam. Het heeft echter niet alleen effect op een fysiek lichaam, maar ook op de psyche. Alles dat wordt gevoeld, gezien en ervaren, vergeet ze niet. Het leven in twee werelden met dezelfde geest vereist veel energie. Is het de moeite waard om persoonlijk welzijn op te offeren voor het streven naar een betere samenleving? De toekomst zal meer middelen bieden, maar wat zal de prijs zijn voor een betere wereld?

Te zien op Prime Video!

N.v.d.r.: Vlak na de publicatie van deze recensie blijkt dat seizoen 2 helaas is geannuleerd, maar niet getreurd! Voor de nieuwsgierigen onder ons is nog altijd de boekenreeks aan te raden waar deze serie op gebaseerd is, geschreven door William Gibson.

Boeken / Fictie

De keerzijde van de MacDo

recensie: Werken voor de kost - Claire Baglin

In haar autobiografische debuut Werken voor de kost doet de 24-jarige Claire Baglin verslag van haar bijbaantje bij een fastfoodketen. De Française zet haar ervaringen af tegen die van haar vader, die zijn hele werkende leven fabrieksarbeider was.    

Als kleine kinderen kunnen Claire en haar broertje Nico zich geen magischere plek voorstellen dan de McDonalds. Op de terugweg van vakantie geven hun ouders eindelijk toe aan de watertandende kinderen op de achterbank. De twee kunnen hun geluk niet op, werken zich uit de Berlingo en bestormen het restaurant. Het bestelproces in het drukke restaurant verloopt chaotisch, maar uiteindelijk slaagt het gezin erin hun vakantiebonnen in te wisselen voor een lading burgers, frietjes, nuggets en cola. Als kers op de taart krijgen Claire en Nico bij hun kindermenu ieder een buitenaards poppetje dat licht geeft in het donker. 

Harde realiteit
De magie die Claire als kind ervoer, verdwijnt als sneeuw voor de zon wanneer ze zelf voor de fastfoodketen gaat werken. De werkzaamheden zijn repetitief, de klanten veeleisend en met haar collega’s heeft ze geen echte band. Voortdurend strijden de medewerkers om de beste plekjes, waarbij de McDrive het hoogst haalbare is en ‘de service’ (ofwel de zaal, het terras, de wc’s en het vuilnishok) het onderspit delft.  

Claires bijbaan is allesbehalve enerverend, maar het blijft slechts een bijbaan. Al bij haar sollicitatie beslist ze om slechts enkele maanden te blijven. Hoe anders was dat voor haar vader, die altijd ploegendiensten heeft moeten draaien. Ondanks dat hij hard werkt, zoekt hij zijn toevlucht bij het afvalpunt voor elektronische huisraad (die hij al dan niet succesvol repareert). Wat voor vader dagelijkse kost is, is voor Claire slechts een tussenstation. 

Persoonlijk
In een roman die zich grotendeels in een MacDonalds afspeelt, valt evenzeer op wat wél aan bod komt als wat niet. Zo spreekt ze, om maar wat te noemen, met geen woord over wat fastfood doet met de volksgezondheid of onder welke omstandigheden het vlees wordt geproduceerd. Baglins focus ligt op de werkvloer en dan niet eens zozeer misstanden, als wel de banaliteit ervan.  

Baglins schrijft associatief, maar ook herkenbaar. Er zijn maar weinig mensen die nooit bij de MacDonalds hebben gegeten en het is die collectieve ervaring waar Werken voor de kost op stoelt. Anders dan Édouard Louis, die andere getalenteerde jonge Franse schrijver met wie Baglin veel wordt vergeleken, heeft het werk van Baglin een verfrissende lichtheid over zich. Werken voor de kost is een debuut dat smaakt naar meer! 

Boeken / Fictie

Het verleden houdt nooit op

recensie: Lessen - Ian McEwan

Roland Baines heeft een abonnement op het verleden. Zijn leven lang blijft hij dealen met de heftige kostschoolervaringen met pianolerares Miriam Cornell. De vraag hoe grote en kleine geschiedenissen doorwerken in ieders bestaan, en wat we daar nou eigenlijk van leren, hangt in het nieuwste boek van Ian McEwan als een felverlicht uithangbord aan de gevel. 

In het werk van de Engelse topauteur McEwan is de impact van historische gebeurtenissen op het persoonlijke leven van mensen een terugkerend thema. Ergens lijkt dit een open deur, ons leven wordt natuurlijk voor een belangrijk deel bepaald door de plaats en tijd waar onze wieg toevallig oppopt. Maar het is wel een essentieel gegeven. In Lessen dreunt de Tweede Wereldoorlog nog nadrukkelijk na in de levens van de oudere generatie, en voor jongeren zijn thema’s als de Koude Oorlog en (de val van) de Muur, Tsjernobyl, Brexit en de Covid-pandemie maar al te relevante zaken. 

McEwan geeft in Lessen een prachtig voorbeeld van deze impact. De 13-jarige Roland Baines neemt naar aanleiding van de Cubacrisis in 1962 een beslissing die verreikende consequenties zal hebben. Wat wil hij beslist niet hebben gemist voordat de nucleaire ‘verdamping’ toeslaat? 

