Muziek / Achtergrond
special: Muzikaal van hoogstaand niveau

Lowlands 2006

Lowlands 2006 gaat de boeken in als festival van extremen: het weer varieerde van prachtig zonnig tot onwaarschijnlijk nat en in muzikaal opzicht werd een variatie van stevige rock ‘n’ roll naar mierzoete popmuziek, van beukende dansmuziek, naar machtige metal geboden. De enige constante dit jaar, blijkt een verrassend hoogstaand niveau van musiceren.

~

De Australische retrorockers van de band Wolfmother mogen vrijdag als officiële opener van Lowlands gezien worden. De gedegen hardrock met verwijzigen naar Led Zeppelin en Deep Purple gaat er bij de festivalgangers in als koek. De Alpha-tent kolkt dit jaar voor het eerst. Aan de andere kant van het veld vindt in de intieme Lima-tent meteen al een eerste echte hoogtepunt van het festival plaats. Daar speelt de piepjonge Brit Paolo Nutini (19) met z’n band. Muzikaal van een geheel andere orde dan het knallende Wolfmother-trio. Dit is verfijnde luisterpop met een hoofdrol voor De Stem. De zon begint er zelfs van te schijnen. Het geluid is perfect afgesteld, dat hoor je in festivaltenten wel eens anders. Met schitterende liedjes die bij het publiek aanslaan, heeft Nutini zich voor volgend jaar al van een Lowlandsplekje (in een iets grotere tent wellicht?) verzekerd. De uitzinnige reactie van het publiek verrast zelfs de hoofdpersonen op het podium. Als toegift geeft de band een bijzonder fraai rockende uitvoering van Gnarls Barkleys Crazy weg.

Videoschermen bij Grolsch?


Dan naar de Grolsch-tent. Jammer dat daar de videoschermen zijn weggehaald. Nu is het voor iedereen die buiten de tent vertoeft een stuk moeilijker om mee te krijgen wat er binnen gebeurt. Na de populaire Britse retropunkpop van Razorlight, spelen The Magic Numbers. Vorig jaar een waar succes, ook dit jaar van uitzonderlijke pracht – al heeft drummer Sean Gannon hoorbaar opstartproblemen: hij verslikt zich de eerste nummers in de ritmewisselingen, maar uiteindelijk komt de band prima uit de verf. Na een paar songs is ook hier het geluid zeer behoorlijk afgesteld, waardoor meerstemmig gezongen popliedjes perfect ondersteund worden. Binnen een kwartiertje verandert de ietwat logge Grolsch-tent tot een feestelijke bedoening waar iedereen de lach op het gezicht heeft. De band blijkt zelfs na anderhalf jaar constant toeren nog steeds te kunnen genieten van de reacties van het publiek. Een aantal nieuwe nummers klinken zeer veelbelovend, en zanger Romeo Stodart meldt en passant dat “het nieuw album er binnenkort eindelijk aankomt”. Intussen zorgt Opgezwolle in Bravo voor een eerste nationale hoogtepunt. Raps en de beats worden in mitrailleursalvo over het publiek uitgespuwd, dansen wordt een verplichting.

~

Als de avond valt, maakt Lowlands kennis met Anouk, de immens populaire zangeres voor wie dit festival al die jaren, zeer onterecht, een ‘no go area’ was. Nederlands enige echte rockchick laat met haar sublieme live-band horen wat rock ‘n’ roll van hoge kwaliteit precies inhoudt. En als je dan ook nog het gore lef hebt om je set te beginnen met een aantal rustige ballades, dan laat je zien dat je een grote bent. Leuk detail: iedereen in de Alpha-tent zingt alle Anouk-nummers woord voor woord mee. Hoezo ‘no go area’? Snow Patrol speelt aansluitend een gedegen set in de Grolsch-tent. Afsluitende act Placebo blijkt daarna toch wat tegen te vallen. Wel goed, niet verrassend.

