Kunst
special: Seattle: progressie wordt traditie
Seattle Pike Place market

Zomerspecial: Seattle – VS

Afgelopen zomer ben ik geëmigreerd naar het noordwesten van Amerika, waar de nog ongerepte naaldbossen en eeuwenoude gletsjermeren een harmonieus contrast vormen met een vrijzinnige bevolking en haar voortdurende streven naar voortuitgang. Zo ook in de kunsten.

Ik bevind mij in Seattle, een stad die ik ten onrechte een metropool zou noemen vanwege haar indrukwekkende skyline die ik, tegen het decor van een met bergtoppen bezaaide horizon, maar deels vanuit ons appartement in Bellevue kan zien. Maar dat is geen probleem; ik houd dat metaforisch gebruis van downtown graag zo lang mogelijk op afstand, totdat de honger naar culturele ontplooiing mij overvalt. En aangezien Bellevue mij met welgeteld één museum maar een karige boterham verschaft ben ik genoodzaakt Lake Washington over te steken naar Seattle, de stad die ook wel The Emerald City wordt genoemd. Seattle is ontstaan in 1853 op het ooit heilige land van de inmiddels verjaagde inheemse Amerikanen. De stad wordt gerund door techies en bevolkt door hipsters. Welke labels we er ook aan vast willen hangen, het mag duidelijk zijn dat Seattle een onconventionele atmosfeer behelst die de progressieve geest van haar inwoners aanzet tot creativiteit.

Vernieuwing wordt traditie

Want kunstzinnig kunnen we de stad wel noemen. Kunst is hier zo geïntegreerd in het straatbeeld dat je het werkelijk overal in de stad zal aantreffen: muurschilderingen op stations, bruggen en gebouwen en beelden op straathoeken en in parken. Naast de decoratieve functie is het voornamelijk een manier om het liberale en vooruitstrevende imago van de stad te reflecteren. En de tendens om zichzelf hierop voortdurend te willen bewijzen lijkt een traditie te zijn geworden die waarschijnlijk in de naoorlogse depressie is ontstaan. De stad verloor toen haar oorlogsindustrieën wat een grote werkloosheid tot gevolg had. De armoede verpauperde het straatbeeld en bedrijven weken uit naar de randgemeenten, die door het aantrekken van werknemers in een razend tempo expandeerden en het centrum van Seattle aan de studenten achterlieten. Maar dit is niet uniek voor Seattle; het leeglopen van downtown is een trend die in de jaren ‘60 over heel de VS ontstond. De oplossing voor dit probleem lag voor Seattle in innovatie en creativiteit.

Het daaropvolgend decennium stond daarom geheel in het teken van het restaureren en weer aantrekkelijk maken van downtown; wolkenkrabbers schoten als paddenstoelen uit de grond en investeringen in kunst en technologie kwamen hoog op de agenda te staan. Seattle’s drang om een ‘we’ve still got itstatement te maken werd versterkt door een algemeen gevoel van nationalisme dat heerste in de tijd van de space race tegen de Russen, die toen met de lancering van Sputnik op kop lagen. De hierna georganiseerde World Fair van 1962 bracht naast een aantal futuristische spektakels daarom de Space Needle, die met zijn architectonisch hoogstaand ontwerp (UFO) een vooruitstrevend nieuw tijdperk aankondigde en als een direct en duidelijk gevolg kan worden gezien van deze nieuwe tendens.

Andere voorbeelden, die niet direct beantwoorden aan de space race, maar wel zijn ontstaan uit dezelfde strekking, zijn onder andere de Monorail (1962), de Pacific Science Center (1962) de Seattle Opera (1963), The Seattle Cinerama (1963) en Magnolia Branch Library (1964).

space needle

Space Needle

Downtown: the place to be

In de jaren hierna is het centrum van Seattle zowel op cultureel als economisch vlak blijven groeien. We zien hier deels een causaal verband, die aan de andere kant niet had kunnen bestaan zonder de komst en (internationale) expansie van lokale bedrijven zoals Starbucks (1971) en Amazon.com (1994).