Familie

McEwan schildert in zijn boek ook een aantal familiegeschiedenissen. Zo worden het verleden van de moeder van Alissa – Rolands eerste, Duitse, vrouw – en haar eigen antwoord daarop fraai uitgewerkt. Tussen dochter en moeder lijkt wel een ‘ijzeren gordijn’ van onbegrip te hangen. Gaandeweg realiseer je je weer terdege hoe verschillend de omstandigheden, belemmeringen en kansen van opeenvolgende twintigste-eeuwse generaties zijn geweest. Breken met het psychologische keurslijf van haar ouders wordt voor Alissa een regelrechte levensbehoefte. In Lessen beschrijft McEwan deze worsteling treffend, veel naoorlogse kinderen in West-Europa zullen zich hier moeiteloos in herkennen. Al gaan weinigen zo ver als deze dochter. 

Literatuur

Roland ontwikkelt zich stukje bij beetje ook tot een goede, autodidactische lezer die ons soms trakteert op beschouwingen over grote schrijvers. Zo staat hij bijvoorbeeld stil bij interessante liefdeservaringen van Flaubert en Dickens. Een oplettende lezer kan zich in Lessen vermaken met talloze boeiende verwijzingen naar de wereldliteratuur. De hoofdrol is wel weggelegd voor Nabokov, ook al wordt die schrijver alleen een paar keer terloops aangestipt. De vergelijking met diens monumentale roman Lolita (1955) is gewoon onontkoombaar.   

Gestolen jeugd

Waarmee we zijn aanbeland bij de belangrijkste geschiedenis van Lessen: het gefragmenteerde levensverhaal van hoofdpersoon Roland Baines. Net als Lolita valt Roland als jonge puber ten prooi aan een solipsistische volwassene, in zijn geval pianojuf Miriam Cornell. (Wie Lolita gelezen heeft, herinnert zich misschien nog dat daar ook een pianolerares in figureert!) Hoewel de overvloedige seks de jonge Roland ontzettend goed smaakt, en hij op latere leeftijd ook over zijn eigen ‘aandeel’ dubt, wordt al gauw duidelijk dat de affaire met een bezitterige en machtige volwassene hem zijn leven lang parten blijft spelen. McEwans beschrijving van de gevolgen van een gestolen jeugd maakt van Lessen zo (ook) een indringende follow-up van Lolita. Dat hij de affaire vanuit alle mogelijke gezichtshoeken bekijkt, overtuigt en pakt je als lezer vanaf het begin. 

Lessen

Cover en titel van de lijvige – en heerlijk geschreven – roman verwijzen op het eerste gezicht naar de pianolessen die zo’n belangrijke rol in Rolands jeugd en verdere leven spelen. Maar een boek dat doordrenkt is van de betekenis van geschiedenis bestrijkt natuurlijk een veel breder thema. Wat leren we nou echt allemaal van het verleden, van onze eigen geschiedenis en die van anderen? Aan het eind trekt Roland zijn persoonlijke conclusies. Lessen is een literair meesterwerk. 

Theater / Voorstelling

Liefde in tijden van oorlog

recensie: Antonius & Cleopatra – Shakespeare Theater Diever
Antonius & CleopatraKoen Timmerman

Het is echte liefde, tussen de Romeinse generaal Marcus Antonius en Cleopatra, koningin van Egypte. Ze zijn dol op elkaar, kunnen niet van elkaar afblijven. Maar liefde in tijden van oorlog is gedoemd te mislukken. Zo is Antonius & Cleopatra van Shakespeare Theater Diever een soort antieke Romeo & Julia-geschiedenis – maar dan vrolijk – tegen de achtergrond van een oorlog tussen broederlanden. Voor de goede verstaander is de oorlog tussen Oekraïne en Rusland erin te herkennen.

Na haar liaison met Julius Caesar is de onweerstaanbare en machtige Cleopatra verzeild geraakt in een hartstochtelijke liefdesrelatie met de Romeinse generaal Marcus Antonius. Alleen: het conflict tussen Egypte en Rome smeult al jaren, en bovendien is Antonius in Rome getrouwd met Fulvia. Vanwege het warme liefdesnestje in Alexandrië laat Antonius zijn Romeinse plichten versloffen. Daarmee komt hij natuurlijk niet weg. De keizer fluit hem terug. Rome gaat vóór het meisje.

Oorlogszuchtig tijdsgewricht

William Shakespeares tragedie uit 1606/’07 is oneindig ingewikkeld, wat mede komt doordat Shakespeares verhaal eigenlijk te dicht blijft bij de feitelijke historie uit de eerste eeuw voor Christus. Het verhaal over de liefde tussen twee mensen uit elkaar beconcurrerende volken, tegen de achtergrond van een politiek wespennest.

Zijn Antonius en Cleopatra wordt onder andere daardoor relatief weinig gespeeld: een te ingewikkelde geschiedenis in een oorlogszuchtig en complex tijdsgewricht, bemenst door een wirwar van personages op verschillende locaties. Theatermakers branden zich er niet graag aan.

Plezierige boertigheid

Shakespeare Theater Diever maakt elke zomer in het eigen openluchttheater een vrolijke Shakespeare-bewerking met een combinatie van amateurs en professionals. Vanuit dat perspectief is Antonius & Cleopatra een begrijpelijke keuze, aangezien er veel rollen zijn te vergeven. Deze van oorsprong zeer pijnlijke tragedie is bewerkt tot een vrolijke bijna-komedie, vol plezierige hedendaagse boertigheid.

