Theater / Achtergrond
special: Bruun Kuijt over zijn drukke kerst

Het is bloedje spannend om Dickens alleen te doen

In de afgelopen 150 jaar zijn er talloze bewerkingen voor film, televisie en theater gemaakt van A Christmas Carol van Charles Dickens. Acteur/regisseur Bruun Kuijt heeft er zelf een paar voor zijn rekening genomen, maar nu vond hij het de hoogste tijd om het ultieme kerstverhaal over de vrek Ebenezer Scrooge eens in Dickens’ eigen taal te vertellen.

~

Bruun Kuijt is een aimabele en veelgevraagde regisseur, met een grote voorliefde voor het werk van Dickens. Hij heeft dan ook in eerdere jaren rond de kerst al verschillende Dickensverhalen opgevoerd, waaronder een aantal musicals. Maar komende week keert hij terug naar de bron, terug naar A Christmas Carol, de eerste ‘Dickens’ die hij ooit deed, en neemt hij ook nog eens alle vijftien rollen voor zijn rekening.

Dat lijkt slopend, en dat is het ook, maar Kuijt slaat zich er knap doorheen. Vooral de manier waarop hij een kerstpudding beschrijft, doet je het water in de mond lopen. Vlak voor zijn eerste voorstelling in Amsterdam legt hij uit waarom hij voor deze sobere opzet heeft gekozen, waarbij hij slechts door een muzikante, de celliste Claire Schirtzinger, wordt begeleid.

Een mooi tegenwicht

“De laatste tweeëneenhalf jaar heb ik alleen geregisseerd en ik miste het spelen nogal. Vandaar dat ik een stuk wilde doen dat niet al te moeilijk was om te organiseren. Uiteindelijk heb ik gekozen voor een verhaal dat me heel na aan het hart staat, A Christmas Carol! Ik vind het een prachtig verhaal; het is een verhaal van hoop, en als zodanig een mooi tegenwicht voor het cynisme van deze tijd.”

Bloemrijke taal

Bovendien wilde hij graag eens terugkeren naar de oorspronkelijke manier waarop Dickens het verhaal heeft verteld. “Er zijn in de loop der tijd heel wat bewerkingen voor theater, tv en film gemaakt, waardoor de taal van Dickens een beetje is ondergesneeuwd. Niks ten nadele van al die bewerkingen, want het voordeel van film is dat je het allemaal kunt laten zien, maar dat gaat wel ten koste van de bloemrijke taal die Dickens heeft gebruikt.”

~

Eén van de sterke kanten van Dickens vindt Bruun Kuijt dat de Engelse schrijver zijn figuren zo gedetailleerd heeft beschreven. “Daardoor kun je je een goede voorstelling maken van hoe elk karakter er uit ziet. Polanski, die Oliver Twist pas nog heeft verfilmd, heeft daar goed gebruik van gemaakt. Bovendien heeft Dickens duidelijke types neergezet: Scrooge als de vrek, Bob Cratchit als de man die door en door goed is, maar niet op durft te komen voor zijn rechten en Jacob Marley als de man die spijt als haren op zijn hoofd heeft dat hij Scrooge niet heeft kunnen bekeren.” Daarnaast looft Kuijt de rijke dialogen, die zowel geestig als ontoerend zijn. “Het kerstfeest bij Bob Cratchit is een hele grappige scène, zoals de scène wanneer Scrooge door een geest wordt gedwongen om onder een laken te kijken, heel ontroerend is, omdat hij al vermoedt dat hij zelf onder dat laken ligt.”

Druk in het hoofd

Bruun Kuijt speelt alle vijftien rollen uit A Christmas Carol zelf. Is dat niet een beetje druk in zijn hoofd? En kan hij ze wel allemaal uit elkaar kan houden? “Je moet ze niet allemaal tegelijk willen doen”, zegt hij met lichte ironie, “gewoon één voor één, dan is het best te doen. Toen ik nog in het duo Echte Mannen speelde, samen met Rik Hoogendoorn, moesten we ook snel heen en weer schakelen, dus dat ben ik wel gewend.” Tot slot gaat hij in op de vraag wat hij zelf het leukste aan deze voorstelling vindt. “Het meeste plezier beleef ik aan het creëren van illusies. Als regisseur kan ik die illusies ook creëren, maar als acteur moet ik het nu helemaal zelf doen, er is niemand achter wie ik me kan verschuilen. Dat is bloedje spannend, maar als het lukt, is het ook harstikke leuk.”

Bruun Kuijt speelt Kerstlied van een vrek tot en met zaterdag 24 december in Theater Bellevue, woensdag 28 december speelt hij in Fortis Theater Aan de Schie in Schiedam en 29 en 30 december komt het Koningstheater in Den Bosch aan de beurt. Kijk hier voor meer informatie.