Massaal boegeroep


Dag twee van Lowlands begint (uiteraard na een lekker robbetje tai chi bij de Lima-tent) met een ultra strak en bovenal keihard optreden van één van Nederlands beste bands ooit: Urban Dance Squad. Vanwege de release van een greatest hits-album (en hoogstwaarschijnlijk alleen daarom) besloot de band nog een aantal keren de stoute schoenen aan te trekken en enkele grote (festival)podia te betreden. Na al die jaren weet de band het, in grote getale toegestroomde, publiek nog steeds met gemak te overtuigen. Alle welbekende nummers van stromen langs en bij Fast Lane en Brainstorm on the U.D.S. krijgen de oudere fans geregeld een brok in de keel. Rudeboy verraadt z’n gemoedsrust zowaar enkele keren; wanneer hij ziet dat het publiek massaal uit z’n dak gaat, kan hij een glimlach niet onderdrukken. Maar als de band na vijftig minuten ietwat te vroeg stopt, verandert langgerekt gejoel om een toegift uiteindelijk in een massaal boe-geroep. Had daar voor de crossover-band niet meer in gezeten?

In India laten de Nederlandse nieuwkomers Ziggi (reggae) en Seven (puntige gitaarrock) horen hoe hecht de bandjes van nationale bodem kunnen klinken. Beiden zetten met een recent ontvangen Essent Award op zak op overtuigende manier hun optreden neer. De mooie muziek van The Frames kan in de Grolsch-tent op veel fervente medestanders rekenen, maar een matig uitgevoerde cover van de onlangs herrezen Smashing Pumpkins valt een beetje buiten de boot. Dat heeft deze band niet nodig.

De predikende Michael Franti heeft veel fervente medestanders. Sterker, de Alphatent staat er ruim voor hij en de band Spearhead aan hun dampende set beginnen, vol mee. Een te gek feest volgt, waarbij reggae, soul, dance, funk en bovenal ‘de boodschap van pais en van vree’ vermengen. Het collectief van Jack White en Brendan Benson, ofwel The Raconteurs, begint even verder in de Grolsch-tent met een hechte rockset die menigeen letterlijk van de sokken blaast. Even daarna halen The Streets in de Bravo-tent een beetje ‘dance-revanche’ voor hun abominabel slechte (lees: drank en drugs) optreden tijdens Lowlands 2004.

Basversterker neuken


En dan speelt voor velen dé act van Lowlands 2006: Iggy Pop & the Stooges. Rauwe rock ‘n’ roll. Pure, gortdroge stampende, dampende ‘punkrawk’ van het meest intimiderende soort. De Grolsch-tent barstte uit z’n voegen, buiten keken rondom de tent (waar is dat videoscherm?) nog eens duizenden festivalbezoekers naar de verrichtingen van deze herenigde oude honden. Al tijdens het eerste nummer ontploft dit deel van het veld. De ouwe Iggy (59, maar uitziend als een zeventiger) weet perfect wat een rockshow inhoudt. Tijdens de set van bijna anderhalf uur staat hij niet stil, kruipt hij tijdens I Wanna Be Your Dog letterlijk als nederige hond het podium over, stuitert hij van de ene naar de andere kant, zwiept hij vervaarlijk met z’n lange manen, neukt hij de basversterker van Mike Watt en duikt hij uiteindelijk het publiek in. Combineer dat met een retestrakke rockshow van de Stooges en je hebt, gelukkig na al die jaren, nog steeds een punkact van wereldformaat. Als Pops zweterige spijkerbroek uiteindelijk op ‘standje bouwvakker’ hangt, eist hij dat een tiental uitzinnige fans het podium op getrokken worden. Tezamen hossen ze op het welbekende punkanthem No Fun. Na zo’n overweldigend optreden kan alles dat volgt alleen nog maar tegenvallen. In de Alpha-tent probeert Massive Attack met bezwerende triphop en danceklanken de Stooges uit het geheugen te bannen. Dat lukt niet. Het optreden van 3D en de zijne is wellicht goed, maar oogt buitengewoon plichtmatig. Wel onderscheidt de band zich met een mooie lichtshow.

~

30 Millimeter regen


Dag Drie. Nog zo’n belangrijk terugkomend item tijdens Lowlands: het weer. Ook dit jaar krijgen de 57.309 bezoekers een zeer extreme weersomslag te verduren. De zomerse slippertjes worden de derde dag ingewisseld voor de (bij vrouwen vaak ultra-hip gestylde) laarzen. Was het vrijdag en zaterdag nog verbazingwekkend prachtig, vanaf zondagmiddag verandert het terrein binnen een mum van tijd tot één grote modderpoel. Het KNMI rept zelfs over dertig millimeter regenval in de polder. Maar wat kan je dat allemaal nog schelen als je in doorweekte kloffie naar een nationale wereldband als Johan luistert? Een schitterend concert in de Bravo-tent. De band stond al twee keer eerder op Lowlands, maar wist nog nooit zo te overtuigen als nu. Pareltje volgt op pareltje, de één nog mooier dan de andere. En als zanger/gitarist Jacco de Greeuw het heeft over ‘ouwe meuk’ wanneer hij een nummer (December) van de eerste cd inzet, dan doet hij z’n bandje toch echt te kort. Met recht één van de hoogtepunten van deze dagen. Een opvallende bijrol is er voor cabaretier en radiomaker Dolf Jansen: van de eerste tot de laatste noot kan hij pal naast het podium niet stil blijven staan. En als het publiek ziet dat Jansen na het laatste nummer rustig blijft staan, onderwijl hevig applaudisserend, dan weet het publiek genoeg. De band komt terug voor een toegift. Het, volgens De Greeuw niet gerepeteerde (yeah right!) Here, wordt een waanzinnig slotstuk. Magistraal.