In de interpretatie van vertaler en regisseur Jack Nieborg is Cleopatra een hysterisch wicht. Een verwend, vulgair nest, dat hevige ziekte voorwendt zodra ze haar zin niet krijgt. Marcus Antonius is een breedgeschouderde mannetjesputter. In de interpretatie van Nieborg laat Antonius zich flink piepelen door zijn baas in Rome, Octavius Ceasar, de zoon van Julius.
Maar voordat het zover is, beleven ze een stormachtige liefdesrelatie waarin Cleopatra de baas is. Bij wijze van statement over die machtsverhouding komt Antonius om te beginnen op in een geil SM-pakje. Hij wordt achternagezeten door Cleopatra, die voorzien is van een leren zweepje. Duidelijker kan Nieborg niet uitleggen hoe de kaarten liggen.

De geschiedenis wil echter dat de strijdende partijen in een zeeslag belanden, waarna de liefde tussen de twee fataal zal blijken.

Ingewikkeld stuk

Antonius en Cleopatra is een rommelig, ingewikkeld en ‘druk’ stuk; dat is in de versie van Nieborg niet anders. De plot is daardoor onvermijdelijk lastig te volgen. Bovendien is de speelvloer – met overal afgebroken zuiltjes en quasi-brokstukken – voorzien van vele drempeltjes en trappetjes. Zo ontstaan voor de acteurs lange, lastige looproutes vol hindernissen die ze steeds moeten nemen.

Ondanks de ingewikkelde plot en het onhandige decor is dit een bijzonder vermakelijke voorstelling. Hedendaagse kwinkslagen in de vertaling door Nieborg maken Shakespeares lappendeken beter te verteren. Zoals ook Shakespeare dat zelf feitelijk deed, zo maakt ook Nieborg voortdurend gebruik van terzijdes tegen het publiek, die de toeschouwer bij de les houden.

Komische interpretatie

Inge Wijers steelt met haar Cleopatra de show. Ze gaat er met lichaam en stem vol in. Cleopatra heeft een hele reeks fantastische kostuums (ontwerp: Margit van der Kamp), en verwisselt vaker van outfit dan Beyoncé. Siebren De van der Schueren als de Romeinse heerser Octavius Caesar zit strak en overtuigend in zijn rol; als hij opkomt daalt direct de ernst neer in deze voorstelling.

Anne Peter van Muijen zet Marcus Antonius eerder neer als een stevig gebouwde sportschoolhouder dan als een lid van de Romeinse elite, maar in de context van deze komische interpretatie van de tragedie past die aanpak wel.

Fraai

Regisseur Nieborg kiest er meermaals voor veel van zijn (25!) acteurs tegelijkertijd op de speelvloer te laten staan en zitten, wat de focus op de hoofdhandeling niet ten goede komt.
Het toneelbeeld is – zoals altijd in Shakespeare Theater Diever – bijzonder fraai, met aan het ene eind een Romeins tempeltje met een driehoekige timpaan er bovenop, en aan het andere eind een Egyptische ruïne met twee hoge beelden van de hond-god Anubis (decorontwerp: Janco van Barneveld).

Elke voorstelling van Shakespeare Theater Diever wordt omlijst en ondersteund door een wandelend orkestje dat extra lucht en vrolijkheid brengt. Vooral de veelzijdige Annemarie de Bie valt daarin op, vanwege zowel haar virtuositeit als vanwege haar geestigheid.

Alleen maar verliezers

Luisterend naar de vertaling en interpretatie van Jack Nieborg vallen de gelijkenissen op met de actuele oorlog die Rusland begon tegen Oekraïne: waar is dit voor nodig? En vooral: wie wordt er beter van? Want zo’n oorlog kent alleen maar verliezers. Misschien is dat de actuele reden voor Nieborg om dit stuk juist nu te willen brengen.

Decorontwerp: Janco van Barneveld
Kostuumontwerp: Margot van der Kamp
Lichtontwerp: Henry van Niel
Muziek: Jan Meiborg

Film / Serie

Een moeilijk afscheid van de geniale zwarte comedy

recensie: Serie Barry (seizoen 4)
BarryHBO en Warner Bros. Discovery

Het laatste seizoen van de enerzijds hilarische, anderzijds bloedstollende HBO serie Barry sluit op memorabele wijze het verhaal af van huurmoordenaar Barry, die hoopte zijn donkere verleden in te ruilen voor een carrière als acteur.

Na uit het leger te zijn gestapt weet Barry (Bill Hader) niet waar zijn kwaliteiten in het leven liggen. Zijn uitzonderlijke vaardigheid met vuurwapens is niet ontsnapt aan de aandacht van Monroe Fuches (Stephen Root), een manipulatieve familievriend met connecties op de zwarte markt. Hij neemt Barry onder zijn hoede en zet hem aan het werk als huurmoordenaar. In het eerste seizoen behandelt Barry zijn baan niet anders dan een kantoorbaan. Hij komt op tijd, voert efficiënt zijn opdrachten uit en na het werk ploft hij lusteloos op de bank. Is dit alles wat het leven hem te bieden heeft?