Na een korte observatie in downtown kan je niet anders dan concluderen dat dit een stad is die weer helemaal meedoet; genoeg winkels, restaurants en cafés waar de inwoners zich kunnen overleveren aan vermaak. Maar ook de toeristen hoeven met zoveel variëteit in culturele attracties en bezienswaardigheden niet van de koude kermis thuis te komen. Van een georganiseerde stadswandeling tot aan een driegangen cruise vanuit de haven van Seattle. En indien het budget dit niet toelaat zijn er nog genoeg gratis activiteiten te ondernemen, zoals een wandeling door Olympic Sculpture Park of een bezoek aan een van de gratis lunch time concerten. En met zoveel mogelijkheden moet je keuzes maken, daarom deel ik met jullie mijn top vijf culturele attracties  die je bij een bezoek aan Seattle in ieder geval moet opnemen in je reisplan.

  1. EMP-museum: ontstaan aan het begin van dit millennium, is het EMP museum volledig gewijd aan de hedendaagse popcultuur. Het huisvest naast wisselende tentoonstellingen permanente exposities zoals bijvoorbeeld Nirvana: taking punk to the masses, die met hun vooruitstrevendheid een grote invloed hebben uitgeoefend op de muziek in de decennia na de introductie van grunge in de jaren ‘80. Zoals de naam van de expositie al verklapt is het Nirvana die deze muziekstijl heeft groot gemaakt. De tentoonstelling besteedt hiernaast ook aandacht aan het leven van de leadzanger Kurt Cobain en diens tragische dood. Omdat muziek een belangrijk onderdeel is in de contemporaine popcultuur van Seattle komen ook andere internationale artiesten en tevens progressieve lokale geesten aan bod zoals Jimi Hendrix. Als de bezoeker eenmaal voldoende geschiedenis en feitjes tot zich heeft genomen, dan is het tijd om zelf met verschillende muziekinstrumenten aan de slag te gaan in een van de geluiddichte sound labs.
  2. Chihuly Garden & Glass: dit museum is gebaseerd op het revolutionaire werk van de in Washington geboren glaskunstenaar Dale Chihuly en representeert de creativiteit in de regio. Hiermee hoopt het museum de bezoekers te inspireren en aan te sporen om outside of the box te denken.
  3. Space Needle: de 184 meter hoge toren geeft zoveel herkenning aan de skyline van Seattle dat het een veelvoorkomend object is op lokale souvenirs. Door de inmiddels retro uitstraling is de architectuur niet meer verbijsterend. Toch maakt het verhaal achter de toren en de symbolische waarde de Space Needle aandoenlijk. En natuurlijk is het uitzicht over de stad vanaf die hoogte ook de moeite van het bezoeken waard.
  4. Pike Place Market: de in 1907 ontstane (boeren)markt is tot vandaag de dag een functionele markt waar dagelijks verse producten zoals vis en groenten worden verhandeld. Het beleid voor de opbouw en reconstructie van Seattle downtown van de jaren ‘60 leidde bijna tot de sloop van de Pike Place Market, die door een handtekeningeninzamelingsactie in 1969 werd verhinderd.
  5. Starbucks: een echte koffiejunk zal het wachten in de rij voor de ingang voor lief nemen. Hoewel dit officieel niet de eerste Starbucks vestiging is, wordt ze toch als bedevaartoord gezien voor menig Starbucks-fanaat. De originele eerste Starbucks heeft namelijk  sinds 1971 bijna op dezelfde plek gestaan, maar dan een stukje verderop in de straat.

Seattle en met name haar centrum heeft als relatief jonge stad dus voldoende te bieden ter culturele ontplooiing. Want ook hier blijkt ‘cultuur’ een alles overkoepelend begrip:  van wetenschap in de Pacific Science Center tot aan de graffiti op de muren van de metrotunnels. Beide worden gedreven door dezelfde progressieve geest, die in de jaren ‘60 na een periode van verval als reactie hierop lijkt te zijn ontstaan. Dat de ontwikkeling van dit streven naar vooruitgang een belangrijk keerpunt is geweest in de geschiedenis van Seattle, blijkt uit de weerslag die zij heeft gehad op de opbouw van de stad en haar ideologie die zij vandaag de dag nog steeds uitdraagt.