Drijven op improvisatie


Dan naar The Kooks in de India-tent. Al is een plaatsje buiten de bomvolle tent hier absoluut niet aantrekkelijk. De stromende regen belet velen om echt te genieten van deze Engelse jonge honden. Helaas, want het optreden valt in ieder geval níet in het water. Tegelijkertijd dendert de progressieve metal van Opeth over het festivalterrein. De band mag in de Grolsch-tent op een groot aantal diehard fans rekenen. Maar om toch nog even bij die India-tent te blijven: na The Kooks komen de Amerikaanse The Twilight Singers. Greg Dulli en consorten laten een prima rockshow horen, waarbij ze hoorbaar op improvisatie drijven. Zo verweeft de frontman subtiel een frase van het Floyd-nummer Shine on you Crazy Diamond in één van de zompige Twilight-rocksongs. Wel aangekondigd op het affiche, maar het blijft toch altijd een grote verrassing of hij daadwerkelijk het podium op komt; gastzanger Mark Lanegan. De stemmen van Dulli (rasperige, rauwe sigarettenstem) en Lanegan (ultralaag donker whiskey-vocaal) combineren zeer prettig in een compositie als Number Nine. Met recht een geslaagd optreden. En als Dulli heel treiterig nog even een paar zinnetjes van de Afghan Whigs-compositie (Dulli’s andere band) If I Were Going, inzet, lijkt dat nummer de set te bezegelen. Maar niets is minder waar; de band stopt op het hoogtepunt.

In dezelfde India-tent spelen vervolgens de vrolijke springpunkers Morningwood uit New York, met een hoofdrol voor knotsgekke zangeres Chantal Claret. Het optreden ontaardt in een zeer aanstekelijk feestje. Hoogtepunt? De deelname van een aantal, door Chantal zelf uitgekozen, toehoorders die zich tijdens het nummer Take Off your Clothes, (bijna) vrijwillig, (bijna) volledig door de wulpse zangeres laten ontkleden. Prettige pretentieloze punkrock in de beste traditie van Magnapop, Blondie en Nina Hagen. Tijdens de single Nth Degree ging het dak er (hoe kan het ook anders?) af.

~

Applaus voor modderbeesten

Na Morningwood volgt een modderige blubberwandeling naar de Alpha-tent, waar de terecht gehypte band Arctic Monkeys een pico bello-rockshow weggeeft. Al lijkt de band inmiddels al een beetje verveeld op het podium te staan. En je kunt als band nóg zo populair zijn: als een aantal gekken, pal naast dat hoofdpodium door de modder duikt, dan vervaagt bij een heel groot aantal bezoekers de aandacht voor de muziek; dan krijgen de modderbeesten veel meer applaus dan de populaire Engelse rockers.

In de Grolsch-tent verwent Belle and Sebastian het publiek met prachtige popliedjes. Deze reeks loepzuiver uitgevoerde folky sixtiessongs van de Schotse band, behoort tot één van de hoogtepunten van Lowlands. Tijdens het nummer Lord Anthony maakt zanger Stuart Murdoch zich op met mascara van een dame uit het publiek. De hit Jonathan David wordt opgevoerd met (alweer!) een fan op het podium. Anniek danst met Murdoch terwijl Steve Jackson de grappige tekst over verliefd zijn op het meisje van je vriend voordraagt. Over hoogtepunten gesproken: de band Muse doet in de Alpha-tent precies wat het moet doen. Op een spectaculaire wijze wordt Lowlands 2006 beëindigd. Muse is de kers op een perfect gelukte Lowlandstaart. Daar kan geen regen tegenop. Het was weer een mooi weekend.