Tijdens een klus raakt hij verzeild in een proefoptreden van zijn doelwit, dat lid is van een lokale toneelschool. Barry, enigszins uit het veld geslagen omdat zijn werkdag niet verloopt zoals gepland, krijgt een enorme opleving door het matige optreden dat hij geeft aan de klas van ex-acteur Gene Cousineau (Henry Winkler). Ook toont de ijverige, doch onzekere, beginnende actrice Sally Reed (Sarah Goldberg) interesse in hem. Het enige wat hem te doen staat is zijn missie uitvoeren en er opent warempel een plek in de klas. Nu moet hij enkel nog zijn huidige baan opzeggen. Als dat hem lukt, kan hij beginnen met zijn nieuwe leven. Dit blijkt toch moeilijker dan Barry had ingeschat…

Een somber einde voor iedereen

Barry is al meerdere keren met een Emmy Award bekroond in de comedy categorie. Hoewel er in het eerste seizoen voornamelijk gelachen kon worden om de absurdistische setting, laat het laatste seizoen weinig ruimte over voor luchtigheid. Elk personage heeft inmiddels een hoop ongelukkige dingen meegemaakt en er gaat geen eind aan de ellende komen.

Barry zit vast vanwege de moord op Cousineau’s vriendin. Cousineau, die hier lange tijd niets vanaf wist, heeft enigszins zijn leven weten te herpakken na deze traumatische ervaring. Nu hij weet dat Barry, zijn protegé en vriend, verantwoordelijk is voor de moord, is Cousineau’s leven volledig zinloos als hij geen wraak op Barry kan nemen.

Sally, die in haar relatie met Barry ook betrokken is geraakt bij een moord, lijkt ook op geen enkele manier meer op haar vrolijke en naïeve zelf uit de vorige seizoenen. We zien haar in dit seizoen worstelen om zichzelf te herpakken als professionele regisseur en actrice, maar keer op keer denkt ze terug aan de moord waar ze medeverantwoordelijk voor is.

Deze donkere tonen zijn niet altijd even makkelijk om naar te kijken. Soms wordt zelfs in dezelfde scène een goede grap gevolgd door beelden die neigen naar horror. De serie geeft de kijker geen tijd om een positie te bepalen, wat ervoor zorgt dat je aan het scherm gekluisterd blijft. Omdat de serie ons heeft weten te binden aan de personages door hun beste en grappigste zelf te presenteren, is het moeilijk om niet te blijven kijken hoe hun gecompliceerde verhalen zullen eindigen.

Van komedie naar meeslepend drama

De humor van de serie leeft voort in het personage NoHo Hank (Anthony Carrigan), lid van de Tsjetsjeense maffia die Barry de opdracht gaf om de toneelspeler te vermoorden. Carrigans vertolking van deze naïeve goedzak is een genot om naar te kijken, zelfs met alle tegenspoed in de serie. De evolutie van het personage is bizar, maar bevat ook de meest romantische relatie die de serie te bieden heeft.

Barry is bijna het tegenbeeld van deze evolutie te noemen. Zijn keuzes en acties maken het door de seizoenen heen steeds moeilijker om hem te vergeven. Zijn relaties met Sally en Cousineau worden puur in stand gehouden door emotionele manipulatie. Als het aan Sally en Cousineau lag, waren alle banden met Barry al verbroken. Niet alleen de mensen om hem heen, maar ook de camera distantieert zich van Barry. Barry krijgt minder schermtijd en minder monologen in het laatste seizoen dan de seizoenen ervoor. De kijker wordt als het ware weggetrokken van de protagonist, waardoor Barry meer als de antagonist van het verhaal beschouwd kan worden. Deze stilistische vertelwijze is te danken aan Bill Hader. Hij speelt niet alleen hoofdpersonage Barry, hij is ook de regisseur van het volledige laatste seizoen en zelfs de schrijver van de seizoensopener en -finale.

Ook dit jaar maakt Barry kans op verschillende Emmy Awards, met nominaties voor Bill Hader als schrijver, regisseur en acteur. De originele wijze waarop Hader ons meeneemt in het verhaal van zijn antiheld is niet altijd even mooi, wel continu erg grappig en absoluut je tijd waard. Barry is te zien op HBO Max.

Muziek / Achtergrond
special: Spotify-playlist van onze muziekredactie
franse playlistGerard Rundberg

8WEEKLY Playlist: Parlez-vous français?

Zomervakantie in Frankrijk: ontbijten met verse croissantjes, wandelen langs de Seine en grote braderieën afstruinen. Menig auto zal de Route du Soleil en de Périphérique rondom Parijs alweer getrotseerd hebben om te genieten van het luie, Franse leven. En wat is beter om in de stemming te komen dan een speciale Frans(talige) playlist? Onze muziekredactie heeft een lijst samengesteld met huidige Franstalige hits en klassiekers. Van golden oldies als Jacques Brel tot aan modernere hitartiesten als Louane en Vianey, ze houden je allemaal gezelschap tijdens je (dromen over je) reis naar Frankrijk.

Louane zit weer beter in haar vel

Louane Emera (of kortweg Louane) is de artiestennaam van de Franse zangeres en actrice Anne Peichert. Louane werd bekend dankzij de Franse versie van ‘The Voice’ in 2013, waar ze eindigde op de tweede plaats. Haar nummers variëren sterk in stijl: van het hippe ‘Pardonne-moi’ tot het emotionele ‘Secret’. In dit laatste nummer bezingt ze als jonge moeder de liefde voor haar opgroeiende dochter, maar ook de angst die daarbij komt kijken. Ze vertelt haar dochter haar grootste geheim: haar lage zelfbeeld en de strijd die ze ervaart om van zichzelf te houden. ‘Pardonne-moi’ heeft, ondanks de uptempo melodie, ook een diepere betekenis. Louane vraagt vergiffenis aan iemand die veel voor haar betekent. Ze geeft toe dat ze te veel huilt en soms overdreven reageert, zich schuldig voelt en haar fouten wil goedmaken.

In september brengt Louane een nieuwe versie van haar laatste album Sentiments uit: Sentiments Heureux. Hierin worden de emtionele ballades uit de eerste versie aangevuld met meer uptempo nummers, waaronder een samenwerking met Clean Bandit. Het in gedachten verzeilde hoofd van Louane op de cover van Sentiments is op deze nieuwe versie afgeplakt met een sticker waarop ze breeduit lacht. Vermoedelijk wil de zangeres hiermee uitdragen dat ze na een wat moeilijkere periode weer beter in haar vel zit.

Inspirerende nacht in een slaperig stadje

Vesoul is een onbeduidend Frans stadje tegen de Zwitserse grens. Waarom vond de Belgische chansonnier Jacques Brel het dan waard om een nummer over deze saaie plek te schrijven? Nou, waarschijnlijk omdat hij een inspirerende nacht beleefde met een serveerster in een hotel in Vesoul waar hij kort verbleef.

In ‘Vesoul’ bezingt Brel de wispelturigheid van een vrouw die hij bemint, maar waar hij uiteindelijk zwaar overprikkeld van is geraakt. Ze wil overal heen, de ene keer naar Vierzon, dan weer naar Vesoul en door naar Antwerpen en Hamburg. Wat hem betreft is het gereis toch echt voorbij.

‘Vesoul’ is typisch Brel door het enorm snelle gezang. In het nummer spoort hij zijn accordeonist Marcel Azzola ook nog eens aan om sneller te spelen met de woorden ‘Chauffe Marcel!’, wat vrij vertaald iets betekent als ‘Pittiger Marcel!’. De frase is nog steeds een van de bekendste in de Franstalige muziek.

Free runnen op ‘Voyage, Voyage’

Het nummer ‘Voyage, Voyage’ van Desireless is met recht een Franstalige klassieker te noemen. Bij uitkomst in de jaren 80 wist het nummer al in meerdere Europese landen de nummer 1-positie te behalen en voor meerdere weken te behouden. Dat succes van Desireless inspireerde in de jaren 90 het Japanse duo Wink tot het coveren van het nummer in het Japans, en in de zeroes Belgische zangeres Kate Ryan tot het maken van een EuroDance versie van het lied. Dit nummer werd een groot succes in België, Nederland, Finland en Spanje. Kate Ryan weet in haar verdere werk andere Franse klassiekers als ‘Désenchantée’ en ‘Ella, elle l’a’ om te toveren tot regelrechte dance hits.

Dit voorjaar kwam er in Nederland even een kleine opleving voor de Kate Ryan-versie van ‘Voyage, Voyage’ door het tv-programma B&B Vol Liefde. Duizenden mensen zagen vorig jaar deelnemer Menno in beeld free runnen op dit nummer, wat dit jaar nog eens werd nagedaan in een parodie op Instagram door radio-dj en influencer Bram Krikke. Wie denkt dat dit puur was om Menno belachelijk te maken heeft het mis. In een latere video is te zien hoe de heren samen zijn gaan free runnen.

Vianey strikt grote namen

In januari 2023 verscheen er op MIKA’s website een aankondiging van een nieuwe single. Enthousiast schreef hij dat hij in een Parijse studio tijd heeft doorgebracht met zijn vriend Vianney en dat daaruit de single ‘Keep It Simple’ voortkwam. De Franse singer-songwriter Vianney wist voor dit lied collega MIKA te strikken, maar die is niet de eerste grote naam in de lijst met samenwerkingen van Vianney. Eerder wist hij al samenwerkingen met Ed Sheeran en Maître GIMS binnen te halen. Niet zo gek, Vianney populair noemen zou een understatement zijn. Zijn miljoenen streams op Spotify, waarvan sommigen richting het miljard lopen, komen niet zomaar ergens vandaan. Zijn eerste album uit 2014 kreeg een dubbele platina status, en met vervolgalbums sleepte hij menig award binnen.

‘Keep It Simple’ klinkt inderdaad, zoals de titel eigenlijk al zegt, als een simpel liedje. Achter het vrolijke, zonnige melodietje schuilt er echter een dieper thema. Het deels Franstalige, deels Engelstalige nummer gaat over twee personen die met hun fysieke en mentale pijn proberen om te gaan en de oplossing voor hun problemen zoeken bij andere mensen, zoals een potentiële liefde. Ondanks dit zwaardere thema, klinkt het nummer licht en zomers – perfect voor een zomerse, Franstalige playlist.

Naast Louane, Jacques Brel, ‘Voyage, Voyage’ en Vianey wacht er nog vele andere Frans(talig)e muziek op jou in onze nieuwste Spotify playlist. Veel luisterplezier!

Recensie Anna van den Breemer Het perfecte zusje
Boeken / Fictie

Non-fictieschrijfster debuteert met thriller

recensie: Anna van den Breemer – Het perfecte zusje
Recensie Anna van den Breemer Het perfecte zusje

Anna van den Breemer schreef eerder drie non-fictieboeken. Met Het perfecte zusje debuteert ze als thrillerschrijfster. Het is natuurlijk afwachten of de schrijfster zich vaker aan dit nieuwe genre zal wagen. Van huis uit is Van den Breemer journalist en staat ze bekend om haar scherpe pen en observatievermogen.

Volkskrant-journaliste Anna van den Breemer waagde zich met haar scherpe pen al eerder aan het schrijven van boeken. De drie non-fictieboeken worden nu gevolgd door fantasie in de vorm van haar eerste thriller, die zich afspeelt in haar woonplaats Deventer. Voor stadsgenoten is er genoeg aanleiding om dit debuut tot zich te nemen. Zeker als je het spannende boek een warm hart toedraagt natuurlijk.

Cover Het perfeste zusje - Anna van den Breemer

Een schrijvershuishouden

(Thriller)schrijfster Van den Breemer leeft en werkt in Deventer, het toneel van Het perfecte zusje. Samen met journalist Özcan Akyol vormt ze een echt schrijvershuishouden. Het boek opent met een artikel uit de Volkskrant over een patisserie in Deventer. Een originele manier om kennis te maken met patissier Gaby, de hoofdpersoon van het boek. Al gauw blijkt dat Gaby een broer heeft die gearresteerd is op verdenking van een gruwelijke moord, jaren geleden. Een geheim dat ze natuurlijk als succesvolle zakenvrouw liever uit de publiciteit houdt. Als eigenaar van een goed lopende patisserie trekt ze aandacht van de media en verschijnt ze met haar producten ook op de landelijke tv. Haar business vaart wel bij alle publiciteit, waardoor de patisserie veel afzet weet te genereren. Wie een beetje thuis is in Deventer zal veel locaties herkennen, maar kan geen winkel aanwijzen die model staat voor de patisserie van Gaby.

Recensie thriller Anna van den Breemer - Het perfecte zusje

De spanning laat lang op zich wachten

Wie begint te lezen in Het perfecte zusje wordt getrakteerd op duidelijke beschrijvingen van de stad Deventer, de omstandigheden waarin de hoofdrolspeelster zich bevindt en in welke netelige spagaat zij zich bevindt. Midden in de verwikkelingen van het onderzoek naar de moord op een tienermeisje in de bossen van Zeist, lijkt het net te sluiten rond haar broer. Door de nabijheid van deze mogelijke schuldige worden de familiebanden sterk op de proef gesteld. Haar verlangen naar gerechtigheid botst sterk met dierbare familieherinneringen.

De messcherpe observaties rond de moord worden mooi afgewisseld met ervaringen van de hoofdrolspeelster. Helaas houden deze beschrijvingen soms lang aan, waardoor de spanning in de thriller wat lang op zich laat wachten. Als de spanning er dan eindelijk is leest het boek als een spreekwoordelijke sneltrein naar de ontknoping, die zeker verrassend mag heten.

Van den Breemer is erin geslaagd een heel smakelijk boek te schrijven met de nodige stijlelementen van een thriller. Het gedeelte met daarin alle spanning had eerder mogen starten en langer mogen aanhouden, om het boek een waardige thriller te noemen.

De schrijfster heeft alles in zich om zich ­­verder te ontwikkelen op het pad van de thrillerschrijverij. Lees het boek zo dat je weet dat er spanning komt, geniet van de beschrijvingen en kijk uit naar een heftig en verrassend plot.

Met een volgende thriller kan Anna van den Bremer zich nog wat verbeteren.

Theater / Interview
special: 25 jaar Ernst, Bobbie en Trend Media

Ernst en Bobbie al 25 jaar soepkippen en vrienden

Zing jij tijdens het schoonmaken ook weleens ‘We maken schoon, schoon, hartstikke schoon’? Of als je iets doms doet: ‘Je bent een soepkip, soep, soep, soeper de soep’. Dan heb je vast warme herinneringen aan Ernst en Bobbie, die onlangs de Buma Kindermuziekprijs in ontvangst mochten nemen. In 25 jaar is er veel veranderd, maar Ernst en Bobbie niet.

Wat maakt dit succesvolle duo zo tijdloos? En hoe hou je 25 jaar samenwerken op hoog niveau leuk? Deze en nog veel meer andere vragen schoten redacteuren Malin en Joris door het hoofd toen ze hoorden dat hun jeugdhelden Ernst en Bobbie, net als 8WEEKLY zelf, dit jaar hun 25-jarig jubileum vieren. Tijd voor een interview dus.

Gewapend met een heleboel vragen, oude foto’s uit het jaar 2000 en zelfs een oud toegangskaartje, gaan Malin en Joris op bezoek bij Trend Media in Utrecht, het productiebedrijf van Erik van Trommel (Ernst) en Gert-Jan van den Ende (Bobbie). Ze mogen dit iconische duo interviewen over de afgelopen 25 jaar en over hun toekomstplannen.

Aan de basis ligt vriendschap

‘Het begon allemaal in de fietsenwinkel van mijn vader in Scheveningen,’ vertelt Gert-Jan, ‘Erik liet daar zijn brommertje repareren en ik had bij mijn vader een bijbaantje. Zo ontstond onze vriendschap.’ Beide jongens hadden bandjes en zijn creatief. Gert-Jan maakte grappige liedjes voor zijn elf jaar jongere zusje. Ook andere mensen vonden hun liedjes erg leuk.

Erik: ‘We wisten dat het Juliana Kinderziekenhuis een tv-zender had voor zieke kinderen. Dat leek ons wel wat en we hebben ons daar als vrijwilligers aangemeld. Toen hebben we veel opgetreden en veel vlieguren gemaakt.’

Gert-Jan: ‘Daar hebben we veel van geleerd. We konden fouten maken en onszelf verbeteren. Toen we later op televisie kwamen vroegen mensen zich af waar wij ineens vandaan kwamen en hoe het kwam dat we zo goed waren. Ernst en Bobbie waren al tien jaar in de maak, voordat ze op tv kwamen. In deze tijd hebben we dus veel kunnen oefenen.’

Aanvankelijk wil geen theater het duo programmeren. Ze zijn ‘niet cultureel genoeg’, vertellen de heren lachend. Ernst, Bobbie en de rest  is dan al populair op televisie en de heren besluiten dan maar een sporthallentour te doen. Dit is een succes. De tv-show blijkt een goed uithangbord voor hun theatershow en om de twee jaar hebben ze een nieuwe show, met de liedjes van televisie. Dit gaat jaren zo door: ‘Wij dachten op een gegeven moment dat de populariteit na 10 jaar wel zou afnemen, maar dat is niet gebeurd.’

Tweede generatie Ernst en Bobbie fans

Redacteuren Malin en Joris in 2000 bij  een theatershow van Ernst en Bobbie

De oude foto’s die Malin en Joris uit hun persoonlijke archief hebben meegenomen, roepen meteen herinneringen op. Gert-Jans oog valt op de telefoon op het podium en hij weet ook al scherp vast te stellen om welke voorstelling het gaat: hun eerste theatershow. Een paar andere foto’s zijn van de tweede. Fans van het eerste uur dus. Ook het gesigneerde toegangskaartje uit 2000 roept herinneringen op: ‘Vroeger printten én sneden we de kaartjes zelf. Kijk, ze zijn niet helemaal recht.’

Dat die eerste generatie fans ondertussen ruim volwassen is, was hun al eerder opgevallen.  Erik: ‘Nu zitten er soms groepjes 25-jarigen in het publiek. Zonder dat ze kinderen mee hebben. In het begin dachten we dat het misschien een opdracht was van een studentenvereniging. Of dat ze kwamen om vervelend te doen. Maar niets is minder waar, ze komen om jeugdherinneringen op te halen en weten alles mee te zingen.’ Hoewel de heren elke twee jaar een nieuwe theatershow bedenken, zijn die liedjes namelijk hetzelfde gebleven – dat zijn allemaal de bekende nummers van de tv-serie.

Gert-Jan vertelt dat hij ook merkt dat het gaat om een specifieke generatie. Van zijn drie kinderen is het met name de 28-jarige Laura bij wie je maar één knopje in hoeft te drukken en ze zingt alle liedjes mee, die kent de teksten haast beter dan Gert-Jan en Erik zelf.  Ze vinden het beiden mooi en grappig om te zien welke invloed zoiets kan hebben op een kinderleven en dat het blijkbaar je hele leven meegaat. Erik legt uit dat ze het ook nooit zo bedoeld hebben, ze waren daar niet mee bezig of met cultuur, maar ze maakten gewoon wat ze zelf leuk vinden en merkten dat kinderen daarom moesten lachen.

Malin constateert dat er nu echt een tweede generatie Ernst en Bobbie fans is opgestaan. Volwassenen die blij zijn als ze zelf een kind krijgen, want dan kunnen ze weer, lekker nostalgisch, naar Ernst en Bobbie. Op die manier is een vriendin van Gert-Jans dochter al drie keer bij een show geweest. Erik knikt instemmend en vindt dat heel bijzonder.

Publieksinteractie als magische formule

Ticket uit het jaar 2000 met handtekeningen

In de 25 jaar dat Gert-Jan en Erik actief zijn als Ernst en Bobbie is er aan hun publiek en de aanpak van hun shows weinig veranderd. Alleen sommige ouders zijn veranderd. Erik: ‘Nu zien we soms ouders die met hun mobieltje in de weer zijn tijdens de show. Dat valt op, want hun hele gezicht is opgelicht door hun telefoon. Die pakken we dan wel eens af. Achteraf krijgen ze die natuurlijk terug.’

De kinderen van rond de zes jaar zijn hetzelfde gebleven, die hebben nog geen telefoon of sociale media en ze hebben weinig last van invloeden van buitenaf. Die doen nog steeds actief mee met de hele show. Gert-Jan en Erik vinden die publieksinteractie het belangrijkste onderdeel van de theatershows, de kinderen moeten vermoeider de zaal verlaten dan zijzelf. Liedjes meezingen, ballen de zaal ingooien, poppenkast acts, alles om het publiek actief te krijgen en te houden. Die formule is al jaren succesvol voor de shows van Ernst en Bobbie, maar ze passen dit idee ook toe binnen de andere concepten van Trend Media. Die interactie is steevast onderdeel van Trend Media shows, of je nu naar Juf Roos, Bing of Checkpoint Theater gaat.

Ernst en Bobbie: internationaal?

Dat de heren hun vak en die magische formule goed door hebben, is te merken aan het succes van hun bedrijf Trend Media. Ze vertellen dat ze blijven kijken naar wat populair is bij kinderen en wat daarvan nog geen theatershow heeft. Vervolgens willen ze dan hun ideeën pitchen bij de makers, zodat ze hopelijk die licentie kunnen krijgen. Erik: ‘Dat is een mooi en spannend proces, want de makers geven ‘hun baby’ uit handen aan ons.’ Gert-Jan: ‘In Nederland helpt onze reputatie als Ernst en Bobbie dan wel, maar soms halen we concepten uit het buitenland en daar kennen ze ons niet. Vaak laten we dan pas in het derde gesprek fragmenten zien van onze eigen shows en dan is men telkens verbaasd en blij verrast.’

Ze nodigen deze buitenlandse makers soms ook uit in hun publiek, en die weten dan niet wat ze overkomt.  Erik: ‘Die interactie en voornamelijk de reactie die dat oproept bij het publiek, dat is ongekend.’ Dit is ook het geval bij de theatershows over Bing, die tv-serie is een groots internationaal succes en er is veel interesse in hun theatershow over het konijn. Onlangs is hun show over Bing zelfs naar Polen gehaald. Gert-Jan vertelt dat dat wel een gaaf gevoel is, dat dan je zelfgemaakte liedjes ineens in het Pools worden opgevoerd.

Samen uit, samen thuis

In 2000 gingen Malin en Joris al als fans op de foto

Herhalingen van de seizoenen van Ernst, Bobbie en de rest zijn nog steeds elke zaterdagochtend op televisie te zien, de theatershows zijn nog steeds uitverkocht en ook online wordt het duo veel bekeken. De formule lijkt dus tijdloos, maar hoe lang kunnen de heren nog door? Kunnen we ooit een vergelijkbare zoektocht als het tv-programma ‘K2 zoekt K3’ kunnen verwachten? Beide heren zijn heel duidelijk: nee. Hun insteek is altijd een ‘samen uit, samen thuis’-verhaal geweest, als de een aangeeft te willen stoppen, dan is dat het einde. Ze zijn niet van plan om opvolgers te zoeken. Erik: ‘We willen door gaan zolang het leuk is en het is leuk zolang er nog enthousiast publiek komt. Maar doorgaan tot ons 96e gaat ook weer wat te ver.’

Erik en Gert-Jan zitten nog vol energie en ideeën voor de producties van Trend Media en juist daardoor blijven ze ook enthousiast optreden als Ernst en Bobbie. Het is een gouden combinatie als werk. Gert-Jan: ‘Voor ons is Ernst en Bobbie meer een hobby geworden. Doordeweeks werken we aan theaterproducties voor ons bedrijf Trend Media en in het weekend, als andere mensen op het sportveld staan, staan wij twee keer een theatershow op te voeren.

Belangrijke les van André van Duin

Erik vertelt dat hij ooit André van Duin heeft ontmoet. Hij legt uit dat hij toen, net als Malin en Joris nu, ook nerveus was, omdat hij ineens oog in oog met zijn idool stond. En wat doe je als je nerveus bent? Dan flap je er soms iets onhandigs uit. Erik: ‘Ik zei door de zenuwen zomaar dat we wilden stoppen op ons hoogtepunt.’  Hierop zei André van Duin dat hij dat onzin vond, je moet stoppen wanneer je het zelf wil of het zelf niet meer leuk vindt. Daarbij, hoe definieer je wat je hoogtepunt is?

Gert-Jan legt uit dat je zelf vaak niet ziet wat het hoogtepunt is: ‘Gaat het dan om kijkcijfers? Dat schommelt en komt altijd met ups and downs. Gaat het om het winnen van bepaalde prijzen? Nee, uiteindelijk is het belangrijkste dat je zelf nog plezier hebt in wat je doet.’ Een les die gedurende het interview vaker naar voren komt.

De toekomst van een iconisch duo

Ook voor Ernst en Bobbie zitten de heren nog vol ideeën. Natuurlijk hebben ze al veel gedaan, van prijswinnende tv- en theatershows, een film, cd’s en zelfs poppen en eigen merchandise. Ze kijken ook verder. Gert-Jan: ‘We hebben onderzocht of een animatieserie iets is, maar dat blijkt toch wat ingewikkeld.’ Ook werden ze getipt, door één van hun contacten bij Studio 100, over Rewind Parties, nostalgische feesten voor volwassen die losgaan bij optredens van hun jeugdhelden, zou dat niet iets zijn voor hen? Erik: ‘Een interessant concept, dat gaan we verder uitzoeken.’

Erik en Gert-Jan vervelen zich dus geen moment en kunnen al hun creativiteit kwijt.  Ze zitten nog vol ideeën en één van de producties gaat dus zelfs internationaal. De basis van Ernst en Bobbie is vriendschap en daar vloeien allerlei ideeën uit voort. Maar hoe blijf je, ook als vrienden, na 25 jaar je werk zo succesvol volhouden? Het geheim: ‘We focussen ons niet op Ernst en Bobbie maar juist op de rest.’